1- Prensip sahibi de?ildir, ortama hemen uyum sa?lar bukalemun gibidir. Tek bir ölçütü ve ideolojisi vardır özünde: kendi kişisel çıkarları.
2- Dayanıklı ve solcu aydınlar gibi zorlukları gö?üsleme ve mücadele etme gelene?ine sahip de?ildir. Biraz sıkıştırılırsa bütün de?erlerini, inançlarını feda ve inkâr etmekten kaçınmaz. Örne?in eskiden FETÖ yanlısı olan İslâmcı ?aydın? tiplerine bakıldı?ında bu durum rahatlıkla görülür. ?Kandırılmıştır, böyle olaca?ını bilmemektedir.? sonuç olarak bir tanesi çıkıp da savundu?u ideolojiyi ya da örgütü savunmamıştır. Tarihsel olarak, bir direnme gelene?ine sahip de?ildir. Yarın AKP iktidardan düşsün bugün AKP çevresinde nemalanan ?İslâmcı ?aydın?lar da aynı tepkiyi gösterecektir.
3- İslâmcı aydın tipi tarihsel olarak ?ma?dur?u oynar, ama başkalarının ma?duriyetlerini görmez, hatta kendisinden farklı olanların ezilmesini kışkırtır.
4- Hemen hepsi bir tarikata yakındır. Çıkarlarını böylelikle sa?lamlaştırmayı hedefler.
5- Özgürlük, demokrasi, insan hakları denildi?inde yalnızca kendi mahallesinin haklarını algılar.
6- Hep ma?duru oynar, iktidarda iken, ona eklemlenmişken dahi ma?durdur ve sanki muhalifmiş, eziliyormuş gibi bir imaj verir.
7- Entelektüel kapasitesi yeterli de?ildir ve birkaç sözcük ile sınırlıdır. Son yıllarda iktidarın dilinde moda olan ?üst akıl, algı operasyonu?? gibi birkaç kelime ile küresel komplo teorileri üretmeye çalışır ve kendileri de dahil olmak üzere, kimse bu komplo teorilerini ciddiye almaz.
8- Çocuklarını Müslüman ülkelerde de?il, ?batıl kültür? olarak niteledi?i ve küçük gördü?ü Avrupa ve özellikle de ABD?de okutur. ?Batı? kültürü karşısında derin bir aşa?ılık kompleksi duyar bir yandan ona karşı sözde konumlanmaya çalışırken, di?er yandan gizli gizli ona hayranlık duyar ve onu taklit eder. Söylemde ?Batı? de?erlerinin karşıtı olmasına karşın, ço?unlukla bir Batılı gibi giyinir, yaşar. Yaşamak için de İslâm ülkeleri yerine ?batı? ülkelerini tercih eder. İslâm ülkelerinden çok Avrupa ülkelerine, ABD?ye seyahat eder. Eskiden ABD?ye seyahat etti?inde mutlaka Pensilvanya?dan geçer ve FETÖ?yu ziyaret ederdi. Hatta bunların bazıları Hükümet ile FETÖ arasında getir götür işlerine bakarlardı. Şimdi Pensilvanya?nın uza?ından geçmiyorlar. Çıkarları ve konjonktür de?işti.
9- Bu ?aydın? prototipinin erkekleri Vakko?dan Beymen?den ya da yabancı markalardan takım elbise ve kravat, kadınları aynı markalardan ya da yabancı markalardan eşarp giyerler. Genelde sakal bırakmaz, daima traşlıdır ve badem bıyıklarını küçültmekle meşguldür. Tarikat şeyhleri dışında sakal bırakanlar ise, kısa ve düzgün toplanmış sakalı tercih ederler. Her taraftan bir zenginlik bir saltanat merak ve ihtişamı dökülür.
10- Cuma?ları kaçırmaz, camiye gider ya da internetten ayet gönderir. Ama haftanın di?er günleri ibadet edemeyecek kadar ?meşguldür.?
11- Neo-Osmanlıcılık?tan gelen bir emperyal kültüre sahiptir. Hiçbir teorik altyapısı olmayan komplo teorileriyle, sınır ötesi hamleler yapılmasını kışkırtır. Savaş kışkırtıcısıdır. Gözü başkalarının topraklarındadır. İktidarın emperyal heveslerini provoke eden içi boş tezler üretir.
12- Ucuzdur, kolay satın alınır. Durumu Mizancı Murat?ın durumunu andırır. II. Abdülhamid kendisine yıllarca muhalefet eden Jöntürk önderlerinden Mizancı Murat?ı bir memuriyet vaadiyle İstanbul?a aya?ına kadar getirtmiş ve af diletmiştir. Uzun soluklu mücadele edemez yorulur. Güce, iktidara yaslanarak tetikçilik yapmayı, insanları ihbar etmeyi, hedef göstermeyi severler, hatta bunu bir mesle?e dönüştürenleri de vardır.
13- Bu prototip, iktidara, güce itaat etmekten, biat etmekten, diz çökmekten utanmaz, aksine bunu övünülecek bir şeymişcesine savunur ve ?İtaatse itaat, biatsa biat ediyoruz.? der. Üstelik bunu sanki fedâkarlık ya da kahramanlık yapıyormuş gibi bir edayla söyler.
14- Hoşgörüden yoksundur. Bunların en bilinenlerinden, geçmişte solcu aydınlarla hoşgörü temalı demokrasi şovu yapanlarından birisi gibi halkı silahlanmaya ça?ırır ve iç savaş kışkırtıcılı?ı yaparlar.
15- Türkiye?de tarihsel olarak ?İslâmcı ?aydın?? tipinde bir mücadele geleneği, halkın hak ve özgürlüklerini savunma refleksi yoktur; hak denildiğinde, sadece kendi hakları aklına gelir. Tam tersine biat kültürü ile yetiştirilmiş ve otoriteye tam sadık bir insan tipidir. Zoru gördü?ünde hemen döner, fikir de?iştirir.
16- Özellikle İslâmcı ?aydın? tipinin finans ile olan ilişkisi çok fazladır, bu ?aydın? katmanının çoğu öbür dünyayı değil de, bu dünyayı kurtarmaya çalışır. Bunların çoğu son yıllarda AKP?ye eklemlenmiş ve oradan nemalanmaktadırlar. Binlerce dolar maaş ile havuz medyasına k?şe yazmaktadırlar. AKP, bir gün iflas ettiğinde, yine gidip başka bir iktidarda nemalanacaklardır. Bunlar biat etmeyi severler, devlet için mücadele ettiklerini düşünürken, bir yandan da ?dünyalıklarını? elde ederler. Dini yalnızca, bu dünyadaki çıkarlarını sa?lama almak için kullanır.
17- Türk-İslâm sentezcisi oldugunu iddia eder, ama bunun teorik ve ideolojik altyapısını kurmaktan acizdir. Neo-Osmanlıcılık da işte bu yüzden teorik ve ideolojik altyapısı olmadı?ından tutmamıştır. İşin aslı bunun ideolojik ve teorik altyapısı da olamaz, çünkü hayatta karşılı?ı da yoktur, içi boştur. Dinci kimli?ini zaman zaman öne çıkarsa da, dar milliyetçilikten kurtulamaz.
18- Aslında kendi içlerinde isimleri ?aydın?a çıkmıştır, ama aydın olmakla uzaktan yakından ilgileri yoktur. Tarihsel olarak hiçbir dönemde ?aydın ba?ımsızlı?ı ve nesnelli?i?ne sahip olamamıştır. Ayrıca dinsel dogmalardan yola çıktı?ı için sorgulayamaz, buna kapasitesi de yetmez.
19- Anti-laiktir. Kendininkinden farklı yaşam tarzlarına tahammül edemez ve onlara müdahale etmek ister.
20- Sanata olan ilgisi yok denecek kadar azdır, bu yüzden estetik duygusu da gelişkin de?ildir.
21- Bugün iktidara, güce dayanmayan birkaç ?İslâmcı aydın? vardır. Bunlar yandaş medyadan kovulmuş ya da ayrılmışlardır, çıkarlarını kaybetmişlerdir. Bu yüzden hükümeti eleştirirler, ancak resmi ideoloji sınırlarından dışarı çıkmazlar. Eleştirileri do?ru olsa dahi, entelektüel derinlik, kendisinin dayandı?ı bir ideoloji, bir gerçeklik olmadı?ından aslında sorgulayan ve gelişen gerçek aydın tanımlaması içine girmezler.