Fotoğraf çekmeye başlamak istediğim zamanlar nereden başlayacağımı bilemediğim için bir kursa gitme kararı almıştım. Belki birilerine kaynak olabileceğini düşündüğüm için kendimce fotoğraf çekmenin temel konularına değineceğim. Bu yazı DSLR makineler için yazılmış bir yazı olacak.
İSO, Enstantane ve Diyafram ile başlayıp bu üçü arasındaki ilişkiyi anlatmaya çalışarak başlayacağım. Sonrasında ise pozlamadan bahsedeceğim. Güzel fotoğraf çekebilmek için bu özelliklerin değişik şartlarda uygun değerlere gelmesi gerekmektedir. Bu değerler sabit olmamakla birlikte ortama ve yoruma göre değişkenlik göstermektedir.
İSO: Kısaca anlatacak olursak “ışığa olan duyarlılık” diyebiliriz. Işığın olmadığı veya yetersiz olduğu mekanlarda imdadımıza yetişerek sanki ışık varmış gibi fotoğraf çekmemizi sağlayan bir özelliktir. Değeri arttıkça fotoğraflarımızın aydınlık çıkmasını sağlar. Enstantane ve diyafram ayarlarına yapay ışık etkisi yaparak destekler. Fakat dezavantajı da yok değildir. İSO değerini arttırdığımız zaman fotoğraflarda kumlanmaya sebep olur ve fotoğrafımızın kalitesini düşürür. Günışığının fazla olduğu veya yeterli stüdyo aydınlatmamız olduğunu varsayarsak genellikle 200 değerini kullanmak gerekir. Çoğu makinede en düşük değer 200’dür, kimilerinde 100 değeri de bulunur. Bu özelliğin dezavantajı olan kumlanma etkisi yeni çıkan makinelerde yüksek değerlerde bile görünmemektedir. Makinenin kalitesine göre yüksek değerleri değişmekte ve artmaktadır.
Enstantane: Makinenize sensörden giren ışığın süresini ifade eder. Makinenizin özelliklerine göre 1/2, 1/4, 1/8, 1/15, 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500, 1/1000, 1/2000, 1/4000, 1/8000 gibi değerler alır ve bu değerler saniyenin kaçta kaçında sensörden girecek ışık süresini ayarlamamızı sağlar. Hareketli cisimleri veya canlıları çekerken anı dondurmak için saniye değerlerini düşürmemiz gerekir. Örnek verecek olursak koşan bir insan 1/125 enstantane değerinde duruyormuş gibi çıkarken, uçan bir kuş için bu değer 1/500 gibi bir değerle mümkündür.
Eğer fotoğramızda hayalet etkisi diyebileceğimiz yani flu bir fotoğraf elde etmek istiyorsak sensörden düşen ışığın süresini arttırmamız veya uzun pozlama yapmamız gerekmektedir. Uzun pozlama bazı kaynaklarda 1/15’ten büyük enstantane değerlerini, bazılarında ise 1 saniyeden uzun enstantane değerlerinde çekilen fotoğraflar için kullanılır. Şelale fotoğraflarında bence uzun pozlama estetik gözükmektedir. Eğer bir fotoğrafta enstantane değeri 1 saniyeden büyük değerler alıyorsa bu, gece çekimleri için kullanılmaktadır. Özellikle astrofotoğrafçılık dediğimiz yıldız fotoğrafı çekimlerinde uzun pozlama süreleri 30 saniyelere kadar çıkmaktadır. Makinemiz uzun pozlama değerlerinde iken bulb moduna geçiş yapar.
Diyafram: Işığın ne kadar şiddette sensöre gireceğini belirlememizi sağlar. “F” değeri ile gösterilir ve lensinize göre f1.4, f.2, f2.4 gibi değerler açık diyaframı yani sensöre giren ışık şiddetinin büyük olduğunu, f.18, f.20, f.22 gibi değerler ise kapalı diyaframı yani sensöre giren ışık şiddetinin az olduğunu gösteren minimum ve maksimum değerleri gösterir. Kısacası diyaframda ters orantı vardır.
Bir etkisi de alan derinliğine olan doğrudan etkisidir. Küçük f değerlerinde yani açık diyaframda odakladığımız alan net gözükürken diğer alanlar flu bir görüntü sergiler. Bu yaptığımız etkiye ise “bokeh etkisi” denir. Bana göre normal bir fotoğrafı bile çok güzel göstermektedir. Büyük f değerlerinde ise netlediğimiz alan ve kalan diğer alanlar da net gözükür. Özellikle manzara fotoğraflarında büyük f değerleri kullanılmaktadır. Makro fotoğraflarda da kısmen net fotoğraflar elde etmek için ortalamadan yüksek f değerleri kullanılır. Tabii ki şartlara göre değişir bu.
Pozlama: En başta yapacağımız doğru pozlamadır. Yani iso, enstantane ve diyafram değerlerinin doğru kullanımı ile birlikte yeteri kadar ışığı alarak çekeceğimiz fotoğraflardır. Sonrasında negatif veya pozitif telafisi olan fotoğraflar çekerek tarzımızı belirleyebilir veya değişen durumlara göre kendi yorumlarımızı katabiliriz. Negatif telafisi olanlarda normale göre daha karanlık fotoğraflar elde edilirken, pozitif telafisi olan fotoğraflarda daha patlamış renkler elde edilir.
Eksiklikler veya hatalar olabilir. Umarım birilerine yol gösterir bu yazdıklarım.