burgonya'daki bir manastırda benediktin keşişi olan robert de molesme tarafından kurulmuştur. robert amca, benediktin tarikatı'nın artık iyice yozlaştığını söyleyip manastırdan ayrılmış ve kendisini izleyen 20 takipçisiyle beraber bu tarikati kurmuş.
bu tarikatın mensupları genelde üniversite hocası ve müzisyen olarak çalıştıkları için kendilerine "cistercium" (kamış) adı verilmiş. hem hocaların elindeki sopaya, hem de müzik enstrümanlarının ağızlarında kullanılan kamışa yapılan bir atıf bu.
çoğunlukla irlanda ve ingiltere'de örgütlendikleri için ingiltere'deki viii. henry tarafından yapılan reform hareketi bu tarikatı çok etkilemiştir. ingiltere'deki çoğu harabe kilise ve manastır bu tarikattan geriye kalanlardır.
bu tarikatın kendisine özgü bir mimari stili vardır ayrıca. roma mimarisi ve gotik mimariyi birleştirip kendilerine özgü bir mimari stil yaratmışlardır. ama barok mimari kendilerini de etkilemiş ve barok mimariyi de bünyelerine katmışlardır.
ayrıca mühendislik ve teknoloji alanında da ilginç çalışmaları vardır kendilerinin. hatta mimari alanındaki üstünlükleri de bu mühendislik meraklarından gelmektedir.
1000 yıldır ayakta duran bu tarikat günümüzde oldukça küçülmüştür. yine de avrupa kültürüne etkileri çok büyük olmuştur.
günümüzde artık anglikanları da bünyelerine kabul etmektedirler. bunun da sebebi yukarıda yazdığım gibi, fransa'da kurulsa da daha çok ingiltere ve irlanda'da örgütlenmiş olmalarıdır.