karl marx tarafından 1851-1852 arasında yazılmış bir tez.
1852 yılında new york'ta almanca olarak yayınlanan die revolution isimli dergide yayınlanmıştır.
louis-napoleon bonaparte'ın 1851 yılındaki darbesi üzerine yazılmıştır. marx, bu darbeyi materyalist bir tarih anlayışıyla yorumlamıştır.
marx'ın kapitalist devlet devlet tezlerini anlamak için ilk basamaklardan birisidir.
ayrıca faşizmin ne olduğu üzerine tanımlamalar da yapıldığından ötürü az çok faşizmi anlamak için okunulası bir tezdir.
marx'a ait olan "tarih tekerrür eder... ilk önce trajedi olarak, daha sonra komedi olarak" tarzındaki söz de bu makalede geçer.
japon sosyalistler kendi tezlerini yaratmak için ilk olarak marx'ın bu makalesine bakmışlar ama kendi devlet sistemleriyle batıdaki devlet sistemlerinin farklı olduğunu gördükleri için ayrıca sosyalist olmasına rağmen imparator'u devletten ayrı saymak istemeyen (malum adam japonlara göre tanrı'ydı 1945'e kadar) japonlar olduğu için japon sosyalistler arasında epey bir süre "biz şimdi neyiz?" tartışmasına sebep olmuştur.
sonra da imparator taishou ölüp yerine imparator shouwa geçince işler değişmiştir. aslında ilk başta imparator shouwa da taishou gibi "sosyalistler iyi adamlar" diye düşünse de ordunun kışkırtmaları üzerine tekrardan ülkede mutlakiyetin gücünü arttırmıştır. aslında ordu da az çakal değildir. çünkü almanya'nın "bebeğim hep böyle yalnız yalnız ne kadar takılacaksın? gel hayatlarımızı birleştirelim. bak ben de yalnızım." diye japonya ile olan flörtü sebebiyle nazi almanyası'na yaslanmak istemesi ve böylece de mançurya'daki hadiseleri unutturmak istemesi sebebiyle ordu imparatora epey gaz vermiştir. sonra da imparator shouwa dellenip "ne sosyalizmi lan?" deyip sosyalistleri hükümette saf dışı bırakmıştır.
not: bu yazdıklarımı kojin karatani'nin 2004 yılında yayınlanan rekishi to hanbuku kitabında yazdıklarına göre yazdım. eğer çeviri hatalarımdan dolayı olayı yanlış kavradıysam özür dilerim.
