1216 yılında kurulan hristiyan tarikatı. üyeleri isminin sonuna op harflerini alır. bu da ordo praedicatorum (vaizlerin tarikatı) anlamına gelir. aslında dominikan tarikatı halkın taktığı bir isimdir. resmi ismi ordo praedicatorum'dur.
fransisken tarikatı ile yaklaşık olarak aynı zamanlarda ortaya çıkmıştır. kurucusu aziz dominic de guzman, tarikatı isa mesih'in öğretisini insanlara öğretmek amacıyla kurmuştur. bu sebeple de tarikat üyelerini iki sınıfa ayırmıştır. ilk sınıf üniversite hocalarını oluşturmuştur. ikinci sınıf da halkın arasında gezen mobil vaizlerdir.
kendilerini sadece dini hayata değil, öğrenim hayatına da adamaları sebebiyle diğer hristiyan tarikatlarından epey ayrılırlar. cizvitler ortaya çıkana kadar avrupa'daki çoğu rahip ve üniversite hocası dominikan çıkışlı olmuştur bu sebeple.
tarikatın kurucusu dominic de guzman, cathar mezhebi'ne karşı yürütülen mücadelenin kılıçla değil kalemle olması gerektiğini savunmuştur. bu sebeple de tarikat isa mesih'in gerçek öğretisini catharcılara yaymak için epey uğraşmışlardır. böylece tarikat, toulouse şehri merkezli olarak kurulmuştur. tarikat kurulunca ilginç bir şekilde ilk üyeleri kadınlar olmuştur. bu sebeple dominikan rahibelerinin tarihi, dominikan rahiplerinin tarihinden daha köklüdür.* ayrıca bölgedeki aileler de kızlarını manastıra eğitim alsın diye göndermiştir.
ilk başta eğitim ve mesih'in öğretisini yaymak amaçlı olarak kurulan bu topluluk zamanla büyümüş ve engizisyon mahkemesi'nin kurucuları arasında yer almıştır. ilk başta her zamanki gibi zor kullanarak değil, güzellik kullanarak heretikleri yargılasa da zaman içinde kilisenin "ya abicim tamam siz güzel yapıyorsunuz da, bazıları da sizden yüz bulup astar istiyor. biraz işkence yapın sanıklara" demesiyle bazı dominikanların içindeki sadist ruh da ortaya çıkmıştır.
ama bunların yanında amerikan yerlilerine yapılan zulme karşı çıkan dominikanlar da vardır. yani adamların hepsi sadist değil.
cizvitler'in ortaya çıkışıyla birlikte bu tarikat da biraz üye kaybetmiştir. önceden en iyi eğitimi bunlar verirken, cizvitler de eğitim konusunda atılım yapmış ve hem misyonerlikte hem de eğitimde (bana göre) dominikanları geçmişlerdir. zaten şöyle bir bakınca, cizvitlerin kuruluşundan itibaren diğer tarikatlar sanki epey gözden uzaklaşmaya başlıyor gibi. adamlar bir geldi, pir geldi.
günümüzde de hala akademik çalışmalarla ve misyonerlik çalışmalarıyla meşguldürler. ama bahsettiğim gibi sanki artık cizvitler daha çok öne çıkıyor gibi.