tanım: (Japonca'da) aşırı çalışmaya bağlı gerçekleşen ölüme verilen isim.
Karoşi (Karôshi) kelimesi İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki Japonya’da, ekonomik büyüme sürecine bağlı olarak 1970’li yıllarda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Çalışanların işverenlerine karşı manevi borçları olduğunu düşünerek aşırı çalışma eğiliminde oluyorlardı. Bunun karşılığında da ömür boyu iş garantisi elde ediyorlardı. yani karşılıklı olarak bir bağ tesis ediyorlardı. ne yazık ki bu aşırı çalışma hali kimi zaman ölümle sonuçlanabiliyordu.
Bugün Japonya’da karoşi nedeniyle her yıl 1.000’den fazla kişi hayatını kaybetmektedir ve her 5 çalışandan 1’i karoşi riski ile karşı karşıyadır. resmi olmayan rakamlarla bu sayısın 10 binlerin çok üzerinde olduğu ifade ediliyor. Bu ölümlerin gerekçeleri genelde, kalp krizi, intihar ve felç oluyor.
Japonya Sendikalar Konfederasyonu ve bazı bakanların da desteklemesiyle 2014 yılında Japon hükümeti, baskılara dayanamayıp, karoşi’yi engellemek amacıyla bir yasa çıkarttı. hükümet, fazla mesai süresini ayda ortalama 60 saatle sınırlandırdı. daha sonra 52 saatlere düşürüldü ama yaptırım konusunda gerekli adımlar atılmadı. haliyle gelenekleri yıkmak hemen mümkün olmadı. öncelikle sadece kamuda uygulanan bu yasa başta kamu çalışanları tarafından uygulanmadı çünkü Japonya'da iş arkadaşlarından veya patronundan/amirinden önce çıkmak hoş karşılanmıyor. öyle ki 1 sene geçmeden bütün kamu binalarına saat akşam 7'den sonra ışıkları kapatmaları için talimat vermek zorunda kaldılar. Japonya da bir yıl içinde 20 gün izin yapma hakkı tanınmasına karşın çalışanların sadece yüzde 52'si bu izinleri kullanmış.
karoşi vakalarının daha çok genç çalışanlarda görülmesinin bir önemli nedeni; bizdeki stajyerlik gibi düşünün yeni başlayan çaylakların iliğini kemiğini sömürüyorlar. bu tempoya dayanabilen işte kalıyor. yeni bir çalışana ayda ortalama 100 saat ek masai yazılmakta. Japonya'daki şirketlerin dörtte birine yakınında çalışanlar ayda 80 saatten uzun mesai yapıyor. Çalışanların yüzde 12'si, ayda 100 saati aşıyor.
Basına yansıyan karoşi vakaları:
Matsuri takahaşi: Japon reklam ajansı Dentsu'da çalışan 24 yaşındaki Matsuri Takahaşi, 2915 yılı Noel günü kaldığı yurttan atlayıp intihar etti. Takahaşi'nin ölümünden sonra genç kadının çok az uyuduğu, ayda en az 100 saat fazla mesai yaptığı ortaya çıktı. Makoto Iwahaşi, bunun özellikle işe yeni başlayanlar arasında çok olağandışı bir durum olmadığını söylüyor.
Dentsu reklam şirketinin başkanı Tadaşi Işii, Takahaşi'nin ölümünden sonra istifa etti. (kaynak: bbc.com)
Miva Sado: Dünyaca ünlü Japon görsel işitsel şirketi NHK’de çalışan 31 yaşındaki Miva Sado, bir ay içerisinde tam olarak 159 saat mesai yapmıştır ve bu aşırı mesaiye rağmen tüm ay boyunca kendisine yalnızca iki gün izin verilmiştir. Sonuç olarak Miva’nın vücudu bu kadar ağır bir çalışma temposunu kaldıramamıştır ve Miva, Temmuz 2013’te kalp krizi geçirerek hayatını kaybetmiştir. Annesinin anlattığı kadarıyla Miva, iş için her zaman yanında taşıdığı üç telefondan biri elindeyken can vermiştir ve cansız bedeni, bulunduğunda, telefonunu hâlâ elinde tutmaktadır. (kaynak: milliyet.com)
Japonya dünyanın en uzun çalışma saatlerine sahip olsa da gelişmiş G7 ülkeleri arasında üretkenliği en az ülke konumunda.