akıl: çözümü bilinen bir problemin çözümünü uygulayabilme yeteneğidir.
zeka: çözümü bilinen problemlerden yola çıkarak çözümü bilinmeyen problemlere çözüm bulabilme yeteneğidir.
örnek: yüksek bir rafta duran kurabiyeye ulaşabilmek için tabure üzerine çıkmayı öğrenen bir çocuğun, daha sonra yüksek raflara ulaşabilmek için tabure kullanması akıl göstergesidir.
tabure kullanmasına rağmen yetişemediği durumda, tabureyi bir sandalyenin üzerine koyarak ulaşması ise zeka göstergesidir.
bilgisayarlar akıllıdır, programcının kendilerine verdikleri talimatları yerine başarı ile getirirler. ama zeki değillerdir.
hayat başarısı için akıl mı, zeka mı daha önemli sorusu için (bkz: forrest gump)
yani bi insan zeki olabilir ama bu onun aynı zamanda akıllı olacağı anlamına gelmez.
ama akıllı bi insan aynı zamanda zekidir. zeka olmadan akıl olmaz.
akıl mantık sınırlarında veya veri sınırları kadar dolaşır zekanın ise mantık sınırı yoktur amaç sonuç ilişkisinde gezinir
akıl varolandan yararlanır ve bünyesine katar, zeka ise bünyesine kattıklarını tecrübe ile genişletebilir
örneğin; akıl bir resmin hangi malzemelerle nasıl yapılacağını bilebilir ve resmi yüzeysel ve katkısız olsa da bilinenler çerçevesinde kopyavari yapabilir, zeka ise neler kullanacağını bilemeyebilir ama resmi yapabilmenin yanı sıra kendi de üretebilir
akıl kullanılırsa akıllı olunabilir ama zeki olunamayabilir, ama zeka kullanılırsa akıl gelişebilir. yani akıllı insan zekayı geliştiremeyebilir ama zeki insan aklı geliştirebilir.
akıl mantıksallıkla ilerlemek için, zekanın duygu, aptallık ve deneme gibi ürünlerinden ortaya çıkan tecrübelerin birleşimini kullanır.
aslında akıl robotsa, zeka insandır diyebilirim kendimce tabi kelimesel tabirler ile yola çıkarsak.
Doğu illerinin bir yerlerinde şöyle bir söz veya atasözü vardır: Ji gahayi mezinra cot kır ger bahala xwe bide li bihn rexi ve me be. Meal: yani diyor ki ey insan oğlu, kocamış öküzle çit sürerken dikkat et zira b*kunun altında kalabilirsin. Akıllı olabilirsin, tecrübeye sahip bir aklın yoksa bir hiçsin.