olay çevresinde gelişen metinlerin yapı unsurları vardır: olay, kişi,zaman, mekan. durum hikayelerinde bu yapı unsurlarından "olay" ögesi ön planda değildir. yani merak unsurları barındırmaz öyle... yaşamdan herhangi bir kesit, belli bir insanlık durumu anlatılır.
bu türün dünya edebiyatındaki ilk temsilcisi anton çehov'dur. bu sebeple bu hikaye türüne "çehov tarzı" da denir. türk edebiyatındaki en önemli temsilcileri sait faik abasıyanık, memduh şevket esendal gibi isimlerdir.
bu konuda merak ettiğim, 'durum öyküsü - olay öyküsü' ayrımını kimin ne kriterlerle yaptığı ve durum öyküsüne "çehov tarzı öykü" adını kimin yakıştırdığı. tamam, lise edebiyat kitaplarında var ama bunun ötesinde bir kaynak bulamadım. *
ecnebi kaynaklarda çehov tiyatrosuyla, öykülerinden çok oyuna olan yaklaşımıyla anılıyor ufaktan okuduğum kadarıyla. öyküyü ad verecek kadar değiştirmesi ilginç.
çehov bu tarzın yaratıcısıdır. olay yok, okuyucuyu meraklandırma amacı yok, serim, düğüm ve çözüm kuralına uymak yok, mekan da sıradandır; sıradan insan var, sıradan konu var, kişisel düşünceler var, hayallere yer verme var.
bizim edebiyatımızda memduh şevket, sait faik bu tarz hikayenin önemli temsilcileri arasında yer alır.