Ülkemizde yetiştiridğimiz çayın demlenme süresi , Çin ve uzakdoğudaki birçok ülkede yetiştirilenden uzun ve bu sürede sıcak tutulma ihtiyacı farklıdır.
üretimini de tüketimini de zevkle yaptığım, hayatımda her anlamda büyük yer tutan bir tür bitki.
çalı biçiminde, yerden ortalama 80 cm - 1 metre kadar boyu olur. senede dört kez yaprak açar. bu yapraklardan siyah ve yeşil çay üretilebilir.
uzakdoğu kökenlidir (bkz: chai tea ). uzakdoğu'dan kara yoluyla ulaştırılan coğrafyalara (bkz: türkiye ) chai, deniz yoluyla ulaştırılan ülkelere ise (bkz: ingiltere ) tea ismiyle gitmiştir. zaten bu iki isim dışında bilinen başka anlamlandırması yok.
İçeriğinde (bkz: tein) bulundurması sebebi ile vücut da demir emilimini engellediği ve suyu tutmama gibi özellikleri barındırdığından özellikle demir eksikliği yaşayan kişiler için önerilmeyen bir içecek türüdür.
Rize halkının genel cahilliğinin sebebi olan bitkidir. Ekrem Orhon ile başlayan çay üretimi o dönemde yüksek maddi gelir getirdiği icin insanlar eğitime önem vermemiş hemen hemen herkes çay toplama- Satma işi yapmıştır. Maalesef ilerleyen zamanlarda çayın o maddi getirisi azalmış ama cahillik baki kalmıştır. Günümüzde Rize bölgesinin kültürel bocalamasi ve döneme ayak uyduramamasi bu yüzdendir. Yine de şimdiki jenerasyonun eğitime önem verdiğini görmek umutlarımı arttırmıyor degil.
özellikle siyah olarak adlandırılan çeşidi demir depolarını boşaltma gibi bir şeye neden olur. günde tek başına rahat 2 demlik deviren kişiler tarafından acilen bırakılmalıdır. sonu iyi değildir, dikkat edilmelidir. bırakmak için çayı önce şekerli içip ardından bitki çaylarına yönelmek makul bir çözüm olabilir.
yaseminli yeşil çay, demlenmiş olarak özellikle çin restoranlarında sürekli müşterilere sunulur. yağlı yemeklerin üstüne 3-4 ufak bardak içildiğinde rahatlatır, tansiyonu düşürür, insanı baygın bir hale sokar. müthiş bir rahatlıktır ancak 2 kişi için 1 demlikten fazlası uyuyacak rahat bir yer aramanıza sebep olacaktır. *
siyah çay; kabartay'ler ve bir takım kafkas toplulukları tarafından içerisine süt ve tereyağı eklenerek içilir. soğuk kış günleri yaklaşırken içerisine bal ve karabiber de atılır. eğer tereyağı tuzsuz ise eski nesiller içerisine tuz da serpebilir. hastalıklara karşı koruduğu, hastalanıldığında iyileşmeye yardımcı olduğu düşünülür. önünüze geliyorsa ve ne olduğunu biliyorsanız, içmemek için vücudu iyi hissetmeye zorlamanız da olası tabi.*
kaçak çay olarak adlandırılan bir çeşidi de bulunmaktadır. kendisi esasında bir çeşitten ibaret olmayıp, iran çayı, içinde ne olduğu belli olmayan bir takım çaylı karışımlar gibi açıklamalar da yapılabilir. genellikle doğu, güneydoğu illeri ve istanbul'da tüketilse de ülke genelinde de yaygın sayılır.
şeker ile birlikte tüketimi ise bir çeşit belirteç haline gelebilir. ığdır, erzurum ve kısmen erzincan yörelerinde kıtlama şeker ile tüketilir. bu tekniğe has şekerler üretilse de yöre halkı tarafından genellikle bu yeni tür şekerler pek beğenilmemektedir. direkt küp şeker de kıtlanabilir. çayın bu teknikle tüketilmesi ise şu şekilde olabilir: öncelikle şekerden bir miktar kıtlatılır, ardından sıcak çay yudumlanır. şekerin çay ile beraber ağızda çözünmesi sonucunda alınan yudum, mideye indirilir.
karadenizli bir tanıdığıma * dayandırdığım bilgiye göre çay 5 kalite olarak ayrılır ve paketlenip satılır. en kaliteli çay, gram ile satılmakta ve yine aynı iddiaya göre marketlerde bulunmamaktadır.
Çeşitli bitkilerin yaprakların, gövdelerin, kabuklarının kaynatılmasıyla ortaya çıkmıştır. İlk olarak M.Ö. 59'da Çin'de yapıldı, ancak muhtemelen daha erken ortaya çıktı. Çayları birçok kritere göre sınıflara ayırmak münkün olmakla beraber; üç temel çay çeşidi vardır. Bunlar, siyah çay, yeşil çay ve beyaz çaydır. Bitki çayı" terimi meyve ve bitkilerin işlenmesi ile elde edilen içecekleri kapsar. Kuşburnu gibi bitki çaylarında gerçekte çay yaprakları yoktur. Bazı bitkilerin aromaları çaylara eklenerek meyve ve bitki aromalı çaylar elde edilmektedir.Çay; tein, kafein, teofilin ve antioksidanlar için doğal bir kaynaktır. İçinde bulunan mineraller nedeniyle kemik ve diş sağlığına faydalıdır. Ancak neredeyse hiç karbonhidrat, protein ve yağ içermez, Şeker ya da diğer katkılarla tatlandırılır.
Dünyada en önde gelen çay üretici ülkeleri şunlardır: Hindistan, Sri Lanka, Çin, Türkiye, Kenya, Endonezya, Malavi ve Vietnam
Birçok çayın çok farklı faydaları vardır bunlar; Yeşil çay:antioksidandır diş çürümesine ve diş eti hastalıklarına iyi geldiği ve diyet yapanların kullandığı çaydır. Papatya çayı:ağrı kesici görevi vardır. Uyku ve strese iyi geldiği söylenir. Rezene çayı:gaz problemleri, mide ağrıları, sindirim sistemi sıkıntılarına iyi gelir. Mısır püskülü çayı:idrar söktürücü özelliği vardır. Isırgan otu çayı:karaciğeri ve böbrekleri temizler Ada çayı:bronşit ve astım belirtilerini azaltmaya yardımcı olur. Biberiye çayı:kabızlığı iyi gelir bağışıklık ve kan dolaşımını güçlendirir.
cumhurbaşkanımız tarafından, ülkenin tüm sorunlarının çözümü olduğu keşfedilmiş bitkidir. eğer sorun tahmin edilenden çok daha büyük olursa yanında kek de verilir
İçine çekildiği tüm tartışmaları, siyasetçi turnusolu olup zaman zaman sinir bozmasını falan bir kenara bırakırsak çay bence muhteşem bir içecektir.
İyi demlenmiş mis kokulu bir çayın verdiği keyfi çok az içecek verir. İçerisine konan Şeker, çayın güzel aromasını almanızı engeller ve içilen şeyi şerbetimsi bir şeye çevirir. Kaliteli bir çayın ne şekere ne de başka bir yardımcıya ihtiyacı yoktur. Süt mesela şeker gibi bambaşka bir boyut kazandırmaz çaya, biraz yumuşatır tadını, zaman zaman tercih edilebilir ancak çay dediğin bana göre sek içilir. Buzlu çay konusuna hiç girmiyorum bile zira kendisi çay falan değildir.
Çay ayrıca yoldaştır. Yolculukta, tek başımıza bir yerlerde otururken ya da zamanımız kısıtlıyken önce o gelir aklımıza. Sessizce eşlik eder bize biz istediğimiz müddetçe. Pratik, ucuz ve de zahmetsizdir.
Zaman zaman kahvenin gölgesinde bıraksak da, bence onun yeri hep başkadır.
Beyaz ve yeşil çay ise sağlık açısından çok faydalı olmalarına rağmen, içim olarak siyah çay keyfini vermezler. Onları sağlığa faydalı tüm içecekler gibi, başka bir kategoride ele almak gerekir.
İş bu girdi, yalnızca 5 yıldır çay seven ve demlediği mis gibi bergamotlu çayın kendisinde yarattığı hoş hislerle coşmuş bir petra tarafından yazılmıştır. Yani taraflıdır. Sıcak tüketiniz.