george perec' in 1969 tarihli la disparition adlı romanı da buna bir örnek. belki de ilk örnek bu. kitap boyunca e harfini kullanmamış yazar. ayrıntı yayınları kayboluş ismiyle bastı bu kitabı, cemal yardımcı çevirisiyle. çevirmen de kitap boyunca e harfini kullanmamış. böyle bir çeviri içerikten çok şekli koruyor gibime geldi. başladım okumaya devam edemedim. böyle şeyleri yazıldığı dilde okumak gerek galiba.
Bir dilin genellikle çok sık kullanılan harflerinden bir ya da birkaçını kullanmadan cümle ve işbu cümlelerden de uzun metinler oluşturmaya verilen ad. lipogram sözcüğü köken bakımından eski yunancada “bir harfi def etmek, dışarıda tutmak” anlamlarını karşılayan leipográmmatos sözcüğünden gelmektedir. Edebiyat tarihi boyunca ister bilinçli ister bilinçsiz olsun çokça lipogram metni yazılmıştır. Aralarından en meşhur olanı georges perec’in yaklaşık 300 sayfa boyunca anlattığı ve kayboluş adını verdiği romandır. george perec işbu romanı Fransızcada en yaygın olan “e” harfini kullanmadan yazmıştır. Ayrıca işbu roman cemal yardımcı tarafından özgün eserde de olduğu gibi “e” harfi kullanılmadan dilimize çevrilmiştir. Ek olarak edgar allen poe tarafından yazılan kuzgun’da da “z” harfi kullanılmamıştır; ama “z” harfi İngilizcede sıkça kullanılan bir harf olmadığından dolayı kuzgun’daki lipogramın bilinçli olup olmadığı tartışmalıdır. Son olarak da halk edebiyatındaki lebdeğmez denen şiir türü de bir lipogram örneğidir.