i. konstantin'in istanbul'u başkent yaptıktan sonra şehre verdiği isim. "yeni roma" anlamına gelir.
konstantin'in bu şehre yeni roma demesi, italya'daki roma'nın roma imparatorluğu'ndaki merkeziliğini sarsmıştır. ayrıca roma senatosu da nova roma'ya taşınmıştır.
dini açıdan da yenilikler getirmiştir bu eylem. eskiden çok önemli olmayan bizans* episkoposu konstantin'in bu eylemiyle roma episkoposu*'ndan sonra ikinci sıraya yerleşmiştir.
bu olanlara özellikle dönemin iskenderiye * episkoposu sinirlenmiştir. zira episkoposlukların önem sırası, havarilere göre yapılmıştır. ama istanbul'da hiç havari yaşamamıştır. havarilerden herhangi birinin bile adım attığı şüphelidir.
daha sonra işler istanbul episkoposu ile roma episkoposu'nu eşit saymaya kadar gitmiş ve doğu ve batı kiliselerinin ayrılması olayına sebebiyet vermiştir.