kendileri patron ve zengin. o konuda bir diyeceğimiz yok. burada başka bir konudan, koç ailesinin müzecilik tutkusundan sözetmek istiyorum. koç ailesi tarafından ilk açılan müze sarıyer'deki sadberk hanım müzesi idi. www.sadberkhanimmuzesi.org.tr/... daha sonra ikinci nesil geldi. rahmi koç haliçte bir sanayi ve teknoloji müzesi açtı. www.rmk-museum.org.tr/... ülkemizdeki ilk tematik müzelerden biri.
bizim müzelerimizde temalar sınırlıdır. hazırdan yeriz. nereye kazmayı vursan yerden fışkıran arkeolojik eserlerden oluşur müzelerimizin çoğu. allahtan yerin altı çok zengin. ikinci tür etnografya müzeleridir. hangi şehre gitsen biribirinden pek de farklılık göstermeyen geçtiğimiz yüzyıldan kalma giyim eşyası, örtü, işleme, dantel, pirinç karyola, mangal, beşik, gaz lambası, halı, kilim o kadar. üçüncüsü ise osmanlı saray koleksiyonudur. 1924 yılında müze olurken topkapı sarayı'nda toplanan her türlü değerli eşya depolarda yığılıdır. bunların bir kısmı gümüşler, kristaller, seramikler vs, örnekleme usulüyle taşra müzelerinin koleksiyonlarına verilmiştir. anlamından sıyrılmış bir şekilde, kendi başlarına, bir müze vitrininde sürgün cezalısı gibi dururlar. saray koleksiyonunun bir kısmı da dolmabahçe, beylerbeyi sarayı gibi batılılaşma dönemi saraylarındadır. bir de resim heykel müzeleri var numunelik. çeşitler bu kadar.
rahmi koç müzesi bu müzelerden tamamiyle ayrıdır. adı üstünde sanayi ve teknoloji müzesi. müzenin adı konduktan sonra koleksiyon oluşturulmuş ya da bir çekirdek üzerinden geliştirilmiş tam serencamını bilmiyorum. ama ilk tematik müzemizdir. hatta şu kadarını söyleyeyim ilköğretim çocuklarının gezmeye götürülebileceği tek müzedir.
rahmi koç sanayi ve teknoloji müzesinden sonra bu işi sevdi sanırım. ankara kalesi yakınında çengel han içinde bir müze daha açtı. çeşitli işliklerin canlandırmaları. o da gayet başarılı. www.rmk-museum.org.tr/... son olarak ayvalık-cunda'da bir rahmi koç müzesi daha var. www.rmk-museum.org.tr/... bunu görmedim ama diğer ikisi gibiyse görülmeye değerdir.
sunan-inan kıraç vakfının pera müzesi de koç ailesinin memleket kültürüne katkılarındandır. en.peramuzesi.org.tr/... daimi koleksiyonunun yanısıra geçici sergilere de ev sahipliği yapmaktadır.
müze işi gerek koleksiyon oluştururken, gerek mekan oluşturup sergileme yaparken maddi manevi yatırım gerektiren bir iştir. bilet gelirleri bir müzeyi ayakta tutmak için yeterli değildir. sürekli kaynak aktarmak gerekir. bu nedenle yaptıkları işi takdir ederim. paraları küpe basıp üstüne oturmaktansa memleketin kültürüne bir katkıları var.
tabii özel müzelerden söz edince sabancıların ve eczacıbaşı'nın müzelerini de dikkate almak lazım ama koç müzeleri şimdilik önde gidiyor.