parçacık fiziğinde temel parçacıkların iki ana sınıfından birini temsil eden bir parçacık türüdür. Bozonlar, diğer tür olan fermionlardan farklı olarak tam sayı değerli spinlere sahiptir ve bu nedenle Bose-Einstein istatistiği tarafından yönetilirler. Bozonlar, temel kuvvetleri aracılık eden parçacıklar ve bazı bileşen parçacıklar olmak üzere iki ana kategoriye ayrılabilir.
Kuvvet taşıyıcı bozonlar (gözlemci bozonlar): Temel kuvvetler arasındaki etkileşimleri iletmekten sorumlu olan bu parçacıklar, aşağıdaki gibi dört temel kuvveti temsil eder:
a. Graviton: Henüz deneysel olarak gözlemlenmemiş olsa da, gravitonlar yerçekimi kuvvetini taşıdığına inanılan teorik parçacıklardır.
b. Foton: Elektromanyetik kuvveti taşıyan ve ışık dalgalarının temel bileşeni olan parçacıklardır.
c. W ve Z bozonları: Zayıf nükleer kuvveti taşıyan ve radyoaktif bozunmayla ilişkili olan parçacıklardır.
d. Gluon: Güçlü nükleer kuvveti taşıyan ve kuarkları bir arada tutan parçacıklardır.
Bileşen bozonlar: Bazı parçacık yapılarının bileşenleri olan bozonlar, Higgs bozonu gibi örnekler içerir.
Higgs bozonu, 1960'larda Peter Higgs ve diğer teorisyenler tarafından önerilen ve 2012'de CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) kullanılarak deneysel olarak keşfedilen bir parçacıktır. Higgs bozonu, Higgs mekanizması ve Higgs alanı ile ilişkilendirilir ve parçacıklara kütlesini sağlayan mekanizmanın anlaşılmasına katkıda bulunur.
Bozonlar ve fermionlar, temel parçacıkların iki ana sınıfını oluşturur ve parçacık fiziğindeki Standart Model, evrenin yapısının anlaşılmasına katkıda bulunan temel yapı taşlarını tanımlar. Bu iki sınıf arasındaki etkileşimler ve özellikler, kuvvetlerin, madde ve enerjinin doğasını anlamamıza yardımcı olur.