şimdi ben diyeceğim ki "sistemler kötü değildir, insanlar kötüdür" o zaman linç yer miyim diye merak ediyorum.
kapitalizm'in günümüzde oluşturduğu kötü olguların, düşüncelerin ve değerlerin suçunu yekten bu sistemin üstüne atmak şahsım için " sempatizanlık"tan başka bir şey değildir benim için.
her sistemin olduğu gibi kapitalizm'in de sosyazlizm'in de eksik ve yanlış tarafları vardır, önemli olan bu eksikleri ve yanlışları güç sahibi kişilerin nasıl kullandığıdır. dünya üzerinde egemen sistem olarak kapitalizm değilde sosyalizm var olsaydı dünya daha güzel bir yer olur muydu? evet, "nispeten" de olsa olurdu ama sosyalizm'in de beraberinde kendine has sorunlar getirmesi kaçınılmazdır.
misal, sosyalizm'e yöneltilen eleştirilerden birisi, sovyetler kurulduğunda teorik ve pratik farkların olduğu, beklenen sosyalizm'in bu olmadığı yönündedir. şahsım adına doğru bir eleştiridir. lakin bunun sebebi ne sosyalizm'dir ne de sosyalist teorisyenlerdir. sebebi insanlardır. aynı durum kapitalizm için de geçerlidir.
diyeceğim o ki; bu sistem içerisinde daha insani şartlar altında yaşamak istiyorsak ya da bu sistemi hepten değiştirmek istiyorsak, değişime önce insan üzerinden başlamak gerekiyor. çünkü günümüzde yaşadığımız bütün olumsuz, kötü tecrübelerin sebebi, insanların binlerce yıldır süre gelen ahlaki ve vicdani düşünceleridir. kötü olan güç sahibi kişilerin ahlaki ve vicdani düşünceleridir ve bu düşüncelerin ortaya çıkmasını yine insan sağlamıştır.
özetle: kötü olan kapitalizm değil, güç sahibi kişilerdir. başka bir sistem içerisinde güç sahibi kişiler yine kötü olabilir ama bu o sistemi de kötü yapmaz. kötü olanı değiştirmek için önce insanı değiştirmek gerekir.