abdulhamit 19.yy'nin sonlarında bir şehzadeyken, kendisini dönemin liberal aydınlarına oldukça idealist bir demokrat olarak yedirmeyi başarmıştır. eğer padişah olursa bir anayasa kabul edip, meşruiyeti ilan edeceğine dair söz vermiştir. padişah olunca dediklerini de yerine getirmiştir. fakat çıkartılan anayasada padişahın meclisi fesih yetkisi bulunmaktadır. ve çok geçmeden de 2. abdulhamit bu yetkisini kullanmıştır.
bugünkü anayasamızda da, allah başımızdan eksik etmesin uzun boylu sevgi insanımızın meclisi fesih yetkisi vardır. 19.yy'den bile daha geri olan bu anayasa meclisten geçerken, sadece bağırarak halka umut satıp cebini doldurmayı bilen muhalefet partileri mal mal bakmıştır.
Genç Osmanlılar Hareketi meşrutiyetin ilanına kadar bu konuda çalışmış ve uygun koşulları sağlamaya çalışmışlardır.
Genç Osmanlılar, 1865 tarihinde İstanbul’da “Genç Osmanlılar Cemiyeti”ni kurmakla adlarını duyurmuşlardır. Şinasi, Namık Kemal, Ali Süavi, Ziya Paşa, Agah Efendi bu çatı altında, bütün ayrılıklarına rağmen padişahın mutlak otoritelerine karşı ilk muhalefeti teşkil etmişlerdir. Bu sayede çağdaş devlet kavramına ulaşmanın yolları ilk defa konuşulmaya başlanmıştır.
I.Meşrutiyet’den önce tahtta bulunan Abdülaziz’e karşı, kötü yönetimi öne sürerek ayaklanan medrese öğrencilerine katılan halkla birlikte sarayın kapısına dayanmışlardır. Bab-ı Ali’ye doğru yürüyen kalabalık Padişah’dan Sadrazam Mahmud Nedim Paşa ve Şeyhülislam Hasan Fehmi Efendi’nin azlini istediler. İstekleri kabul olundu. Ardından Abdülaziz gene keyfine düşkün yaşam sergilerken tahttan indirildi ve yerine V. Murat getirildi. V. Murat’ın ise sağlığı iyi değildi ve gitgide kötüleşmesi sonucunda yerine Abdülhamit tahta çıkarıldı. Genç Osmanlılar ve onların lideri konumundaki Mithat Paşa 23 Aralık 1876 tarihinde sunduğu metni onaylatarak I. Meşrutiyet’in ilanını sağladı.
Sonuç olarak; Osmanlı İmparatorluğu tarihinde ilk defa meclis açılarak delegeler seçildi. Demokratikleşme açısından atılan en büyük adımlardan biridir. Halkın yönetime katılması kısmen de olsa sağlanmıştır. Bu sayede Padişah ile birlikte halk da yönetime ortak olmuştur. Türk tarihinin ilk anayasal metni olarak sayılmaktadır.
I.Meşrutiyet, 1877 yılında Osmanlı-Rus savaşı yenilgisi bahane gösterilerek II. Abdülhamit tarafından 1878 yılında sonlandırılmıştır.