attilâ ilhan 'ın 1984 yılında yayınlanan romanıdır.
osmanlı'nın son günlerini, şam ve izmir'in işgalini, milli direniş güçlerini, tabip subay subay feridun hakkı'nın yaşamı ile anlatır. romanın dili o zamanki türkçeye dayanır. feridun hakkı çocuk yaşta ailesini kaybetmiş ve amcasının himayesinde, amcasının istediği üzre tahsil görmüştür. amcasının kızıyla istemediği bir evlilik yapmış ve bir kızı olmuştur. mutsuz evliliğinden biraz olsun kurtulmak için şam'a gitmiş fakat şam işgalinden sonra izmir'e dönmüştür. döndükten sonra izmir de işgale uğramıştır. feridun hakkı, şam'daki kaçamakları, aşkı, işgal sıkıntısı, direniş güçleri ve eşi arasında kalmıştır.