"kadın insandır, biz insanoğlu." Diyebilecek kadar aşmış, yüce gönüllü ozan.
Üstadın bu cümleyi söylerken pozitif ayrımcılık gibi bir derdinin olmadığına eminim. Derdi, bazı Anadolu topraklarında ahırdaki koyun kadar değeri olmayan "kadın"a değer atfetmek, aşağılanmasına, öldürülmesine sazıyla, sözüyle karşı durmaktır bence.
Almanya yolunda trafik kazası yapıp 3 ay hapis yatmıştır. o dönemde kendisini hatırlayan tek kişi olan Yaşar Kemal, Neşet Ertaş'a üzerinde "Bozkırın Tezenesine selam olsun'' yazılı bir İnce Memed kitabı göndermiştir.Neşet Ertaş'ın adı o günden sonra Bozkırın Tezenesi olarak kalmıştır. Sanatçının bilinen eski adıysa gariptir.
sanatçı etkilendiği tek kişi yine kendisi gibi garip olan babasıdır. usta ozan bunu ''Babamla ben aynı ruhun insanlarıyız." diyerek dile getirmiştir.
sipariş verirken oyma tekne tercih eden sanatçı, bağlamasına 7 tel takıp, kendi sesine göre akort yaptığını söylemiş ve perde ayarlarını da kendisi yaptığı için diğer bağlamalarda duyulamayan kendine has sesler çıkarabilmiştir.
Can Dündar'ın yönettiği Garip adlı belgesel bizi sanatçı hakkında oldukça bilgilendirmektedir.
"insanın derdi ne kadar büyük olursa gülüşü o kadar sıcak olurmuş, o dert güzelleştirirmiş onun yüreğini. öyle derler bizim buralarda. o derdin büyüklüğü neye göre ölçülür biçilir bilmem ben. fakat birinin gülüşünün sıcaklığını hissettim mi anlıyorum ki derdi çok, güzelleşmiş derdiyle." demiş, ne de güzel demiş gülüşü sıcacık ozan.
bazı insanlar var benim için hayatta, "çok güzel insanlar" olarak nitelediğim. işte o çok güzel insanlardan neşet ertaş, tanımadan çok sevilenlerden, keşke tanıyabilseydim denilenlerden. türküleri olan insan hiç kötü olur mu zaten?
1938'de kırşehir, çiçekdağı ilçesi abdallar (kırtıllar) köyünde doğmuş bozkırın tezenesi. kırtıllar köyünün tamamını abdallar oluşturuyordu. bir aşiret köyüdür kırtıllar. babası abdal muharrem ertaş, annesi done hanımdır. 7 kardeşi vardır bozkırın tezenesi'nin. ve kendisi ailenin 2. çocuğudur. babasıyla birlikte köy köy dolaşır, düğünlere katılır ?boş durmaz bizde kimse bir saz çalamıyorsa, zil alır köçeklik yapar.? der. 5 yaşından itibaren keman, cümbüş, davul çaldı. köçeklik yapıyordu çoğu zaman. gittikleri bir köyde köçeklik yaparken kötü bir söz işitti. hiçbir şey demeden zilleri köçeklikle birlikte babasının önüne bıraktı. en küçük kardeşleri doğduktan kısa sure sonra annesi vefat etti. köy köy dolaştılar bir anne bulmak için. ?abdallara kimseyi vermezler, şimdi bile öyledir.? der neşet ertaş. ?insan, insan olsaydı kardeşim bakımsızlıktan ölmezdi.? diye anlatır durumlarını. en küçük kardeşi henüz üç yaşındayken bakımsızlıktan ölmüştür. yoksulluktan köy köy dolaşır tüm aile. abdal olmak zordur. köydeki çocuklardan bile daha düşük konumda görülürler. ?köydeki çocuklar bizden küçük olsalar bile ağamın oğlu diye hitap ederdik.? diyor bozkırın tezenesi.
müthiş zorluklar yaşar. istanbul, ankara ve kırşehir üçgeninde ekmeğini kazanmak için dolaşır. birkaç parçası trt'de kayda alınır radyoda çalınmak üzere. sonra türk halk müziğinin yönetici kadrosu değişir. bozkırın tezenesi'ni radyodan çıkartırlar. bu dönemde şençalar plak tarafından neden garip garip ötersin bulbul türküsü plak olur ve neşet ertaş tanınır. aynı dönemde neşet ertaş gazinolarda çalışmaktadır. ?sabah kalkınca bir bardak sek rakı içmeden kendime gelemezdim.? diye anlatır o dönemi. içki ve zor koşullarda gece çalışmalarından ötürü sağlığı bozulur ertaş'ın. parmakları felç geçirir. kimse arayıp sormamıştır onu, yalnız kalmıştır. kardeşinin yanına gider tedavi olmak için. almanya yolculuğu böylece başlamıştır. 23 sene gurbetlik yaşar neşet ertaş. sonar bir konser için istanbul'a gelmek zorunda kalır. konsere gelir ve görür ki konser alanı tıklım tıklım. özellikle gençlerin gelmesinden büyük mutluluk duyan bozkırın tezenesi'nin gurbeti bu sevinçle biter. gezmediği yer kalmamıştır memleketinde, abdallığı hayatı boyunca sürmüştür.
kendisini rahmetle anıyorum.
not: okuduklarımdan hatırımda kalanları yazdığım için yanlış veya eksikler olabilir. editlemek için uyarılarınızı rica ederim.
kendisi de hatırlamadığı için sayısız albümü bulunmaktadır.
Bir cümlede yakabilecek kudreti olan garip. Fakat Yaka yaka söndürüp, dinleyenin dertlerini dile dökmüştür kendisi. türkülerini hatmetmek gereklidir her bünye için.
upuzun adam tarafından devlet sanatçılığı teklifi edilmiş ancak ozanın '-ben devletin değil, halkın sanatçısıyım' çıkışıyla bu teklifi geri çevirmiştir.
kısaca neşet babadır bizim için.dertlinin dermanı halkın dostudur çok da güzel bi insandır.bi hikayesini bırakayım şuraya.
zamanında gelip demişler senin İstanbulda konserin var açık havada adam ne bilsin büyük şehir onu tanıyor demiş beni kim dinler orada ikna edip getirmişler neşet babayı bi bakmış açık hava ful dolu ne güzel bi an olmuştur onun için.
diğer anısıda çoğu yazarın zaten haberi vardır bundan ama genede yazayım konser düzenlerken bi yerde sormuşlar babaya paralı mı olsun konser baba da ben gençlerin cuhara parasına göz dikmem diyerek konseri ücretsiz vermiştir.
böyle de düzgün böyle de kaliteli bi insandı kendisi ve tabi ki ölümünden önce hatır görmeyip ölümünden sonra zirveye çıkarılanlardan oldu maalesef.
4-5 sene öncesinde ergen iken, kendisi hakkında yaptığım caps yüzünden ölüm tehditleri aldığım sanatçı. Şimdi düşününce adamlara hak veriyorum. Profil resmimi açıp bilgisayara pompalı tüfek doğrultup fotoğraf çeken, özelden adres isteyenler bile olmuştu abartmıyorum.
Olay şöyle gerçekleşti. Abim kendisini çok severdi. Hatta telefonunun arkaplanı olarak ayarlamak istemişti. Fotoğraf ise telefonun azizliğine uğrayıp kafasına zoom edilmiş bir şekilde yarım yamalak bir biçimde arkaplan olmuştu. Gördüğümde ilk bakışta ben de şaşırmıştım "bu ne?" diye sormuştum. Pcden fotoğrafın orijinalini gösterdi ve düzeltip arkaplan olarak telefonuna ayarlamamı istedi. Bunu yaparken de aklıma bu capsi yapmak gelmişti. O zamanlar astronomi ile ilgilendiğim için direkt benzetmiştim.
O gün yediğim küfürler ve aldığım tehditlerden sonra tövbe edip kimsenin sevdiği sanatçılara laf etmemiştim.
Capsi merak eden olursa diye şöyle bir link bırakayım. Donanım haberden bir üye açıklamam ile birlikte paylaşmış sağolsun. Umarım hâlâ hayattadır.
Fotoğraf
Bu adamın müziğini sevmeyip konthkar mıdır ne boktur çöp rap yapan birini seven bir insanı tanıdım sözlük. Var böyle insanlar yani.
Zevkler ve renkler tartışılmaz demeyin allah aşkına bu ne rezilliktir. Yeni nesil olduğum halde bu nesilden utanıyorum bazen. Recep ivediki çok sevip green mile'dan nefret etmek ya da demet akalın sevip pink floyddan tiksinmek ya da lol sevip silent hill'i sevmemek gibi bir şey yaptığı.
Nedendir bilmem "bozkırın tezenesi" denildiğinde aklıma gelen o büyük sanatçı. Bilmem kaçıncı sınıf türkçe kitabında üstte bahsettiğim o başlık altında neşet ertaş'tan bahsediliyordu. O yüzden böyle hatırlıyor olabilirim. Belki de üstadın yakıştırmasıydı bu hoş, insana uçsuz bucaksız bozkırları, o bozkırda güneşin altında yalnızken yakaladığın huzuru anımsatan isim... Unutulmadın üstad. Ruhun şad olsun.
ilkokul bile okumamışken adına sosyoloji ve edebiyat kürsüleri kurulması gereken yüce insandır. tam da nazım'ın şiirinde söylediği türk köylüsüdür aslında;
topraktan öğrenip kitapsız bilendir, hoca nasreddin gibi ağlayan bayburtlu zihni gibi gülendir. ferhad'dır, kerem'dir, ve keloğlan'dır. yol görünür onun garip serine, analar, babalar umudu keser. kahbe felek ona eder oyunu. çarşambayı sel alır, bir yâr sever el alır, kanadı kırılır çöllerde kalır, ölmeden mezara koyarlar onu. o, "yunusu biçâredir, baştan ayağa yâredir," ağu içer su yerine. fakat bir kerre bir derd anlayan düşmesin önlerine ve bir kerre vakterişip : "-gayrık, yeter!.." demesinler. ve bir kerre dediler mi: "israfil surunu urur mahlukat yerinden durur", toprağın nabzı başlar onun nabızlarında atmağa. ne kendi nefsini korur ne düşmanı kayırır, "dağları yırtıp ayırır, kayaları kesip yol eyler âbıhayat akıtmağa..."
kendisinin sevdiğine yaktığı yar hoyrata tatlı kelam eyleme türküsünü keşke bu eril şiddetin en diplerini yaşadığımız zamanlarda bütün kadınlarımız kulağına küpe etse;
yar hoyrata tatlı kelam eyleme hoyrat olan dil gıymatı bilemez kargayı bağına koyup eyleme karga olan gül gıymatı bilemez
kerem gibi canın nara yakmayan mecnun gibi çilesini çekmeyen yar aşkına göz yaşları dökmeyen ağlamayan sel gıymatın bilemez
gül cemalin kayıb edip aratma şu göynümün ışığını karartma zülüflerin yad ellere taratma kul olmayan tel gıymatın bilemez
