"totalitarizmin dehşeti, tüm insanların eşit bir şekilde lüzumsuz olduğu bir sistem yaratmasındadır. bu sistemde insanlar eşit bir şekilde bireysellikten yoksun olup eşit bir şekilde cellat ya da kurban olmaya uygundur."
the human condition isimli kitabında affetmenin insan ilişkilerine girişinin tarihini mesih isa ile başlatan yahudi filozof. tabii mesih'in affetme düsturunu dini boyutta değil de seküler boyutta incelemiştir, orası ayrı.
evet, belki de eichmann aslında faturalarımızı ödediğimiz bankanın veznedarından pek de farklı değildir. hatta kötülüğün sıradanlığı çeşitli psikoloji deneyleriyle de kanıtlanmaya çalışılmıştır. ama nazilere s***** çeken almanlar da varken ve bunu da canlarıyla ödemişken, "eichmann sadece emir kuluydu" demek de ne bileyim...