-
Türkiye’de hak ettiği değeri göremeyen, bir iktisadi ve idari bilimler fakültesi bölümdür. İşletme, genellikle 4 yıllık eğitim veren bir bölümdür. Bazı kaliteli üniversiteler, zorunlu yabancı dil eğitimi vererek bu rakamı 5 yıla çıkarırlar zira bölümde genel olarak Türkçe dilinde eğitim veriliyor olsa da birçok ders de yabancı dilde verilir o üniversitelerde.
-- spoiler --
4 yıllık eğitimin dışında, 2 yıllık işletme yönetimi tarzında bölümleri de olan bir programdır. Ancak 2 yıllık bölümleri, genellikle basit tarzda muhasebeci yetiştirmek dışında bir şey yapmaz. Ticaret liselerinin devamı gibidir 2 yıllık işletme yönetimi gibi bölümler.
-- spoiler --
İşletme, hizmet veya mal üreten özel veya devlet kurumlarına verim artırmak için yönetim, muhasebe, satış ve pazarlama, denetim, planlama, üretim, insan kaynakları gibi ana alanlarda ’’yönetici’’ yetiştiren bir bölümdür.
Maalesef devletimizin her ile üniversite gibi yanlış bir politikaya adım atması ve adım atmakla kalmayıp bunu gerçekleştirmesi, bir iktisadi ve idari bilimler fakültesi bölümü olan işletme’yi, puan olarak da nitelik olarak da aşağılara çekmiştir. Günümüzde, ülkemiz vatandaşları tarafından bu bölüm -özellikle üniversitede mühendislik eğitimi alan vatandaşlarımız- son derece basit ve saçma bir bölüm olarak düşünülmektedir. Bu çok yanlış. Peki neden?
Bahsettiğimiz bölüm, devlet ve özel şirketlere yönetici yetiştiriyor. Yetiştirme sürecinde ise birbirinden zor, onlarca ders veriyor. Özellikle, hedefi olan ve kaliteli öğretim elemanları bulunan üniversitelerimizde bu bölümü okumak son derece zor, hatta zannettiğinizden de zor. Muhasebe, iktisat, hukuk, işletme ve maliye gibi ucu bucağı olmayan 5 ana alandan onlarca ana ve alt ders veren işletme bölümü, nasıl oluyor da kolay olarak ‘’genel bir nitelendirme hatası’’ içine sokuluyor, anlaması güç.
Sırasıyla, İşletme bölümünde verilen derslerin ‘’bir kısmını’’ ana dallara ve o ana dalları da alt dallara bölerek örnek verelim.
İşletme: İşletme yönetimi, davranış bilimleri, pazarlama, satış ve finansman, yatırım ve proje, işletme finansmanı, borsa yönetimi, üretim yönetimi, dağıtım kanalları, mali tablolar ve analizi, tedarik zinciri yönetimi, yöneylem araştırması, istatistik …
Yukarıdaki derslerin aşağı yukarı %80’i sayısal içeriklidir.
Muhasebe: Genel Muhasebe, maliyet muhasebesi, şirketler muhasebesi, envanter ve bilanço, vergi muhasebesi, denetim, ticari matematik …
Yukarıdaki derslerin tamamı sayısal içeriklidir.
İktisat: İktisada giriş ya da genel iktisat, mikro iktisat, makro iktisat, para ve banka iktisadı, uluslararası iktisat, büyüme ve kalkınma, türkiye ekonomisi …
Yukarıdaki dersler komplike derslerdir. Sayısal, sözel karışık ayrıca grafik yoğundur.
Hukuk: Tek tek saymaya gerek duymuyorum ancak tüm hukuk dersleri verilir, yanlış hatırlamıyorsam 7 ana hukuk dersi var. Öğrenciler, bir kısmını zorunlu alır ve geri kalan kısım seçmelidir. Öğrenci isterse hukuk dersini seçer ve idari yargı hakimi olma yolunda ilerler, isterse de diğer alanlarda uzmanlaşmak adına dersler seçer.
Maliye: Maliye politikası, kamu gelirleri, maliye teorileri, kamu harcamaları, devlet borçlanması, devlet bütçesi, vergi hukuku…
Yukarıdaki dersler yüksek oranda sözel derslerdir.
Yukarıda saydığım tüm alt ve ana dersler, kendi içlerinde yine farklı derslere ayrılabiliyor. Ben en genel hatlarıyla yazmaya gayret ettim.
Öğrenci, aldığı işletme dersleriyle; devlet daireleri ve kurumların nasıl yönetileceğini, mal üreten bir şirketin üretim hattının en yüksek verimde nasıl çalışacağını, borsa yönetimini ve borsa yorumlamayı, devletin ve şirketlerin mali tablolarını yorumlamayı ve çözümlemeyi… şeklinde devam eden onlarca kural ve kuramı öğrenir.
Muhasebe ile çalıştığı kurumu ayakta tutmayı ve ileride yapılması gereken şeyleri, atılması gereken adımları hesaplamayı öğrenir. Daha net bir tanımlama yapalım. Mali nitelik barındıran olayları kaydetme, sınıflama, raporlama ve yorumlama öğretilir.
İktisat ile öğrenci, ekonomiyi tüm hatlarıyla, eksiksiz olarak öğrenir. Tüm ekonomi terimlerini görür, grafik yorumlamayı öğrenir. İktisadın kelime anlamı zaten ekonomidir. Kıt kaynakları kullanarak, sınırsız insan ihtiyaçlarının ne derece karşılanabileceğini öğrenir öğrenci.
Maliye ile devlet kurumlarında, hatta genel anlamıyla devlette ekonomi yönetiminin nasıl yapılacağını öğrenir.
Hukuk ile kuracağı şirketin, çalıştığı şirketin veya kamu kurumunun nasıl bir hukuksal zemine tabii olduğunu öğrenir. Ayrıca iktisadi ve idari bilimler mezunları, aldıkları hukuk dersleri dolayısıyla, devlette idari yargı hakimi de olabilmektedir.
Hal bu iken, bu kadar ağır içeriğe sahip bir bölüm, asla ağızda sakız yapılmamalıdır. Ülkemizdeki her ile üniversite açılması sebebiyle, niteliksiz üniversitelerin niteliksiz öğretim elemanları, yine kendileri gibi niteliksiz insanlar yetiştiriyor. Birçok üniversitede, hatta bazı iyi üniversitelerde bile, saydığım derslerin birçoğu hem öğretim elemanlarının nitelik yetersizliği hem de derslerin zorluğu dolayısıyla verilmiyor. Bazı üniversiteler ise yukarıda sayılan derslerin tamamını veriyor ve hatta bazılarını yabancı dilde zorunlu olarak veriyor. Dersleri de sınavları da bölüm Türkçe olmasına rağmen yabancı dilde - öğrenci ingilizce hazırlık eğitimi almış ise- yapılıyor. Bu da eğitimin kalitesiyle, üniversitenin kalitesiyle alakalı işte. Birçok üniversitede ise çan eğrisi ile ders geçiliyor, öğrenci hiçbir şey öğrenemeden mezun oluyor. Yine birçok üniversitede, öğretim elemanları soracakları soruları öğrencilere veriyor ve verdiği sorular içinden seçerek sınav yapıyor. Bunun gibi birçok olumsuz faktör çoğaltılabilir. Haliyle nitelikli işletme bölümü mezunu da mezun sayısına oranla son derece az çıkıyor.
İngiltere, Rusya, Abd gibi ülkelerde ekonomi bölümleri olarak anılan bu bölümler, okuması ve kazanması en zor bölümler arasında yer alıyor. Çünkü gelişmiş ülkeler, mühendis yetiştirirken; o mühendisi, o şirketi, o kurumu ve de son olarak devleti yönetecek nitelikli insanlar yetiştirmesi gerektiğini de çok iyi biliyor.
Düzeltme: Yazım yanlışı.