izmirde bulunan tarihi yapı, han. Kemeraltı'nda halim ağa çarşısı olarak tanınan bölgede yer almaktadır. doğu cephesi hisar camii avlusu ile birleşiktir. kuzeyden ise bakır bedesteni ile çevrilidir.
kareye yakın bir dikdörtgen planlı, iki katlı ve avlulu bir yapıdır. yapı malzemeleri ise kesme taş, kaba yontu taş ve tuğla kullanılmıştır. alt katta ve üst kat odaların açıldığı koridorlarda beşik tonoz; üst kat odalarında ise aynalı tonoz örtü sistemi olarak kullanılmıştır. iki sıra kirpi saçak yapıyı çepeçevre dolaşmaktadır.
yapının esas cephesi 871. sokağa bakan batı cephesi olmakla birlikte cephenin kuzey ve güney uçlarında ikinci katta taş konsollara oturan üç adet cumba bulunması gerekir ancak günümüze yalnızca ortada bulunan gelebilmiştir. diğerlerinden yalnızca taş konsollar kalmıştır. yapının doğu cephesinde karakteristik harç süslemeleri bulunun. ana hatlarıyla 7 çeşittir ve geometrik şekillerden üretilmişlerdir.
yine bu yapıda da yapının aslında bulunmaması gereken ancak sonradan eklenen dükkan girişleri cephelerde yer etmiştir. yapı içerisindeki avlunun bir bölümünde, ilk yapıldığında mescit olduğu düşünülen iki katlı bir yapı bulunmakta olup, sonraları ticarethane olarak kullanılmıştır/ kullanılmaktadır.
batı cephesinde giriş kapısının güney tarafında yer alan çeşme mermerden yapılmış olup, aynasında ve üstünde yer alan istiridye motifi şeklinde yüzeysel bir kavsara bulunmaktadır. köşeliklerinde yine yüzeysel palmetler göze çarpar. çeşme üstten bir sıra baklava ve bir sıra daire şeklinde motif sırası ile taçlanır. süsleme ve şeritlerin altında iki kartuş içinde çeşmenin kitabesi yer alır. 1675 tarihlidir. kitabenin transkripsiyonu şu şekildedir:
"âb-ı nâbın nûş edüb âlî didi târîhini hamduli'llâh akdı bu gün çeşme-i âb-ı hayât"
batı cephesindeki giriş kapısının kuzey tarafında bulunan ikinci kitabede ise hacı beşir ağa tarafından 1744 yılında inşa ettirildiği anlaşılmaktadır. kitabenin transkripsiyonu şu şekildedir:
"şâhen-şeh-i kişver-güşâ mahmûd han kılsa revâ dârü'ş-şerîfine ağa böyle güzîn zâtı sezâ âlî himem hacı beşir ağa-yi zî-münîr-re'y bu han binâsın der-zamîr etmişdi ol merd-i atâ tarih düşdise nola bu mısra'-ı âlem-behâ ni'me'l-mahâl hakka becâ hân-ı cedîd oldu binâ"
bu iki kitabenin tarihleri, yapının yapılış tarihi ile ilgili tezat oluşturmakta ve bu konu hakkında iki görüş ortaya konmaktadır. birincisi hanın inşası sırasında başka bir yerden getirilerek buraya yerleştirildiği, ikincisi bu hanın inşasından önce aynı yerde başka bir yapının bulunduğu ve bu çeşmenin o yapıya ait olduğudur. (şahsen ben 2. ihtimali daha mantıklı görmekteyim. hanın inşa şekli, yapı özellikleri vs her şey daha erken tarihli hanlar ile benzerlik gösteriyor. bir önceki yapının tamamen yıkılmama ihtimalini de gözardı etmeden gayet oturan bir fikir. ancak çeşme taşınması da olmamış şey değildir.)
yapı, tarihi ve yapısal özellikleri ile ilgili detaylı bilgi için (bkz: izmir hanları) (bkz: bozkurt ersoy)
ayrıca bu yazıdaki diğer kaynaklar: *erwin graf, die gesgichte eines chan's in smyrna, wiesbaden 1955 **transkripsiyon 1: m. aktepe, izmir suları çeşme ve sebilleri ile şadırvanları hakkında bir araştırma, tarih dergisi, sayı 30, mart 1976,s. 157 ***transkripsiyon 2: m. aktepe (aynı makale s.134)