Birlikte uzun yıllarımı geçirdiğim müzik aleti. Şimdi ise çoğu piyano gibi salonda dekorasyon amaçlı kullanılıyor. Boş zamanlarda gidip aklımda kalanlardan biraz çalıyorum ama bir yere kadar.
Piyano eğitimine yeni başlamış arkadaşlara tavsiyem elektronik olanlarından almaları. Hem fiyatları daha uygun hem de uzun yıllar işinizi görüyorlar.
verilen ilk isim pianoforte’dir. Aslında bu, italyanca hafif ve güçlü anlamına gelen “piano e forte”nin birleştirilmişidir. sonrasında daha da kısaltmaya karar verirler ve piano olur.
atası klavsendir. çalışma prensibi aynıdır. tuşlar yoluyla kontrol edilen tokmakların çalgının iç kısmında bulunan tellere vurduğu darbelerle ses oluşur. piyanoda bu tokmalara keçe sarılarak daha yumuşak bir tını elde edilir. bu nedenle piyanoları güve yiyebilir.
19. yüzyıldan itibaren burjuva salonlarını süsleyen enstrüman.
abd'de bunu çoğunlukla ev hanımları, kadınlar falan çalarmış. haliyle erkekler arasında piyano çalmak çok feminen bir eylem olarak görülürmüş. bu sebeple de uzun süre caz müzikte piyanoya pek rastlanılmamış.
tabii caz müziğin blues ile birlikte atası olan ragtime bir piyano müziği elbette. ama nedense cazcılar piyanoya ilk başlarda hep mesafeli durmuşlar.
şimdiyse caz deyince insanların aklına ilk gelen enstrümanlardan.
piyano vurmalı mı (perküsyon), yoksa yaylı (string) bir enstrüman mı?
bir piyanonun içinde teller ve muntazam şekilde dizilmiş uzun, keçe kaplı çekiçler dizisi vardır. müzik aletlerini kategorize eden geleneksel hornbostel-sachs sistemi'nde, piyanonun bir tür kordofon olduğu düşünülmektedir. bir lir veya arp'a benzer şekilde, iki nokta arasında gerilmiş telleri vardır ve teller titreştiğinde ses çıkarırlar. bununla birlikte bir piyanoda bu titreşimler, tellerin çekilmesi veya üzerinde bir yay gezdirilmesi yerine, bir çekiç vuruşu ile sağlanır. böylece piyano, yaylı çalgılarla birlikte perküsyon alanına da girer. sonuç olarak, bugün piyano genellikle hem yaylı hem de vurmalı çalgı olarak kabul edilir.
johann sebastian bach'ın kilise orgunu, klavseni ve klavikordu, ortak bir anahtarda birleştirme amacıyla yazdığı das wohltemperierte klavier kitabı, italya'da icat edilen piyano için de önemli bir yer teşkil etmiştir ve piyano, atalarını geliştirmeye yönelik bir enstrüman haline gelmiş, hatta onları aşmıştır.
diyelim ki hiç piyano çalmayı bilmiyorsunuz. ama az çok klasik armoni bilginiz var ve do majör akorunun nasıl oluştuğunu (1-3-5) biliyorsunuz. baş parmağıızı do sesine koyduğunuzda orta parmağınız (3. parmak) akorun üçüncü sesini, serçe parmağınız da (5. parmak) akorun beşinci sesini verir. şimdi üçüncü parmağınızı bir yarım ses sola kaydırın. böylece do minör akorunu elde edersiniz.
beyaz tuşlara sırasıyla aynı işlemi uyguladığımızda re minör, mi minör, fa majör, sol majör, la majör ve eksiltilmiş si akorlarını elde ederiz. elinizde do majörün tüm akorları mevcut. do majör-fa majör-sol majör-do majör kadansıyla, araya da minörleri baharat olarak ekleyip, siz de bir serdar ortaç olabilirsiniz artık.*