akdenizde bulunan beşinci büyük ada. yüzölçümü 8261 kilometrekare diğerleri sicilya, sardinya, kıbrıs ve korsika. neyse onlar ayrı girdilerin mevzuları.
girit adası günümüzde yunanistan'a bağlı. lozan mübadelesinden büyük ölçüde etkilenmiş ada nüfusu. osmanlı vergi sistemi nedeniyle giritlilerin büyük kısmı müslüman olmuşlar. sonrasında mübadele etnik değil din baz alınarak gerçekleştiği için de yüklerini sırtlanıp türkiyeye gelmek zorunda bırakılmışlar. türkiye'den giden hıristiyanlar da girit'e yerleştirilmiş. iki taraf da gönderildikleri yerin dilini bilmediklerinden büyük sıkıntı yaşamışlar. hemen hepimizin girit göçmeni tanıdıkları vardır. benim tanıdıklarım aradan üç nesil geçmiş olmasına rağmen mübadelenin travmasını atlatamamış ve bir gün dede topraklarını ziyaret etme hayaliyle yaşayan insanlar.
girit'in akdenizdeki konumu kuzey afrika ile ege denizi arasında bir atlama taşı gibi. en büyük şehirleri heraklion* ve chania*. heraklion aynı zamanda akdeniz'in en eski, bunun yanında en az bilinen uygarlığı'nın da başkenti. (bkz: minos uygarlığı)
ikinci dünya savaşı sırasında müttefik üssü (gerçi daha çok ingiliz üssü olmuş) olmuş ada. buradan kalkan uçaklar nazilerin doğu avrupa cephesinde tehlike yaratıyormuş. haliyle naziler için ele geçirilmesi gereken bir yer haline gelmiş.
tabii akdeniz'de bir deniz savaşına girmek okyanusları açıkta bırakacağından hava indirmesiyle adaya giriş yapmak istemişler. bunda biraz hermann göring'in de kendini kanıtlama isteği var.
indirmenin ilk günü naziler epey zaiyat verseler de, sonradan ingilizlerin nazileri küçümsemesi başlarına epey iş açmış ve ingilizler anzac askerleriyle etten koruma duvarı oluşturup mısır'a kaçmışlar.
