rumence kaynaklarda ştefan cel mare (büyük ştefan) olarak geçen, 15. yüzyılın ortalarına doğru doğup 2 temmuz 1504 tarihinde ölen ve 1457 - 1504 tarihleri arasında boğdan (moldova) voyvodası olan kişi.
1451 yılında babası ii. bogdan'ın yemek masasında öldürülüşüne tanık olmuştur. bogdan yanlıları hemen çocuğu ortamdan uzaklaştırıp önce macaristan'a sonra da eflak voyvodası iii. vlad'ın (dracula namlı olan evet) yanına kaçırırlar. vlad da zamanında sürgün hayatı yaşadığı için, çocukta çocukluğunu görür ve kendi oğlu gibi yetiştirir.
gerek vlad'ın destekleri, gerek de kilisenin ştefan'ın arkasında olması sayesinde babasından gaspedilen tahtı alır ve babasının cinayetinde parmağı olan polonya'ya dalar. polonya bu atağın etkisinden uzun süre kurtulamaz.
bu noktadan sonra kendisi israil'in günümüzde benimsediği "komşularım zayıf olsun ki ben güçlü olayım" felsefesini benimser ve osmanlılar eflak'a saldırınca kendisi de fırsat bu fırsat deyip ukrayna'ya dalar. iki defa kuşatma yapmak zorunda kalmasına ve kuşatma sırasında topuğundan okla yaralanmasına rağmen sabreder ve kiliya kalesini alır. kiliya'ya "moldova'nın akciğeri" der. zira dönemi için oldukça stratejik bir konumdadır.
tabii osmanlı "orayı biz alacaktık lan?!" deyip kiliya'yı ister. bunun üzerine de akkoyunluları fatih sultan mehmed'e karşı destekler. osmanlı akkoyunlu isyanı ile uğraşırken eflak'a dalar ve kendi adamı olan iii. basarab'ı tahta geçirir. bunun üzerine de devrik prens iii. radu da osmanlı'dan yardım ister. bir süre sonra eflak tahtı basarab ile radu arasında gidip gelir. şetfan da "eeh yeter lan!" deyip radu önüne katıp eflak sınırlarına kadar kovalar.
fatih sultan mehmed bu olaylar üzerine "bu ştefan da çok oldu artık" deyip 120.000 mevcutlu osmanlı ordusunu moldova'ya gönderir. radu'ya sadık eflaklılar da osmanlı'ya katılır. bunun üzerine ştefan da eski düşmanları polonya ve macaristan'dan yardım ister. yeteri kadar adam toplayamayan ştefan osmanlı'ya karşı yenilir.
ştefan yine kıvrak zekasına güvenir ve osmanlı kampına casus yollar. casuslar birden bire boru çalmaya başlayınca ordu paniğe kapılır. ştefan da bu panikten yararlanıp osmanlı ordusunu kılıçtan geçirir. ştefan da avrupa'da osmanlı'ya karşı kazanılmış en büyük zaferi kazanmış olur. hatta olay osmanlı kroniklerine devletin o ana kadar yaşadığı en büyük hezimet olarak geçirilir.
tabii bu olaydan sonra ştefan'ın diplomasi nüfuzu ve ünü avrupa'da artar. rumen halkları ile italya'nın yakınlaşması ştefan zamanından başlar.
ştefan da diplomasiyi elinden geldiğince kullanır. ayrıca kievli evdokia ile evlenerek de moskova prenslerine akraba olur. böylece hem katolik hristiyan dünyasının hem de ortodoks hristiyan dünyasının desteğini arkasına alır ki o dönemler katolikler ve ortodoksların kanlı bıçaklı olmaya başladığını unutmamak gerekir.
ama kendisi ortodoks kilisesi ve katolik kilisesi dışında din tanımadığı için ermenilerin osmanlılarla yakınlaşmasına sebep olmuş, böylece ermeni desteğini kaybetmiştir. yine yahudiler de kendilerine din özgürlüğü tanınmayınca osmanlı'yı desteklemişlerdir.