arapça'da "yön" gibi bir anlama gelen kelime. ne kadar doğru bilmiyorum ama muazzez ilmiye çığ, bunun için "kibele"den geliyor falan demiş. gerçekten bunu savunuyorsa ağır saçmalamış.
müslümanların namaz kılarken döndükleri yöne verdikleri isimdir. bu yön de kabe'ye doğrudur. namaz kılarken kişiden yüzü kabe yönüne dönük olmalıdır.
tabii arabistan'da çok sıkıntı yaratmayan bu durum, islam coğrafyası büyüdükçe, dünya'nın şekli sebebiyle epey sıkıntı yaratmaya başlamış. bu konuda islam alimleri epey bir tartışma yapmışlar zamanında. bu da islam dünyasında astronomi, matematik, geometri ve trigonometrinin epey gelişmesine sebep olmuş.
tabii bunlara rağmen dünyadaki çoğu caminin kıblesi yanlış yapılmış. bunlara osmanlı dönemi istanbul camileri de dahil.
bence, kıbleler hala yanlış hesaplanıyor. ben kimsenin dünyanın küreselliğinin hesaba kattığını düşünmüyorum. sadece yaylar üzerinden bir kıble hesabı yapılıyor. ama anladığım kadarıyla islam'ın emrettiği kıble anlayışı namaz kılan bir kişiden çıkan bir hayali okun dümdüz kabeye ulaşması. yani aslında işin içine yükseklik ve eğim gibi kavramlar da giriyor gibi.
namaz kılarken dönülen yön derken iyice fetiş haline geldi bu kıble işi. yok efendim mezarlar ayaklar kıbleye bakar şekilde yapılacak, yok evlerde tuvaletler kıbleye dönük olmayacak, yatakların başı kıbleye döndürülecek. kıble mi feng shui mi belirsiz hale geldi. herşeyin fazlası zarar.
ha bir de tam güneyden vuran rüzgara kıble deniyor.