güneş üzerinde, çevresine kıyasla sıcaklığı daha düşük olduğundan siyah gibi görünen (ama aslında olmayan), güneş'in manyetik etkinliği nedeniyle ortaya çıkan bölgeler.
leke olgusu sadece güneş'e özgü değil, ancak bize olan yakınlığı nedeniyle üzerindeki lekeleri doğrudan gözlemlediğimiz tek yıldız güneş. diğer yıldızlarda, eğer varsa, lekelerin varlığı bazen dolaylı yollardan anlaşılabilir.
yukarıda, sıcaklığı diğer bölgelere göre düşük dedim. güneş yüzeyinin yaklaşık sıcaklığı 5780 derece. güneş lekelerinde ise sıcaklık 3500-4000 derece civarlarında olur genellikle.
lekeler leke çevrimi adını verdiğimiz, ortalama 11 yıl süren dönemlerin maksimum evrelerinde sayıca ve büyüklükçe artar. çevrimin en başlarında ve sonlarına doğru daha azdır. ayrıca enlemsel olarak da, leke çevriminin çeşitli zamanlarında lekelerin yeri güneş üzerinde değişir. çevrim dönemi başlarında orta enlemlerde ortaya çıkan lekeler, çevrim ilerledikçe güneş ekvatoruna doğru iner ve yavaş yavaş kaybolur.
güneş'in iç katmanlarındaki manyetik etkinliğin yüksek olduğu dönemlerde, leke sayılarında ve büyüklüğünde artış olabilir. bunları gözleyebilmek, yıldızımızdan bize ulaşan ışımanın, mesela uydular ve haberleşme sistemleri üzerindeki etkisi nedeniyle tedbir alabilmemiz için bir gereklilik olduğundan, son yıllarda güneş'i daha iyi analiz edebilmesi için birçok uydu gönderildi uzaya.
carrington olayı başlığına bir göz atarsanız, güneş etkinliğinin dünya ekonomisine ne kadar ağır yükler bindirebileceğine ilişkin bir fikriniz olabilir. hele de günümüzde, haberleşmeye yönelik birçok teknolojinin elektronik tabanlı olduğunu düşünürseniz, bu durumun o yıllardakine kıyasla çok daha önemli hale gelebileceğini tahmin edersiniz.