2-Bina içinde iseniz deprem sırasında sakin olup, paniğe kapılmayın, cesaretinizi toplayın ve
koşuşmayın.
3-Büyük bir depremde ayakta durmanız, koşmanız mümkün değildir.
4-Çömelin ya da döşemeye yatın.
5-Sağlam bir masa, sıra, mobilya veya kapı kasasının altına girin ve başınızı koruyun.
6-Masaya tutunun ve onunla birlikte hareket etmeye hazır olun.
7-Pozisyonunuzu sallantı duruncaya kadar değiştirmeyin.
8-Bina içinde kalın.
9-Düşen cam kırıkları ya da bina molozlarından yaralanabilirsiniz.
10-Tiyatro, okul, sinema, büro gibi kalabalık yerlerde iseniz, kesinlikle merdivenlere, asansörlere
koşmayın.
11-Kendinizi koltuk, sıra gibi yerlerde korumaya alın, sakin olun ve başkalarını da aynı
şekilde davranmaya davet edin.
12-Bina dışında iseniz binalardan dökülecek yıkıntılar ve camlardan, elektrik ve direk tellerinden
uzakta güvenli bir yerde depremin durmasını bekleyin.
13-Araç kullanıyorsanız bulunduğunuz yer eğer güvenli ise durun ve araç içinde kalın.
14-Normal trafikten olabildiğince uzaklaşın.
15-Köprüler, üst geçitler, tünellerden uzak durun.
16-Eğer mümkünse ağaçlar, direkler, enerji nakil hatlarından uzakta kalın.
1-Deprem başladığı anda kaçmayın lan, kolon altında da malak gibi uzanma sakın.sıkıntı sonra?
2-Öyle masa falan uğraşma, evin 1 ve 2.kattaysa camdan atla.ama bak bacak kırılır falan burayı sorumlu bilme.ahanda yazdım.
3-vazgeçtim, hiiiiç camdan atlama, mutfağa koş, aç buzdolabının kapağını.bina çökerse en azından buzdolabı sayesinde hayatta kalırsın. ayakta zor duruyorsun, hele uykuluysan bir de sen gel beni dinle.
4-deprem bitti mi merdivenlerden lömbür lömbür koşma.yukarıda yaşlı yada çocuklu biri varsa git yardım et yiğenim.
5-merdivenlere basarken dikkat et, zaten Allah'a yan bakıyorlar.(bkz: 17 ağustos 1999) depreminde sağlam kalan binalarının çoğunun merdivenleri yok gibi bir şeydi.gördükte yazıyoruz bunları.
6-korkma, bildiğin tüm duaları oku ama bak buz dolabını unutma.öğrenci evi de olsa o dolap dolu olsun.siz beni dinleyin.
7-yukarıda ki teyzeleri alıp bir an evel çıkın.çünkü depremin ardından gelen artçılar daha tehlikelidir.
8-yan binadan çatal bıçak sesleri geldiyse, paniğe kapılma.göreceğin manzaraya hazır ol.ve eline sopa, yada kazma bişi bul işte.yardım et.
9-mutlaka evinde el feneri olmalı.3 ayda bir pillerini değiştir.çok ama çok lazım.telefonun kamerasında ki ışığa güvenme.
10-sokakta yol kenarında acemi sürücülerin paniğinden ezilmemen için diyorum.depremden kurtuldun ama onlarda bir potansiyel.
evet sözlük aklıma gelen bunlar.yaşayan bilir.Allah kimseye yaşatmasın ama bunları bilmek gerek.
bir depremde eğer mümkünse yapılması gereken ilk şey bulunulan binadan dışarı çıkmaktır. ancak buradaki en büyük sorun şiddeti ne olursa olsun bunu yapmak için sadece 10 saniye sürenizin bulunuyor olması. ve bu 10 saniyelik geri sayım hemen her depremin başlangıcındaki hafif salınım ile başlar.
o halde yapmanız gereken ilk iş. bulunduğunuz noktadan 10 saniye içerisinde dışarıya ulaşıp ulaşamadığınızı test etmeniz. eğer 10 saniye içinde kendinizi bina dışına ulaştıramıyorsanız, yıkım etkisi olan bir deprem sırasında bunu denemek, ölümü garantiye almak anlamına gelir. şöyle ifade edeyim. yıkım etkisi olmayan bir depremde sarsıntılar eşliğinde 10 saniye üzerinde sürelerde dışarıya ulaşmanız mümkün. ancak yıkım etkisi olan bir depremde, 10. saniyenin ardından muhtemelen adım atmanıza asla müsaade etmeyen bir sarsıntı altındayken binanın ilk yıkılacak noktalarından biri olan merdiven boşluğunda kendinizi bulmanız, sadece intihar etmek olur.
o zaman neymiş. 10 saniye içinde kendinizi dışarıya atamıyorsanız, 10 saniye içinde kendinizi güvenli bir pozisyona almak zorundasınız. kaldı ki bu pozisyona tam olarak hayat üçgeni deniyor.
çocukluğumuzdan bu yana bize sıra ve masaların altına girmemiz öğretilir. ya da kapı eşiklerine. kapı eşikleri müstakil konutlar için sağlam noktalar olsa da apartmanlar için sağlam noktalardan değildir. masa gibi eşyaların altı da apartman türü binalarda üstüne binen ağırlığı taşıyamaz. haliyle bize öğretilen çoğu bilgi aslında bir iki katlı binalarda alınması gereken tedbirler olduğundan hatalıdır.
deprem anında yapılması gereken şey, ister sokakta, ister evde olsun, çök kapan tutun hareketidir. özetle hayat üçgeni oluşturacak bir noktaya çökmeyi, kafayı koruma altına alacak ve bedeni küçültecek şekilde kapanmayı ve yakındaki nesneye tutunmayı içeren bir hareket bütünüdür. bu hareket oluşacak bir hayat üçgeninde hayatta kalmanıza imkan sağlayabilir. ve bu noktanın yakınlarında hazırlanmış bir deprem çantası da hayatta kalma süresini uzatmaya yardımcı olur. tabi öncelikle hayatta kalmayı başarabilmişseniz.
bunun haricinde deprem öncesinde alınması gereken bir önlem de size yardımcı olur. 20 lira civarı fiyatlara satılan, elektriğe bağlı vaziyetteyken sürekli şarj olan ve elektrik kesintisinde otomatik olarak devreye giren led ışıldaklardan 4-5 tane edinip koridorlara ve odalara takmanız gerekir. çünkü depremlerde bina sağlam kalmış olsa bile elektrikler kesikken çöken zeminlerin görülemiyor olması nedeniyle boşluğa düşerek ölen insanların sayısı da azımsanamayacak kadar çoktur.
toparlayacak olursak, bir kısmı önceden yapılacak olsa bile;
- başlangıcından itibaren 10 saniye içerisinde bina dışına ulaşamıyorsanız bunu kesinlikle denemeyin!
- elektrik kesintisi anında otomatik devreye giren ışıldakları evin farklı yerlerine sabitleyin.
- evdeki devrilebilecek dolapları duvara sabitleyin. (tavana takılacak kadar yüksek olan bir dolap devrilmez)
- bir ya da birkaç deprem çantası oluşturun ve bunları on saniyede erişilebilecek hayat üçgenine uygun noktalarda bırakın.
- hayat üçgeni nedir ne değildir öğrenin ve sığınacağınız noktaları buna göre belirleyin.
- "çök kapan tutun" hareketini öğrenin.
- acil durum kişisi belirleyin.
- aile fertleriniz var ise acil durumda (ev dışında ama eve yakın) güvenli buluşma noktası belirleyin.
- hepsinden önemlisi sakin olun.
Okulda ve seminerlerde zilyon tane eğitim aldım bunu üzerine. En trajik olanı da acil ve afet durumları dersinde konumuz deprem iken ders saatinde İstanbul'da deprem olması ve herkesin bir anda sınıftan, okuldan canhıraş kaçmaya çalışmasıydı. Uygulamalı eğitim böyle olur işte.
Deprem anında yapılması gerekenleri madde madde yazabiliriz ama hiçbir faydası olmayacak. Deprem anında yapılması gereken değil de, deprem gelmeden önce yapılması gerekenler diye konuşacak olursak en başa yazılması gereken madde kesinlikle bilinçli olmak olur.
Şöyle anlatayım; 4 Aralık Bursa depreminden yaklaşık 5 dakika önce gözlerimi açmış yatağımdan dışarıyı izliyordum. Deprem başladığında ilk vurma anı ve sonra ki ufak sallantı da tam kestiremedim acaba dedim. Sonraki vurma anı ve sallantı da deprem oluyor dedim ve üstümdeki yorganı savurarak yatağın en köşesine gelip yatar pozisyonumu bozmadan beklemeye başladım.
Peki niye? Salak mıyım ben kaçmak yerine hala evde yatağımda yatıp bekliyorum? e hayır. Deprem şiddetini arttırır ve evdeki eşyalar devrilir, belki evde yıkılma başlarsa direkt yatağın yanına kendimi atıp yaşam üçgeni oluşturayım diye. Lafın kısası deprem anında yapılacak ilk şey aklınızı kullanmak, ikinci şey sonraki adımı düşünmek, yani yakınımda bana yaşam üçgeni olabilecek en güvenli yer neresidir demek ve oraya sığınmak.
Bu yaşam üçgeni kesinlikle olduğunuz yerde olmalı, hani "ya bizim masa ceviz ağacından yapılı, deprem de kalkıp oraya koşar altına girerim" diyerek yola çıkarsanız, sevdiklerinizin göreceği son şey ikiye bölünmüş bedenleriniz olur. Nereden mi biliyorum? 6 şubat depremlerinde arama kurtarma ekibindeydim. Onu da anlatacağım, ilk önce gördüklerimi dile getirmem, yazıya dökmem gerekiyor.
