arapça'da tepe anlamına gelir. ama bu tepeler doğal oluşumlar değildir. bizdeki höyüklerin arapça karşılığıdır. insan eliyle yapılmış bu yığma tepelerin hemen tamamı arkeolojik eserler barındırır. mezopotamya bölgesinde ismi tel ile başlayan yerleşimlerin büyük kısmı isimlerini yakınlarında bulunan bu tip tepelerden alır.
kemanda yay ile titreştirildiğinde sinüzoidal bir hareket yapan nesne. tabi bu hareketi yukarı-aşağıdan ziyade sağ-sol olarak nitelemek daha mantıklı olacaktır.
tel sağa doğru titreştiğinde, köprünün sağ ucu can direğinisırt levhasına doğru iter. direğin yaptığı bu baskı sırt levhasını aşağı doğru iter. titreşim bir harmonik hareket olduğu için de bunu yaptıktan sonra tekrar sıfır notasına gelir ve buradan da sola doğru hareket yapar. sıfır notasında sırt levhası tekrar eski konumuna döner. bu sırada göğüs levhası da sağa doğru göçer.
tel sola doğru hareket edince de göğüs levhası sola doğru çöker. bas çıtası sırt levhasına doğru hareket eder. ama bas çıtası can direği kadar uzun olmadığı için sadece havayı bir miktar sıkıştırmakla yetinir.
bu sebeple nasıl ki teller harmonik hareket yapıyorsa, gövde de sağa ve sola doğru harmonik hareket yapar. teller bir nevi gövdeye kendi hareketini yaptırır. bunu sağlayan da köprüdür.
bu hareketler sonucunda kemanın içinde kalan hava da levhaların kendine uyguladığı basınç sonucu belirli frekanslarla göğüs levhasının üzerindeki deliklerden dışarı çıkar. bu titreşimler de kulaklarımızda sese dönüşür.
tabii bas ses çıkaran tellerle, tiz ses çıkaran teller bas çıtası ve can direği üzerinde aynı etkileri yapmaz. örneğin en kalın tel olan sol teli can direğini çok az oynatır. hareket yükünü bas çıtasına daha çok aktarır. en ince tel olan mi teli de hem can diğerine hem de bas çıtasına aşağı yukarı aynı baskıyı uygular.
kemanda telin hareketi en iyi f deliklerinin arasında kalan bölüme aktarılır. eğer bu bölüme zarar gelirse kemanın sesi de bozulur.
ayrıca levhaların telin hareketini ne kadar iyi özümseyeceği de levhaların yapıldığı malzeme kadar üzerindeki vernikle de ilişkilidir. bir vernik ağacı daha güzel hale de getirebilir, daha kötü hale de getirebilir.