doğal frekansında titreşen bir sistemin, aynı frekanstaki dış titreşimin tesirinde kalarak yüksek genlikle titreşmesi olayı. mesela elinizde ağzı açık bir akvaryumla yürürken içindeki su bir anda taşabilir ya da avrasya maratonu katılımcıları çıldırıp da köprü geçiş ücretlerini protesto etmek için bütün adımlarını aynı anda atarsa köprüyü yıkabilirler. tesla'nın bir binayı yıkılmasına ramak kalana kadar sallaması bu ahenk sayesindedir.
elektrikte, alternatif akımda söz konusudur. bilindiği üzere kondansatörün ve bobinin (reaktör, indüktör) ac'de reaktans (ac'de ortaya çıkan bir direnç olarak düşünebilirsiniz) değerleri vardır. alternatif akımın frekansının artması ile bobinin reaktansı artar, kondansatörün azalır. ispatına girmeyeceğim; (isteyenlere özelden izah ederim) bu iki reaktans, fazör olarak gösterildiğinde aralarında 180 derecelik faz farkı bulunan iki sinüs dalgası olarak "düşünülebilir". bu dalgaları gözümüzün önüne getirirsek; eğer bu sinüs dalgalarının genlikleri eşitse görüleceği üzere toplamları her zaman "0" olur.
ne demiştik, bobinin reaktansı (ya da endüktif reaktans demek daha doğru) frekansın artması ile artar, kondansatörünki (bu da kapasitif reaktanstır) azalır. yani anlayacağınız; frekans, 180 derece faz farkı olan iki sinüs dalgasının genliklerini değiştirir. ee, tabi öyle de bir frekans (rezonans frekansı) vardır ki bu dalgaların genliklerini eşitler, devrede reaktans namına bir şey kalmaz. burada bir de ohm kanununa bakarsak (i=v/z); reaktans sıfır olduğunda (devredeki direnci/rezistansı ihmal edelim) akım sonsuza doğru gidecektir.
buraya kadar anlattığım aslında seri bağlı kondansatör ve bobin devresinde geçerlidir. eğer bu iki eleman paralel bağlanırsa görülecektir ki rezonans frekansında, devredeki reaktans bu sefer sonsuza doğru gidecektir. yine ohm kanununa dönersek; bu defa akım sıfıra yaklaşacaktır.
sonuç olarak, elektrikte klişe bilgilerden olan "rezonans durumunda aşırı akımlar ya da aşırı gerilimler söz konusu olabilir." ifadesi paralel ya da seri rezonans durumlarına bağlıdır. seri rezonansta aşırı akımlar, paralel rezonansta aşırı gerilimler söz konusu olur.
rezonanstan yararlanılan enteresan bir uygulamadan da söz etmek isterim. elektrik mühendisliği uygulamalarından olan kompanzasyon sistemlerinde kullanılan harmonik filtrelerde rezonanstan faydalanılır.
şöyle ki:
seri bağlı reaktör ve kondansatör devresini düşünelim. ayrıca kompanzasyon yapılan tesiste 3. akım harmonikleri (3x50 hz frekanslı alternatif akımlar) cirit atsın. yönetmeliklere göre şebekeye harmonikli akımları basmamamız lazım. biz de kondansatör için öyle bir kapasite, reaktör için öyle bir endüktans değeri seçeriz ki 150 hz civarlarında bu iki eleman rezonansa girer. böylece 3. harmonik akımları gidecek yer ararken yaptığımız filtreyi görür ve "ohhh reaktans meaktans yok burda hücuuum" diyerek filtremize akar.