Kaliforniya Üniversitesi coğrafya ve fizyoloji profesörü Jared Diamond'un yazdığı kitap. Tübitak yayınları tarafından basılmış popüler bilim kitabı.
Yeni gineli bir yerlinin profesöre "neden beyaz adamın daha çok eşyası var?" sorusunu yöneltmesi ile araştırmaya başlamış olan profesör, birbirini doğuran soruların ardından "coğrafya kaderdir" sonucuna ulaşıyor.
Özetle, insanların genetik olarak birbirlerinden kayda değer bir farkı yok, üstün ırk diye bir şey yok. Üstünlük yaşanılan coğrafyadan kaynaklanıyor. Yaşadığın yerde yiyecek varsa sırtın yere gelmez diyor. Jared Diamond diyorki "önce karnın doyacak arkadaşım. Karnı doymayan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir"
Gelişmiş medeniyetlerin ortaya çıkışının öncelikle tarım ile başladığını söylüyor. Tarım hayvancılığı doğuruyor. İnsanların karnı doyduğunda nüfus artışı yaşanıyor. Kitleleri yönlendirecek liderleri, onları koruyacak askerleri, teknoloji geliştirecek uzmanları besleme imkanı doğuyor. Yiyecek olmazsa bütün insanlar vakitlerini dağ bayır ot toplamak, kuş avlamak için geçiriyorlar. Yiyecek şart.
Nüfus artışı ve hayvancılık ise mikroplara karşı bağışıklık kazanılmasını sağlıyor. Teknoloji denen şey silah ve makine yapma imkanı sağlıyor. Sonrasında gelişmemiş toplumların üzerine yardır gitsin.
Spoiler gibi oldu ama değil. Tüm kitabın özeti bu. Yazar en başından kendisi veriyor bu bilgiyi. Geri kalanı bu tezini doğrulamak için sunduğu ilginç örnekler ile dolu.
İnsanın ufkunu açan kitaplardan. Bir de belgeseli var. Belgesel ve kitap arasındaki fark şu, tezini ispatlamak için belgeselde bir örnek verip geçiyor; kitapta daha detay örnekler var.
Bence sırası önemli değil, belgeseli de izleyin kitabı da okuyun.