bu başlık kişiye özel bir başlıktır
-
Uzun zamandır ahkam kesmemişim biraz ahkam keseyim.
Dolar düştü, evet bu sefer dolar düştü, türk lirası değerlenmedi. Yani ben genellikle türk lirası değerlendi veya değer yitirdi derim ama bu sefer olayın müsebbibi dolar. Aslında dolar da değil fed. Trump bas bas bağırdı faiz arttırın diye, adamlar dinlemediler ve faiz arttırmadılar ve pas geçtiler, ne oldu küresel yatırımcılar dolardan çıktılar, dolardan çıkıp artık allah ne verdiyse oraya girdiler. Dolar dünya üzerindeki tüm para birimlerine karşı değer yitirdi. Mesela Euro/dolar 1.1 lerden 1.13 lere kadar falan çıktı. Japon yeni keza öyle, tl falan zaten malumunuz.
Trump çok kızmış olacak ki nerdeyse ilgili ilgisiz tüm konuşmalarında son günlerde bundan bahsediyor. Çünkü adamın para politikasının ana argümanı buydu. Dolar tüm para birimleri karşısında değer kazansın. Fakat işler ABD’de öyle bizde ki gibi yürümüyor, fed pabuç bırakır mı, fed de açıklama yaptı ve önümüzdeki günlerde üzerine faiz indireceğini duyurdu. Bu küresel anlamda ciddi bir hamle. Siz doları bir de o zaman görün. Bakın nasıl düşüyor diye. Yatırım tavsiyesidir.
Peki biz de ne oluyor. Bayram tatilinde damat bey çıktı dedi ki ekonomimiz çok iyi gidiyor, eylül ekim gibi enflasyon tekrar tek hanelere inecek. Şimdi size bir sır vereyim, bu adam bir dahi, biz farkında değiliz. Yaw arkadaşım bunu böyle sanki senin başarınmış gibi sunuyorsun ya ona deli oluyorum. enflasyonun eylül ekimde tek haneye ineceğini toplama işlemi yapan herkes söyleyebilir, bunda derin makro ekonomi bilgisi var sanmayın. Bu zaten doğal süreç, şimdi anlatıcam. Hatta size ekim ayında gerçekleşecek enflasyonu bile şimdiden söyliyeceğim.
Yıllık enflasyon nasıl hesaplanıyor. Diyelim şu an hangi aydayız haziran, yıllık enflasyon için hazirandan geriye giderek geçmiş 12 ayın aylık enflasyon ramakları toplanıyor. Yani mayıs19, nisan19, mart19, şubat19, ocak19, aralık18, kasım18, ekim18, eylül18, ağustos18, temmuz18, haziran18 ayları aylık enflasyonları toplanınca mayıs 2019 a ait yıllık enflasyon rakamı ortaya çıkıyor.
Örnekten de anlayacağınız üzere diyelim ki 2019 yılı yıllık enflasyonu dediğimizde ise ocak19, şubat19, mart19…….kasım19, aralık19 ayları aylık enflasyon rakamlarını toplamak gerekiyor. Aslında bu kadar basit değil mevsimsellikten arındırma var vs ama çok basit anlatımıyla enflasyon hesaplaması bu şekilde.
Şimdi gelelim bakan beyin incilerine. Mayıs 19 enflasyon rakamı ne %18,71 bu cepte. Peki 18,71 i oluşturan son 12 ayın rakamları ne
May.19 0,95
Nis.19 1,69
Mar.19 1,03
Şub.19 0,16
Oca.19 1,06
Ara.18 -0,40
Kas.18 -1,44
Eki.18 2,67
Eyl.18 6,30
Ağu.18 2,30
Tem.18 0,55
Haz.18 2,61
Şimdi buradan görülüyor ki haziran18, ağustos18, eylül18 ve ekim18 in yıllık enflasyona katkısı 13,8 civarında. Yani %18 lik enflasyonun %13ünü bu 4 ay oluşturuyor. E zaman ilerleyip bu 4 ay hesaplamadan çıkarsa ve bu 4 ay yerine her ay için diyelim ki %1 lik artış olsa;
18 enflasyondan 13 çıkacak yerine 4 girecek hooop %9
Kaldı ki zaten genel konjonktür yaz aylarında – (eksi) enflasyon çıkmasıdır yani 13 çıkınca yerine 4 bile girmeyecek belki daha az bir artış gerçekleşecek.
Hatta size 2005 yılından beri gerçekleşen enflasyon rakamları ile üstün istatistik bilgimi konuşturarak yaptığım ekim ayı enflasyon tahminimi söyleyeyim ölmez sağ kalırsak bakarız. %9,83
Tabi bu yaptığım tahmin dünya ve türkiye konjonktüründe her şeyin normal gittiğini öngörerek yapılmıştır. Yoksa tutar birisi rus uçağı düşürür, tutar birisi bizim teknoloji devi vestelimize savaş açar, ne biliyim iranla savaş çıkar orasını bilemem.