çoğu zaman bir fasulye çeşidi zannedilen fakat özünde farklı bir pişirme tekniğiyle keşfedilen yemek. karadeniz'e mal olmasının sebebi, çayeli'li bir ustanın keşfetmesinden ötürüymüş. ufak notlar verecek olursak:
-çayeli kuru fasulyesi diye bir kuru fasulye çeşidi yoktur. çayeli'de kuru fasulye yetişmez. bu tamamen pişirilme yöntemiyle alakalıdır. ispir'de yetişen şeker fasulyesi kullanılır. -çayeli kuru fasulyesi, asla helmelenmez! tüm olayı zaten helmelenmemesi, dağılmamasıdır. öyle bir pişer ki, yemeğin yağı yemekten ayrışır. ama asla taneler ezilmez ve helmelenmez. dolgun bir şekilde dişe gelir. -salçasının çok uzun süre kavrulması önemli bir kuraldır. yaklaşık 3 kere pişirilir ve bunlardan birinde fırında pişirme yapılır. -çok eskiden, şeker fasulyesi çok zor pişen bir fasulye türü olduğundan (ki o zamanlar ocakların tüplü olduğunu ve bunun anormal bir maliyete sebep olduğunu düşünürsek) diğer fasulye çeşitlerine (mesela dermason) göre çok daha ucuzmuş. sonrasında çayeli'li bir ustanın şeker fasulyesini bu özel teknikle pişirmesi üzerine, popüler olmuş. istanbul'da en güzel örneklerinden birini nalia'da yiyebilirsiniz. onlar kemik suyuyla beraber pişiriyormuş.