İmparator traianus'un m.s 101-102 ve ms 105-106 yıllarındaki dacia savaşları ve zaferi onuruna yaptırdığı sütundur. yapı savaş öncesi durumu ve savaşı sahneler halinde spiral şeklindeki mimarisi içerisinde bize sunmaktadır.
sütun traianus forumundadır. traianus forumu bu bölgenin seçilmesinin önemli nedenleri vardır. traianus’un savaş notlarının bulunduğu kütüphaneler forumdadır. Ordu sadece sütunda değil bütün forumda onurlandırılır. savaşa katılmış bütün generallerin heykelleri bütün lejyonların sancakları bulunur. sütunun dizaynının esin kaynağı net değildir. Fragmanları izlemek için izleyici dönmelidir. Bir anlamda tavaf etmelidirler. Roma’da mozole etrafında dönme ritüeller arasındadır. genel olarak sütun Roma ordusunu yüceltir. asker imparator olan Traianus genelde askerlerin arasındadır. nerva kadar mütevazı değildir. traianus’a atfedilen 37 sikkeden 26’sında asker görünümlüdür. Ordu sütunda sadece savaş makinesi değildir. Yapı faaliyetlerinde de bulunur. Bir anlamda medenileşmenin temsilidir. Bu özellikler ile birlikte virtus – erdem, discipline - disiplin, sadio – sevk ve idare özellikleri ortaya çıkar. Sadece Roma lejyonları betimlenmez. Onlarla birlikte sayıları 90’ı bulan yardımcı birliklerde vardır. sütunda roma’daki çok ulusluluğu görebiliriz. Yardımcı birlikler sütunda tek tek kendi zırhları ile betimlenmiştir. Dacialılar dişli rakip, kuvvetli düşman olarak görülür. Onların mücadeleleri soylu bir davranış olarak görülür. dacialı kadınlar bile Roma ordularına saldırmışlardır. cassius dio decabalus’u değerli bir düşman olarak anlatır. dacialılar burada mağrur olarak görülürler. Baş kesme sahneleri de vardır. Daha evvelden de Roma’da görülmüştür. Tuna nehrinin kişileştirmesi vardır. Nehir geçmek devletin gücünü, mutlak kuvvetini temsil eder. Psikolojik sınırdır. Nehri geçmek için köprü yapmak, karşıya geçmek, düşmanı ele geçirmek ve yerel halka egemen olmak aynı zamanda nehrin tanrısını da ele geçirmek demektir. Nehri geçmek, sahip olmak sancak ele geçirmek kadar önemlidir. Sütun detaylı incelendiğinde her sahnede farklı bir detay keşfetmeniz olasıdır. Nihai olarak sütun sadece bir savaşın zafer anıtından çok daha fazlasıdır. sütunun yapısal özelliklerinden çok alt metnini aktarmayı uygun gördüm. mimari olarak özelliklerini merak edenler için Sütunun yapılışı ile ilgili görsel