Organik, bitkisel hali seftali, aci kaysi cekirdegi ve aci bademde bulunan ve bunlara o aciligi veren madde. Eskiden romalilar olum cezasini hakeden lejyonerlere yada gladyatorlere 15-20 tane seftali cekirdegi yedirirlermis.
Isin en ilginci su: siyanur hucre duvarindan gecer. Eger bozuk bir hucreye, kanserli hucre gibi, orada bir nevi patlar infilak eder.
Cogu insanin bilmedigi dogal kanser tedavi yontemidir, olculu sayida organik siyanur iceren cekirdek yedirmek.
son günlerde toplu intihar vakalarında kendisine sıkça rastladığımız, hidrosiyanik asitten türeyen zehirli, genellikle inorganik kimyasal madde. öyle bir zehir ki, 0,2 gramı 70 kiloluk insanı dakikalar içinde öldürür. doğrudan yutmanıza da gerek yok. solumanız bile ölümle sonuçlanır. evlerden ırak!
canlıları zehirleme nedeni özetle, oksijenin kanda taşınmasını önlemektir. yani ortamda oksijen vardır, ama organlara ve dokulara ulaştırılamaz.
***
bugün yine öncekilere benzer bir haberle uyandık güne. 3 kişilik aile ölü bulunmuş evlerinde. ölüm nedenleri siyanür. istanbul ve antalya'daki ölümlerin üzerine yine benzer şekilde yaşanan bu vaka insanı hem üzüyor hem de derin düşüncelere sürüklüyor. zira henüz kesinleşmemiş olsa da, babanın yüklü borç batağı nedeniyle intihar ettiği, evde bulunanların da (yani eşi ve çocuğunun) solunum yoluyla zehirlenip öldüğü söyleniyor.
insanlar zaten nasıl erişiyor aklım almazken bulmayı, satın almayı geçtim, yasak getirmek nasıl bir çözüm yahu? zira maddeyi yasaklayınca intiharlar bitecek değil mi? çok zekice gerçekten. ayrıca ölmeyi kafaya takmış insana siyanür yasağı ne halta yarar?
hatırladığım kadarıyla fakirlikti insanları ölüme götüren. zehir ise bir araç. ülkece delirmeyi yasaklayın bence. bizi siz delirtmediniz mi yoksa?
bu insanlar bunu neden kullanıyor diye araştırmak ve çözüm bulmak yerine direkt kaldırmayı tercih etmişler. şaşırtmadı.
korkarım ki yakında delirmek ve ölmekte giderek yasaklanacak. kim bunlardan sebep aklını kaybeder, kim bunlardan sebep fakirlikten yada borçlarından dolayı ailesini yada kendisini ölüme götürürse geride kalanlara yüklü tazminat cezası gelecek. bu sayede tüm akrabalar ve eş dost herkes birbirini her gün kontrol edecek "aman sakın ölme ha" diye.
ölümcül maddedir. "siyanür neden ölümcüldür?" sorusunun yanıtını anlayabilmek için elektron taşıma sistemini de anlayabilmek gerekir.
normal koşullarda hücrede atp üretimi elektron taşıma zinciri adı verilen bir zincirle gerçekleşir. bu karmaşık bir süreçtir. pek çok enzim ve tepkime bu süreçte görev alır lakin son aşamada atp sentaz enziminin atp sentezleyebilmesi için adp ve fosfata ek olarak elektrokimyada ecp olarak geçen zar potansiyellerin sağlanabilmesi zaruridir.
mevzubahis elektrokimyasal potansiyelin sağlanması ise başka enzimlere bağlı olarak vuku bulur. elektron transfer sistemleri oldukça kompleks olmakla beraber, son elektron transfer enzimi, sitokrom c oksidazdır.
bu enzim bünyesinde sitokrom a3 adı verilen bir komponent barındırır. bu komponent demir ve bakır iyonları içerir. demir iyonu fe+3 olduğundan, üç cn- molekülü demiri nötrleyecektir. yeterli dozda siyanür, buradaki demir iyonlarına bağlanacaktır. bu da normal elektron taşıma sisteminin bozulması ile sonuçlanacak ve vücut oksijeni kullanamadığından atp üretemeyecektir.
siyanür zehirlenmesini tedavide hidroksokobalamin, sodyum tiyosülfat ve sodyum nitrit endikedir. her biri farklı mekanizmalarla toksisiteyi azaltmaya yardımcı olur.
açıklamaya hidroksokobalaminden başlamak gerekirse; b12 vitamini eksikliğini tedavi etmede kullanılan siyanokobalamin, siyanür almış hastaya hidroksokobalamin verildiğinde oluşur. bu zehirlenmeyi kontrol altına alabilir.
sodyum nitrit ise hemoglobini oksitler. methemoglobin oluşturur. methemoglobin hemoglobin gibi oksijen taşıyamaz. ne işe yarar? siyanürü kendisine çekmeye yarar. siyanür için yüksek kimyasal afinitesi olduğundan siyanür sitokrom a3'e bağlanmak yerine bu bileşiğe bağlanabilir. lakin sodyum nitritin hızlı etki etse de sodyum tiyosülfat kadar güvenli bir madde olmadığını belirtmekte fayda vardır. sodyum tiyosülfatın da siyanüre bağlanarak etki etmesi teorik olarak mümkündür.
yine de siyanürün zehirleme mekanizmasının kompleksliğinden ve antidotlarda henüz tam olarak anlaşılamamış detaylar olabileceğinden bu mekanizmalarla ilgili araştırmalar günümüzde de sürmektedir.
