alman teoloji profesörü, besteci ve protestan reformunun öncülerinden.
10 kasım 1483-18 şubat 1546 tarihleri arasında yaşamıştır.
babası hukukçu olması için martin'i erfurt üniversitesi'ne göndermiştir. fakat hukuktan daha çok felsefe ile ilgilenmiştir.
üniversiteden eve dönerken fırtınaya yakalanmış ve ayağının dibine yıldırım düşmüştür. o gün kendini tanrı'ya adamaya karar vermiştir. erfurt'taki bir augustin öğretilerini izleyen manastıra yerleşmiştir.
daha sonra manastır tarafından erfurt katedrali'ne tayin edilmiştir. yeni açılan wittenberg üniversitesi'nde teoloji dersleri vermiştir. 1512 yılında teoloji doktorası almıştır.
katolik kilisesi'nin para karşılığı günahları bağışlama uygulamasına karşı çıkmıştır. böyle olunca da "sen papa'ya karşı mı geliyorsun lan geblo?" diye adama diklenmişlerdir.
o da cevabını wittenberg kilisesi'nin kapısına 95 tezini yapıştırmıştır. tabii o zamanlar gazete falan olmadığı için kilise kapıları böyle afişlerle, bildirilerle falan halkın bilgi almasını sağlıyormuş. kilise kapısına çakmasının sebebi bu. lakin bazı işgüzarlar "lan adam bunu buraya çakmış ama sadece wittenberg'de okunur bu" deyip tezi kapıdan almış, matbaa ile binlerce çoğaltıp almanya'nın her yanına yaymışlardır. böylece protestan reformunun adımları atılmıştır.
Dünya sahnesinde komutan ve devlet yöneticileri dışında çıkan en cesur adamdır herhalde saygı duyuyorum Türkleri çok sevmiyor ama hakkını vereyim adama. Sen git o çağda Katolik kilisenin kapısına protestoyu çak helal olsun sana. Kendi alanında büyük devrimci.
aslında yeni bir kilise kurmaktan çok, katolik kilisesi içerisinde var olan sorunları dile getirmek istemiş; ama, çevresi tarafından gaza getirilip kendi kilisesini kurmuş olan din adamı.
95 tez'de de endüljans'ın gerekli olduğunu kabul etmiş, ama sadece endüljansın amacından saptığını söylemiştir.
nedense türkiye'de endüljans karşıtı, aziz karşıtı gibi bir izlenime sahip. ama lutheranizm kiliseleri azizleri de anmakta.
ingiltere kilisesi'ne göre katolik kilisesi'ne daha yakın aslında lutheranizm. zira luther'in amacı aslında bir ayrılık değildi. ama sonra ne olduysa işte, işler çok karıştı.
mesela anabaptizm kiliseleri doğrudan katolik inancına karşı kurulmuş kiliselerdir. bu sebeple kurucuları, teoloji alanında luther ile çok ters düşmüşler.
vom kriege wider die türken'de vatikan'ı türklere karşı savaşmamakla suçlamış olan alman protestan reform öncüsü.
"katoliklerden daha da kötüsü türklerdir. vatikan ve türkler hristiyanlık inancının en büyük düşmanlarıdır. deccal (antichrist) aynı anda hem türk hem de hem de katolik olacak." demiş.*
not: bir antichrist olmadığımız kalmıştı, onu da olduk çok şükür.*
bir din adamı için şaşırtıcı ölçüde küfürbaz biriymiş. vatikan için "genelev" ("whorehouse") tabirini kullanmış.
bir defasında yemek masasındayken:
"i am like a ripe sh.t and the world is a gigantic a..hole. We will both probably let go of each other soon." demiş. kibarca çevirmeye çalışırsak;
"Ben adeta koca, leş kokulu bir dışkıyım ve dünya da devasa bir anüs, muhtemelen birbirimizi yakında terk edeceğiz."