safi ele alınan kullanma klavuzu olan hemen herşey bir afyon olma özelliği taşır. düşünmeden sorgulamadan yapılacak talimatlar elinize verilir ve uygulanması istenir. eğer islamiyetle ilgili konuşacak olursak;
1000 yıl önceyle şimdi ki arasında fersah fersah yollar var. misal cübbe sarık ile gezmek dinin görevi ya da sünneti değil dönemin iklimi ve imkanlarından kaynaklıdır. ama tabii ki sorgulamadan giyip dindar olma simülasyonuna girişe hak kazanıyoruz, saygı topluyoruz(genelin ve istenilenin gözünde). hasan'ı hüseyin'i öldürenler takım elbiseli miydi sorularının cevabı kelimenin tam anlamıyla error.
bu soru karşısında suçlanabilir hatta terbiyesiz olabilirsiniz. araştırma, bilme, bilgelik üzerine konuşulurken bu işin gerçek felsefesi ne idi? lümpen olmaya şartlanmış bir coğrafya da sorgulamayı deneyen filozoflara ne oldu?
peki Hallac-ı Mansur, Farabi, Gazzâlî, İbn Tufeyl, sühreverdi, İbn Arabi ve daha nicelerini sayabilirim, bunlar neydi ve kimdi?
birşeylerin arkasına sığınmamız gerekti ve sığınakların başımıza çökeceğini hiç düşünülmedi.
çünkü ''ideoloji, rüya gibidir. nasıl gerçekliğin acısından kaçıp, rüyaya sığınıyorsak, hayatın travmasından da ideolojiye sığınırız.'' (bkz: slavoj Žižek)