bir tür tedavi aracıdır desem, tanım olarak yanlış olmaz diye umuyorum.
aslında artık epey popülerleşen ve insanların eskisi kadar çekinmediğini düşündüğüm bir tür tedavi. küçük çocuklardan tutun otuz kırk yaşında insanlara kadar birçok kişi kullanıyor artık. ama ben kendime hayret ettim, uzun bir süre bu meretle uğraşıp nasıl hakkında hiçbir şey yazmamışım diye. o yüzden izninizle başlıyorum.
benim dişlerim çok bozuk değildi, hatta benim dişlerim dışardan bakan birine göre son derece düzgündü. yapısal bozukluklar yüzünden düzeltilmesi gerekiyordu. o yüzden çektiğim çileleri düşününce, bunu yıllarca kullanan ve haliyle çok daha zorlanan insanlara saygı duyuyorum.
diş telimin takılacağı günü bir yandan biraz korkarak bir yandan da kendimi hazırlamaya çalışarak bekliyordum. o gün geldi, doktora gittim ve koltuktan kalktığımda gülümsemeye çok korkuyordum. burayı "kötü gözükür" diye düşünen varsa diye yazıyorum, evet öyle hissettiriyor. ilk gün gerçekten çok çirkin hissettim. ama sonra fark ettim ki emin olun etrafınızdaki kimseye kötü gelmiyor. çok sık görüşmediğiniz insanlar fark etmiyorlar bile. önemli olan sizin nasıl hissettiğiniz elbette ama ilk baştaki o tuhaf çirkinlik hissi gidiyor gerçekten, çünkü kötü görünecek bir şey yok aslında ortada. sadece farklı geliyor ilk başta.
ha ama söylemeden geçmeyim bir anda bütün güzelliğiniz tatlılığa, şirinliğe evriliyor bu kısım biraz can sıkıcı...
ilk bir haftanın çok korkunç olacağını biliyordum. hem önceki farklı deneyimlerimden dolayı hem de internette okuduğum bir milyon yorumdan dolayı. ve gerçekten tam bir kabustu. rahatça yiyebildiğiniz şeyler o kadar kısıtlı ve canınız düzgün yemekler yemeyi o kadar çekiyor ki... ilk bir hafta düzgünce yiyebildiğim belki de tek şey dondurmaydı.
ilk bir hafta geçtikten sonra hayatınıza hiçbir şey yokmuş gibi devam edebileceğinizi düşünüyorsanız tabii ki yanılıyorsunuz. çünkü yemek konusunda birsürü şeyi menünüzden çıkarmanız gerekirken alışkanlık olarak da ikide bir dişinizi fırçalamayı ediniyorsunuz. mesela bir gün tek istediğim şey salata yemekti ve yedim, bir salatanın insanın canını bu kadar yakabileceğini tahmin bile edemezdim. çünkü sert bir şey yediğiniz zaman teliniz kayıyor ve yanağınızı çizmeye başlıyor. kısa bir süre sonra o çizik yaraya dönüşüyor ve üstünden yıllar geçti ama benim yanağımın içinde hala yara izi var.
aynı tel uzama mevzusunun daha az kötü hali her birkaç haftada bir başınıza geliyor zaten. doktora gitme vaktiniz yaklaştıkça yani dişleriniz hizaya girmeye başladığında telin fazlalığı dışarı taşmaya başlıyor ve siz randevu gününüzü bunlardan kurtulmak için dört gözle, acaba başka ne gerekecek diye de biraz korkarak beklemeye başlıyorsunuz. şu an birçoğunu unutmuş olsam bile o kadar farklı farklı şeyler çıktı ki sonradan, en başta "ne var ya diş teli işte" diyen kendimi her seferinde yumruklamak istedim.
biliyorum buraya kadar çok kötü duyuluyor, ama merak etmeyin asıl güzel kısmı bunların hepsine değiyor gerçekten. dediğim gibi, benim dişlerim dışarıdan bakan birine göre son derece düzgün görünürdü. hatta ilk başta insanlara neden diş teli taktığımı anlatmak tam bir işkenceydi. tedavimin de sadece bir kısmı bu diş teliydi zaten. ama aynaya bakmaya korkarak kalktığım koltuktan bu sefer içim içime sığmayarak kalktığım o gün bütün acılarımı unuttum. bırakın sadece gülümsemeyi, o zaman fotoğrafları karşılaştırıyordum ve yüz hatlarımın bu kadar değişmesi karşısında gözlerime inanamıyordum.
yıllar geçti, uzun ve zorlu bir süreçti benim için. ama geçti gitti ve arkasında bıraktığı şey benim için hiçbir zaman bir pişmanlık sebebi olmayacak. eğer bunu okuyan ve çekinceleri olan birisi varsa, umarım yardımcı olabilmişimdir.
ablamda vardı bunlardan. sanıyorum 16'lı yaşlardaydı ve dişleri özellikle ön iki dişi oldukça ayrıktı. Çene yapısından olduğu gerekçesi ile çene cerrahına kadar gitmiştik. Sonra diş teli takıldı zamanında güzel paralara ki şu anda da fiyatları da oldukça yüksek. Her neyse bu diş telleri ile uzunca süre yanlış hatırlamıyorsam 2 sene kadar yaşamak zorunda kaldı. Çıkartıldıktan sonra bir de baktık ki hiç bir değişiklik yok, ilginçti. Geçen hafta ise yeğenimi diş doktoruna götürdüm ve onda da ablamdaki gibi iki ön dişinde aralık olduğu için onu da diş teli takılması gerektiğini belirtti ortodonti. Bununla birlikte bundan 30 sene öncesine göre tekniklerin ve teknolojilerin ilerlediğini görsek de diş teli fiyatları nın oldukça yüksek olduğunu ve yine o sevimsiz görüntünün devam ettiğini de görmekteyiz. Fiyatlar linkte de gösterdiğim gibi 4.000 tl'den başlıyor ki bize maliyeti çok daha fazlaya geliyor. Ablam sonunda dişlerine porsolen yaptırmıştı şimdi çok daha mutlu. Diyeceğim o ki yeğenime yaptırmaktan vazgeçtik hem görünüşünden hem de kullanılabilirliği açısından işlevsel olmadığını düşünmüyor değilim.
Başlangıcında ağızda yabancı maddelere alışma süreci ve yoğun diş ağrısı nedeniyle hastalara genellikle kilo verdiren tedavi. Ergenlik öncesi dönemde boy atınca kilolardan kurtulur, bir de tel takarsa süzülür laflarını bol bol duyuyor çocuklar etraftaki yetişkinlerden.
Hijyeni sağlamak biraz daha zorlaşıyor, gidilen her yere diş fırçası taşımak bir zorunluluğa dönüşüyor (tabii, dişleri çürütmek, lastikleri sarartmak istemeyenlerimiz için). Bir de yeni arkadaş ediniyoruz. Klasik diş ipimize veda ediyor, superfloss a geçiyoruz. Paraya kıyabilirsek ağız duşu da alabiliriz, ortodonti sonrası da kullanılabilecek hoş bir şey, ancak ülkemizde kullanımı pek yaygın değil maalesef.
eski bir teknoloji, kullanımı fiziksel prensipler (itme-çekme/güç uygulama) mantığına dayanıyor. Temelde dişler üzerine yerleştirilen (yapıştırılan) braket/pabuçların arasından geçerek sorunlu dişlerin düzgün sıralanmasını sağlıyor. Hekim bu tel üzerine güç uygulayarak braketlere ve bağlı olduğu dişe hareket veriyor. Diş teli uygulaması birçok ortodontik bozuklukta başvurulacak en eski ve kendini kanıtlamış tedavi modelidir; estetik eleştiriler ve tolerans yakınmaları alınabilir. Tellerin değil de braketlerin bakımı sorunludur, sık sık dişten koparlar, bu da güç uygulama dinamiğini bozar. 3D imalat teknolojisinin geldiği nokta ile tamamen hastaya özel hazırlanan şeffaf polimer yapıda orthero ve invisalign adı altında modern düzleme teknikleri geliştirilmiştir. Diş teli kadar her derde deva olmasa da, birçok ortodontik bozukluğun tedavisinde kullanılabileceği söylenmektedir. Düne kadar aralarında ciddi bir fiyat vardı, son durumunu bilmiyorum. Orthero yerli, invisalign yabancı teknolojidir, orthero biraz daha basit çapraşıklıklara çare olmaktadır, invisalign'in daha kapsamlı çözümleri bulunmaktadır. Ortodontistin gözlemleri en doğrusuna yönlendirecektir.
liseye başlarken dişlerime takılan zımbırtı. öyle dediğime bakmayın işe yaradı yaramasına da liseye yeni başlarken takıp bitince çıkardım o teller dişlerimi oldukça zorladığı için arka dişler kırıldı zamanlar. evet kırıldı parça parça. invisalign taktım bitiminde, berbat bir şey. kaybettim, sonrasında da takmadım. noldu? dişlerim minnacık kaydı. eh olsun o kadar.