ibrahim'i ıssızda gördüler çevirdiler dört yanını dört kara silah ibrahim yenile on altı yaşında ibrahim'in suçu büyük ibrahim halkını seviyor dalıyor umutlar içinde gelecek aydınlığı düşlüyor.
Bir asaf halet çelebi şiiridir. Hatta benim için en güzel Asaf halet çelebi şiiridir.
ibrâhîm içimdeki putları devir elindeki baltayla kırılan putların yerine yenilerini koyan kim
güneş buzdan evimi yıktı koca buzlar düştü putların boyunları kırıldı ibrâhîm güneşi evime sokan kim
asma bahçelerinde dolaşan güzelleri buhtunnasır put yaptı ben ki zamansız bahçeleri kucakladım güzeller bende kaldı ibrâhîm gönlümü put sanıp da kıran kim
her ne kadar "ibrahimi dinler"in temelini atan kişi olarak görülse de, ibrahimi dinlerin yine kendisinde ayrıldığı peygamber.
mesela islam'a göre ilk doğan oğlu ismail'i kurban etmeye götürmektedir. çünkü araplar kendilerinin ismail'in soyundan olduklarına inanırlar. bu sebeple de ibrahim'in ilk oğulluk hakkı ismail'dedir. haliyle kurban edilecek olan oğul da ismail'dir.
ama ismail cariyenin oğludur. bu sebeple, her ne kadar ibrahim'in ilk oğlu olsa da, tam olarak egemenlik hakkını elinde tutamaz. dünyadaki tüm monarşi örneklerinde de bu böyledir. mesela jon snow da soylu bir adamın oğludur ama yine de game of thrones evreninde bir yer edinemez. ya da gendry, robert baratheon'un öz oğlu olsa da yine nikahsız birliktelik ürünü olduğu için egemenlik elde edemez.
bu sebeple, ibrahim'in nikahlı karısı saray, ismail'den bir süre sonra ishak'ı doğurmuştur. zaten yhwh'nin de ibrahim'e vaadi ishak'tı. ama ibrahim dünyasal davranarak tanrı'ya güvenmemiş ve evlilik dışı ilişkiye yönelmiştir. halbuki az daha sabretse ishak doğacaktı.
galiba bundan ötürü, yhwh "oğlunu kurban olarak istiyorum" deyince ismail'deki pişmanlığından ötürü yhwh'nin bu emrini çok sorgulamamış ve oğlunu kurban etmeye götürmüştür.
bu olayda aslında yine bir sembolizm var. ismail'e rağmen ibrahim'in ilk oğlu ishak. yani ibrahim sahip olduğu yasal varisçiyi kurban edecek ve oğulsuz, varissiz kalacak. ama yhwh de ona daha önce "gökteki yıldızların sayısı kadar çocuk sahibi olacaksın" demişti. bu nedenle muhtemelen yine bir güvensizlik hali mevcuttur ibrahim'de. buna rağmen bu emri dinlemiş ve ilk oğlunu, yasal varisini kurban etmeye götürmüştür. tıpkı yüzyıllar sonra yhwh'nin oğlunu kurban etmek için dünyaya göndermesi gibi...