31 aralık 1941 glasgow, birleşik krallık doğumlu sir ünvanlı eski futbolcu ve teknik direktör. 1986 - 2013 yılları arasında manchester united'ın teknik direktörlüğünü yapmıştır. 13 premier lig şampiyonluğu ve 2 şampiyonlar ligi şampiyonluğu bulunmaktadır.
Man utd başında 1500 maça çıkmış iskoç teknik adam. 1500. Maçıyla birlikte de hem man utd'a hem de futbola veda etmiş. Lakin o 1500. veda maçı da bir enteresan, 5-5 biten West brom. Maçı.
Ferguson, maçı "man utd'ı tek bir maçla anlatmanız gerekse 5-5 biten West brom. Maçı olurdu. Eğlenceli, çılgınca, harika, rezil!" kelimeleriyle özetlemiş.
Maç hem ferguson'un veda maçı, hem 1500. Maçı, hem de premier ligin 5-5 biten ilk maçı olması açısından da ilginç. Deplasmanda 5-2 önde götürdükleri maçta, o zamanlar West brom.'Da kiralık oynayan romelu lukaku hat trick yapıyor, maç berabere bitiyor. Aynı lukaku şu sıralar man utd. Kadrosunda ve gol atamadığı için de sıkça eleştiriliyor bir süredir. Lukaku'nun man utd. Öncesi durağı ise everton takımı. Everton aynı zamanda ferguson'dan sonra man utd. Teknik direktörü olmuş david moyes'un da eski takımı. Böyle böyle anlatılacak boş beleş hikayeleri de var yani maçın arkasına bağlayabileceğimiz.
futbol dışında 3 takıntısı var; atlar, şarap ve jfk suikasti. ilk ikisini anlayabiliyorum, ki sanıyorum yaklaşık 50 ata ortakmış neredeyse. kendisini fazla abartmadan iyi şaraptan anladığını da söylüyor. ancak jfk suikastine olan ilgisi bana enteresan geldi. bir iskoç'un, abd başkanına olan takıntısı kennedey'nin sağlık sorunlarına, arkasından çevrilen dolaplara ve 3 yıllık kısa görev süresine rağmen gerçekten de o zamanlar dünyayı pozitif anlamda etkilemiş olduğunu düşündürtüyor.
kitaplığının en önemli bölümünü dünya liderleriyle ilgili kitapların oluşturduğu bilgisi onu dünyanın en önemli teknik direktörlerinden birisi yapan insan ilişkilerindeki ve yıldızları yönetmedeki ustalığı, yani liderlik vasıfları düşünülünce hiç de garip gelmiyor. öyle ki tony blair başbakan olduğunda gordon brown'dan kurtulma konusunda, her ne kadar ferguson "superstarlar ile nasıl baş ettiğine" dair sorduğa soruya genel bir cevap verip gordon brown'ın isminin geçmediğini belirtse de alex ferguson'dan fikir istediğini yazmış biyografisinde. (o sıralar gordon brown, ferguson'un komşusudur bu arada.)
"işimin en önemli unsuru hakimiyettir. hakimiyetini tehdit etmeye başladıkları anda onlardan kurtulman gerekir. ...kullanmak istediğiniz takdirde güç işinize yarar ama bunun çoğunlukla işçi sınıfından gelen futbolcular arasında ses getireceğini sanmıyorum. lakin benim hedefim hakimiyet sağlamaktı. istediğim takdirde gücümü kullanabilirdim ve kullandım da fakat United'da benim ulaştığım mevkiye ulaştığınız zaman güç de kendiliğinden gelir. o tür bir işte verdiğiniz önemli kararlar dışarıdan bakıldığında genellikle güç gösterisi gibi görünür, oysa işin aslı hakimiyet sağlamakla alakalıdır."
alex ferguson değirmeninden geçmiş futbolcular arasında türkiye'de de forma giymiş olanlar olması şaşırtıcı değil tabi de insanın özellikle de kendi taraftarı olduğu kulüpte oynamış bir oyuncu hakkında ferguson gibi bir futbol adamından olumlu yorum gelince daha bir ilgi çekici oluyor.
dirk kuyt mesela man utd forması giymese dahi ferguson tarafından takdir edilmiş hatta kendilerini sıkıntıya sokan liverpoollu futbolcular arasında en dürüst olanlardan birisi diyerek işaret ettiği oyunculardan. bizim de bitmek bilmeyen enerjisiyle tanıdığımız kuyt, ferguson tarafından da "takıma boyu 1,88 iken gelip 1,73 olarak ayrıldığına eminim çünkü bacakları koşmaktan kesilmiş olmalıydı" diye tanımlanmış.
gene fenerbahçe forması giymiş ve kısa zamanda taraftarın hafızasında yer etmiş nani de alex ferguson'un tekniği, mental ve fiziksel özellikleriyle taktirini kazanmış oyunculardan birisi. man utd forması giydiği dönemde nani'nin içten içe ronaldo'nun gölgesinde kaldığını yazdığı biyografisindeki satırları okurken anlıyorsunuz. nani'nin başrolünde olduğu bir kırmızı kart pozisyonu nedeniyle türk hakemlerden cüneyt çakır da alex ferguson'un aklında yer edinmiş isimlerden birisi bu arada. 2013 senesinde real madrid'e kaybettikleri şampiyonlar ligi maçında çakır'ın nani'ye gösterdiği ve haksız bulduğu kırmızı kartı da hala unutamamış ferguson.
"...futbol için harika bir içgüdüye sahipti. topu iki ayağıyla kontrol edebiliyor, iyi kafa vuruyordu. fiziki kuvvetiyle öne çıkıyordu. iyi orta yapıp şut çekiyordu. bütün bu yeteneklere sahip bir futbolcu aldığınızda marifet bunları belli bir düzene sokmaktır. biraz dağınıktı ve daha istikrarlı olması lazımdı. ronaldo'nun gölgesinde kalması kaçınılmazdı çünkü portekiz'den gelen bir kanat oyuncusu olarak bazı nitelikleri olnunla aynıydı..."
hatırladığı tüm futbolcular arasında bir isim var ki ama şaşırtıcı derecede önemli bir yere sahip ferguson için; o da robin van persie. fenerbahçe taraftarının içinde kanayan yara olarak kalmış olan van persie'yi neredeyse ronaldo, cantona gibi (cantona-esk gibi bir tabir kullanıyor hatta) oyuncularla aynı kefeye koyacak kadar beğeniyor ferguson. futbol zekası, tekniği ve fiziğiyle yere göğe sığdıramamış van persie'yi. öyle ki, takıma ilk katıldığı dönemlerde saha içi liderliği verecek kadar değerli buluyor van persie'yi.
van persie ile ilgili bir diğer ufak detay da oyuncu arsenal'den ayrılacağı dönem man city'den de teklif alıyor ancak daha düşük bir ücret karşılığı man utd forması giymeyi tercih ediyor.
yolu türkiye'ye düşmüş bir başka man utd futbolcusu ise beşiktaş formasını giymiş (daha doğrusu yan bağları kopunca çok kısa bir süre sonra ingiltere'ye geri dönmüş) bebe. portekizli oyuncu ile ilgili ilginç detaysa (muhtemelen mourinho'dan real madrid'in de oyuncuyla ilgilendiği tüyosunu alması nedeniyle acele etmek istemesi nedeniyle) ferguson'un ondan "maçını izlemeden transfer ettiğim tek futbolcu" diye bahsediyor olması.
kendisine iki kez ingiltere milli takımı teknik direktörlüğü teklif edilmiş. ilk 2001 senesinde eriksson'un göreve getirilmesinden önce, diğeri de kevin keegan'ın başta olduğu 1999 civarında. ikisinde de görevi kabul etmemiş, ki şöyle kafa buluyor durumla:
"beni, bir iskoç'u o işi yaparken gözünüzde canlandırabiliyor musunuz? görevi kabul edip milli takımı alt sıralara düşüreceğime dair espri yapıp duruyordum. ingiltere dünya sıralamasında 150. olacak, 149.da iskoçya olacak diyordum."
Futbolcu sakatlıklarına, daha doğrusu kendi futbol oynadığı dönemler de dahil eski oyuncuların şimdikilere nazaran daha az veya daha kısa süreli sakatlık yaşamasına dair ilginç bir bakış açısı var.
"Çoğu yirmi yıl önceki futbolculara nazaran daha formda ve güçlü oldukları halde Premier Lig oyuncularının eski ligin oyuncularından sakatlığa daha fazla yatkın olmalarının nedenini tam olarak anlayamıyorum. Zemin kalitesinin, yüksek sakatlık oranı ile çok ilgili olduğunu düşünüyorum. Gerçek şu ki en iyi stadların çoğunun zeminleri, oyunu daha hızlı ve izlemesi daha zevkli hale getirmek için bilardo masası yüzeyi kadar pürüzsüz. Tabii bu futbolcuların düz bir zeminden ve yere sağlam basmaktan kaynaklanan bir güven kazanmalarına, topu daha uzun süre ayaklarında tutmalarına, daha
hızlı ve sert mücadele etmelerine de olanak sağlıyor. Dolayısıyla futbolcuların çarpışma hızı, benim top oynadığım dönemden çok daha yüksek bir seviyeye ulaşmış durumda." (kaynak: leading)
"insanlara demir çubukla vurarak onlardan en iyi verimi alamazsınız. bunu saygılarını kazanarak, onları zaferlere alıştırarak ve performanslarını geliştirebilecek yetenekleri olduğuna ikna ederek yapabilirsiniz. bir terör saltanatıyla yöneterek başarısını sürdürebilen herhangi bir teknik direktör aklıma gelmiyor. ingilizcedeki en güçlü ifadenin 'aferin' olduğu söylenir. liderliğin büyük bölümü, insanların sahip olduklarını bilmedikleri %5'lik ekstra performansı ortaya çıkarmakla ilgilidir."
yukarıdaki alıntıda bahsi geçen "terör saltanatı" sözü aklıma kısa vadede eşekten yarış atı çıkartan, antrenmanların efendisi felix magaht örneğini getirdi.
sir... kırmızı şeytanlarla pl'yi domine etmiş futbol peygamberi... ağzından düşürmediği sakızlarla başarıdan başarıya koşmuştur. söylentiye göre uyurken de sakız çiğniyormuş...
Manchester United'dan gittiğinden beri her maçta evde bir eşyayı pert etmiyorsa ben de bir şey bilmiyorum hele geçen ki 6-1'lik Tottenham yenilgisinden sonra kalp krizi geçirmiş bile olabilir.
Gittiğinden beri Manchester United iflah olmadı seni çok özlediklerine eminim sir.
aberdeen scottish premier league (3): 1979-80, 1983-84, 1984-85 scottish cup (4): 1981-82, 1982-83, 1983-84, 1985-86 scottish league cup (1): 1985-86 uefa avrupa kupa galipleri kupası (1):1982-83 uefa süper kupa (1): 1983
manchester united premier league (13): 1992-93, 1993-94, 1995-96, 1996-97, 1998-99, 1999-2000, 2000-01, 2002-03, 2006-07, 2007-08, 2008-09, 2010-11, 2012-13
fa cup (5): 1989-90, 1993-94, 1995-96, 1998-99, 2003-04 fa community shield (8): 1990, 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007, 2008 uefa şampiyonlar ligi (2): 1998-1999, 2007-2008 uefa kupa galipleri kupası (1):1990-1991 kıtalararası kupa (2): 1999, 2008 uefa süper kupası (1): 1991
teknik direktörlük ödülleri
uefa'da yılın teknik direktörü (2): 2007, 2008
premier league yılın teknik direktörü (6): 1993-1994, 1995-1996, 1996-1997, 1998-1999, 1999-2000, 2002-2003, 2006-2007, 2007-2008, 2008-2009
Hayat Hikayem kitabını süper bulduğum man utd efsanesi hoca. uzun süredir beckham'ın kafasına ayakkabı attığıyla ilgili bir mevzu dönüyordu meğerse kitapta açıklamış.
olay şöyle gelişiyor; yıl 2003 aylardan şubat man utd - arsenal maçı federasyon kupası beşinci turu. ryan giggs boş kaleye gol kaçırıyor. maç 0-2 arsenal üstünlüğüyle bitiyor. normalde ferguson böyle maçlardan sonra inanılmaz sinirlenmeyen biriymiş fakat o maç sonrası soyunma odasında bi krampona tekmeyi vurunca beckham'ın kafasına gelmiş. bu olayın beckham - ferguson ilişkisini zedeleyen olay olduğunu ferguson kendi ağzıyla söylüyor.