1. herkesin düşündüğünden çok daha komplike işlem.

    sadece dile hakim olmak yetmez, ana dilinize de hakim olmanız bir de üstüne her iki kültürü, kaynağı, konsepti vs bilmeniz gerekir.
    örneğin türkçe kutsal kitap çevirisini tamam dile veya dillere gerçekten hakim bilen kişilere verdiler ancak King James ile ne zaman karşılaştırsam sövüyorum. hatta birinde ölümle ilgili bir video çevirirken alıntı olarak kullanılan neredeyse 8-10 ayeti türkçe kutsal kitaptan alıp koymak yerine, bildiğin baştan king james'ten çevirmek zorunda kaldım. sıradan okuyucu arada farkı bilmez, çoğu yerde de o fark o kadar önemli değildir ama işin içine teoloji girdi mi, sonuçta bambaşka sonuçlara ulaşmanız sıkıntı yaratır. teoloji olarak da hakim olmanız gerekir.
    mesela türkçemizde "righteous/ness" konsepti yoktur çünkü islam inancına sahip türklerin backgroundında yoktur... çoğu zaman 3 kat fazla vakit ayırırım ne zaman karşıma gelse. çeviren "doğruluk" olarak çevirip geçse de aslında özü "başkasının gözünde temiz, doğru, hiç o kötü şeyi yapmamış sayılmış görülmek"tir.

    al mesela, biri ingilizceye çevirirken "mukatterat" kelimesini teolojisini kaçırmadan buyursun çevirsin.

    diğer adıyla benim bildiğim 5-6 çeviriye sahip. ancak şiirsel bir yapıda olduğu için, kimi kafiye tutturmaya çalışarak çevirdi, kimi bire bir kelimeye odaklandı kafiyeyi kaçırdı kimi de o bu derken ruhunu kaçırdı.

    hadi belki günlük hayat diliyle yazılmış kitap çevirilerinde sorun olmaz ama edebi bir metin ise elinizdeki, klasik bir roman mesela, çevirmen gerçekten yukarıda dediğim şekilde önemlidir. ben bir roman çevirmeye kalksam... tamam belki yirmi küsür yıllık teolojik birikimim vardır ama yirmi yıllık edebiyat birikimi olan bir başkasının yapacağı çevirinin yanından bile geçemem. yani çeviri için tek başına filolojiye hakimiyet yeterli değildir.

    ... zirvede ingilizcede beni gömmeyi gözüne kestiren little wing'in de gözlerinden öperim.
    #115186 timoteus | 6 yıl önce
    0edebiyat terimi 
  2. Bir dilden başka bir dile aktarma, çevirme, tercüme.

    Örnek kullanım: Var olanla her çeşit işlemi bu çevirilerle yürütebiliriz. (N. Uygur)
    #115230 tdk | 6 yıl önce
    0edebiyat terimi 
  3. Bir dilden başka bir dile çevrilmiş yazı veya kitap, tercüme.

    Örnek kullanım: Düşüncelerimi sormak üzere bu çevirileri parça parça İstanbul'a yollamıştı. (T. Buğra)
    #115231 tdk | 6 yıl önce
    0edebiyat terimi 
  4. türkiye'de asya dilleri konusunda çok hatalı yapılan işlem. ciddi anlamda insanı türkçe kitap okumaktan soğutuyor bu kötü çeviriler.

    japon edebiyatı kitaplarına şöyle bir baktığımda çoğunun ingilizce ve fransızca'dan çevrildiğini görüyorum. doğrudan japonca olarak çevrilen çok az kitap var. yani o kitaplar çevirinin çevirisi. arada ne kadar veri kaybı olduğunu varın siz hesap edin.

    zaten hocamın yaptığı çeviriler haricinde de pek zevk alarak okuduğum çeviri olmadı geçmişte. şimdi japon edebiyatı okuyacaksam zaten japonca okuyorum.

    aynı durum çince çeviriler için de geçerli. o iğrenç nu görmekten yıldım artık. işin kötü yanı koca profesörler bile bu wade-giles romanizasyonunu çok yanlış okuyorlar. mimar sinan'da sanat tarihi okuyan bir arkadaşımın bana anlattıkları cidden tüylerimi ürpertti. adam bir de "ama bizim hocamız böyle telaffuz ediyordu!!!" diye çıkıştı bana.

    şu an çince konusunda çok iyi olmadığım için, e-kitap'tan da şu aralar yıldığım için mecburen çin kültürü konusunda türkçe basılı kitaplara yöneldim. ama okuyamıyorum gerçekten. ağaç israfından başka bir şey değil. o kitapları çevirenlerin emeklerine de yazık üstelik. o kadar emek sarf ediyorlar, bir şeyler yapmaya çalışıyorlar ama ortaya çıkan sonuç gerçekten kötü.
    4edebiyat terimi 
  5. sağ olsun, artık yapay zekanın bile virgülü, vurguyu, anlam kaymalarını sallamadan yaptığı çeviriler nedeniyle geleceğin insan gücünden tamamen arınacak işi.

    ileride kimsenin bir insan tarafından yapılan çevirilere güvenip kaynak olarak kullanabileceğini de sanmıyorum. " böyle dedi abi" ya da "google'dan hallettim ben ya, sağ ol" gündelik kullanıma bu kadar kolay girdikten sonra, iş işten geçmiştir zaten. boş yere göz bozuyoruz biz de işte.

    yapay zekanın dikkat etmediği çeviri hatalarının çoğu vurgudan kaynaklanıyor. türkçedeki virgül, diğer dillere doğru aktarılamıyor bazen. bu da "o genç(,) kadınla konuştu"'daki gibi anlam karmaşalarına yol açıyor. sözleşme çevirilerinde yapılan doğrudan chicken translate o kadar fahiş hatalar doğuruyor ki, ne o maddenin diğerleriyle ilişkisi kalıyor ne de tek başına bir anlamı. tutup noter onayı bile alabiliyorlar bunlara. çok garip geliyor bana. bu yüzden "yapay zeka sadece yardımcı olsun, fikir versin; geri kalanını metnin genelindeki anlama göre insan belirlesin" derim hep. sanırım ölene kadar da bunu savunacağım ama çoktan olarak nitelendirilip önemsizleştirilmiş olacak düşündüklerim.

    halâ "translated by ai" notlu dizi/film altyazısı gördüğü gibi sinir krizi geçirenlere de selam olsun buradan. yalnız değilsiniz.
    #288178 lake of the hell | 1 yıl önce
    0edebiyat terimi