Manda; Kendini yönetemeyecek duruma gelen ülkenin başka bir ülkenin kendini yönetmesine izin vermesidir. İç işlerinde bağımsız (!), Dış işlerinde güçlü devlete bağımlıdır.
Himaye; kendini savunamayacak durumda olan ülkenin güçlü bir devletten hâmilik talep etmesi halinde ortaya çıkar.
Her iki hâl de ölmeyip her gün ölmeyi dilemek zorunda bırakılmak gibidir.
Mareşal Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Türk milletinin reddettiği kavramlardır. Taasubun pençesinden kurtulmuş hür ve özgür bir Türkiye, tüm dünyaya manda ve himaye altında olmadan, medeni alem içerisinde fikri hür, vicdanı hür bir hayatın nasıl sürdürülebileceğini Kurtuluş Savaşı ile öğretmiştir.
