Sylvia Plath, 27 Ekim 1932‘de Massachusetts‘de, Alman bir baba ve Amerikalı bir anneden dünyaya geldi. Babası Otto Emile Plath, Almanya‘dan Boston Üniversitesi’ne gelmiş bir Alman zooloji profesörüydü. Sylvia henüz 8 yaşındayken babası Otto rahatsızlanarak öldü. Hayatı boyunca ileri derecede manik-depresif bozuklukla yaşamak zorunda olan Sylvia için bu olay bir dönüm noktası oldu. İlk şiiri 1940 yılında, 8 yaşındayken yayımlandı.
Plath, kazandığı Fulbright bursuyla Cambridge Üniversitesi‘ne gitti. Şiirleri öğrenci gazetesi olan Varsity’de yayınlanıyordu. Okulda eğitimine devam ederken geçirdiği ağır depresyon neticesinde intihara teşebbüs etti.
1956 yılında okulda daha sonra eşi olacak olan İngiliz şair Ted Hughes ile tanıştı. Evlendikten sonra eşi ile birlikte Boston’da yaşamaya baıktan kısa bir süre sonra eşi ile Londra’ya yerleşti.
1963 yılında “Victoria Lucas” takma adıyla tek romanı olan “Sırça Fanus“u (The Bell Jar) yayımladı. Roman ancak ölümünden sonra gerçek adıyla yayımlandı. Üniversitede yaşadığı bunalımlı günlerini yarı otobiyografik bir dille anlattığı romanında hayatındaki kişileri ve olayları detaylı olarak anlattı. Plath’ın annesi kitabın Amerika Birleşik Devletleri‘nde yasaklanması için girişimde bulunsa da başarılı olamadı.
1962 yılında ilk çocuklarının doğumundan kısa bir süre sonra çiftin arası ihanet yüzünden açıldı. Yaşadıkları ve depresif kişiliği yüzünden girdiği depresyon sonucunda 11 Şubat 1963‘de evinde çocuklarına süt ve kurabiye hazırladıktan sonra kendini evinin mutfağına kilitleyerek intihar etti. İntiharı yüzünden eşi Ted Hughes eleştirilere maruz kaldı.
11 yaşından beri günlük tutan Slyvia, ölümüne dek bu alışkanlığını sürdürdü. 1980 yılında “Sylvia Plath’in Günceleri” (The Journals of Sylvia Plath) adıyla yayımlandı.
Türkçe’ye Çevrilen Eserleri:
- Ariel
- Johnny Panik ve Rüyaların Kutsal Kitabı
- Sırça Fanus
- Üç Kadın
- Sylvia Plath’in Günceleri
kaynak
"Özel olmanın ayrıcalığı diğer yüzünü döndü -herkes olmanın baskısı; buna bağlı olarak hiç kimse olamama."
***
"şiirlerim hiroşima'dan bahsetmiyor ama karanlıkta karış karış kendisini yaratan çocuk hakkındalar. toplu kıyımın dehşeti hakkında değiller, ama yakınlardaki bir mezarlıktaki porsukağacının tepesinde duran ayın çıplaklığı hakkındalar. işkence görmüş cezayirlilerin son sözleri hakkında değiller, ama yorgun bir cerrahın geceleri düşündükleri hakkındalar."
***
"Benim için günümüzün kaydadeğer sorunları, her devrin sorunlarıdır - sevmenin acıtışı ve endişesi; tüm biçimlerde kendisini açığa vurur - çocuklar, ekmek somunları, tablolar, binalar; nerede olurlarsa olsunlar bütün insanların hayat hakkının korunması, bu hakkın hiçbir hayali ikili 'barış' görüşmesi ya da 'amansız düşmanlar' mazeretiyle tehlikeye atılmaması."
***
"Bir kadının bir tek temiz yaşantısı olması gerektiği; oysa, bir erkeğin biri temiz, öteki kirli iki yaşantısı olabileceği düşüncesi, beni çileden çıkarıyordu."
sylvia, 1963 yılında hayatına kendi elleriyle son verdi. geçen onca zaman ve yaşanılan onca farklı olaydan sonra dünya 1963’ün dünyasından 56 yıl daha yaşlandı. insanlar doğdu ve öldü. milyarlarca nüfusu olan bu yerde kendimi milyarlarca yalnızlığın içinde hissederken benden 65 yıl önce doğmuş ve şu an dünyada olmayan bir kadın hissettiğim yalnızlığın patikasında yazdıklarıyla yalnız olmadığımı hissettirmeyi başardı. cümleleri benim düşüncelerimin olgun ve edebi değeri yüksek hali ama kesinlikle düşündüklerimin tezahürü. yokluğunun kırgınlığı içerisinde seni kitaplarından tanımanın vermiş olduğu buruk sevgiyle devam edeceğim. sylvia plath -günlükler; “benim hayatımın amacı ne ve onunla ne halt edeceğim? bilmiyorum ve korkuyorum. asla istediğim bütün kitapları okuyamayacağım; olmak istediğim bütün insanlar olamayacağım ve yaşamak istediğim bütün hayatları yaşayamayacağım. kendimi istediğim bütün becerileri edinecek kadar eğitemeyeceğim. bunları neden istiyorum? hayatımda mümkün olan zihinsel ve fiziksel tecrübelerin tüm renklerini, tonlarını ve çeşitlerini tatmak ve hissetmek istiyorum. ve korkunç derecede sınırlıyım. yine de gerzeğin teki değilim: yavan, kör ve aptal değilim. günlerini tekerlekli sandalyede geçiren kolsuz, bacaksız bir gazi değilim. ayağını sürüye sürüye akıl hastanesinin kapısından çıkan o mongolumsu ihtiyar adam değilim. uğrunda yaşayacağım çok şey var, yine de anlaşılması mümkün olmayacak kadar hasta ve üzgünüm. belki bu hissettiklerimi seçenekler arasında karar vermek zorunda kalmaktan duyduğum nefrete dayandırabilirsin. belki de herkes olmak istememin sebebi budur- kimse beni ben olduğum için suçlayamasın diye. kendi kişilik gelişimim ve felsefemin sorumluluğunu üstlenmeyeyim diye. insanlar mutlu- - - bu, kendi payından memnun olduğun anlamına geliyorsa: acayip ya da ıstıraplı uçları, merak edecek ya da soru soracak alanı olmaksızın, tam da kendi şekline uygun bir çemberin içinde debelenip duran kanaatkâr biri gibi rahat hissetmek. ben memnun değilim çünkü benim payım sınırlı, tıpkı diğerlerininki gibi. insanlar ihtisas yapıyorlar; insanlar kendilerini bir fikre adıyorlar; insanlar “kendilerini buluyorlar”. ama kendini bulmaktan gelen asıl memnuniyet, böyle yaparak yalnız gülünç olduğunu değil, bambaşka bir şekilde gülünç olduğunu kabul ettiğini bildiğinden, gölgede kalıyor.”
nilgün marmara'nın bu şairle arasında bir ruh ortaklığı yarattığı bilinmektedir.. Hatta Nilgün Marmara'nın mezuniyet tez konusu Sylvia Plath'ın Şairliğinin İntiharı Bağlamında Analizidir. Merak edenler için kitap halinde satıldığını belirtmek isterim.
İki başarılı kadın ve iki aynı trajik hayat hikayesi.
Ruh sağlığı bozuk amerikalı kadın yazar. Kocası tarafından aldatılmıştır. Bunun üzerine soluğu gaz dolu fırının içinde almış ve bu şekilde hayatına son vermiştir. zaten söylenenlere göre her yıl intihar girişiminde bulunuyormuş, sonunda başarılı olmuş.
Tezer Özlü’nün esinlendiği yazardır kendileri. Tezer özlü kitaplarında sözlerine rastlayabilirsiniz hatta yer yer yazarın yazım tarzından esinlendiğini ve nasıl bir hayat yaşadığını merak edip, gezdiği yerleri gezdiğini söyler.
dün doğumgünü olan şaire. bundan sebep, "mad girl's love song" adlı şiirinin bir çevirisini paylaşmak istiyorum.
çılgın kızın aşk şarkısı
ne zaman kapatsam gözlerimi, ölüverir her şey onları tekrar açtığımdaysa doğarlar yeniden (hayalimin bir ürünüymüşsün sen meğer)
kızıl ve mavi tonlarındaki yıldızlar raks eyler keyfi bir karanlık, dörtnala sarar her yeri (hayalimin bir ürünüymüşsün sen meğer)
beni baştan çıkartıp, yatağa çektiğini düşündüm epey kendinden geçercesine öpüp, şarkı söylediğini delice (hayalimin bir ürünüymüşsün sen meğer)
tanrı düşer gökyüzünden, cehennem ateşleri peyderpey söner, çıkar dışarıya seraph'lar ve şeytanın maiyeti (hayalimin bir ürünüymüşsün sen meğer)
döneceğin hususunda ayırdım tabi, zihnimde bir yer ancak artık yaşlandım, ismini dahi anımsamaz oldum (hayalimin bir ürünüymüşsün sen meğer)
bir fırtına kuşunu sevseydim seni seveceğime eğer bildirim baharda kükrercesine öterek döneceğini geri ne zaman kapasam gözlerimi, ölüverir her şey (hayalimin bir ürünüymüşsün sen meğer)