-
yönetmenliğini francis ford coppola'nın yaptığı, başrollerinde marlon brando ve al pacino'nun oynadığı, mario puzo'nun aynı isimli romanında uyarlama olan, italyan mafya babası Don vito corleone ve ailesinin yaşamını anlatan 1972 yapımı kült film.
"Ona reddedemeyeceği bir teklif yapacağım" repliği sinema tarihinin en çok bilinen repliklerinden birisi oldu.
filmin müziği de yine dünyanın en iyi film müziklerinden birisidir.
En İyi Film, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Uyarlama Senaryo akademi ödüllerini kazanmıştır.
(bkz: the godfather part ii)
(bkz: the godfather part iii) -
gelmiş geçmiş en iyi mafya filmidir. "imdb top 250 movies" listesinde 2. sırada yer alır. serinin ikinci filmi de bu listede 3. sıradadır. 3. film listeye girememiş.
filmin etkileyici sahnelerini yazmaya başlıyım dedim ama farkettim ki ne benim dermanım yeter yazmaya, ne de zamanım. iyisi mi oturup bi daha izleyelim, hadi.. -
sinemayı seven herkesin izlemesi gereken epik bir başyapıttır.
sicilya'da çekilen sahneleri meşhur film müziği ile birlikte insanı büyüleyen cinsten. -
mario puzo'nun aynı adlı romanından uyarlanmış filmdir. daha sonra part ii ve part iii de çekilerek triloji haline gelmiştir. genelde üçüncü filmi pek sevilmez çünkü insanlar the godfather izleyip michael corleone olmak isterler nedense. üçüncü filmin özelliği diğer ikisinde insanların gözüne sokmadan vermeye çalıştığı mesajı insanların anlamayıp artık gözlerine sokma gereği hissedilmesidir. godfather izleyip michael corleone olmak istiyorsa bir insan, zaten filmden bir bok anlamamış demektir çünkü film mafyayı, yeraltı dünyasını güzel gösteren bir film değil. bunun ancak üçüncü filmde anlaşılabiliyor olması üzücü.
ilk filmde marlon brando'nun müthiş oyunculuğu ve michael'ın karakter gelişimini görmek çok keyifliydi. ikinci filmde ise robert de niro vito corleone karakterinin gençliğini canlandırıyor. geçen gün arkadaşıma ondan bahsetmiştim. "düşünsene kurgusal bir karaktersin. gençliğini robert de niro, yaşlılığını marlon brando oynuyor. keşke kurgusal bir karakter olsaydım dedirtiyor insana."
bundan sonrası spoilerla karışık bir yazı olacak.
-- spoiler --
ilk filmde don corleone, yani vito corleone ailesine çok değer veren, sözünde duran ve insanların kendisi için bir şeyler yaparken bunu korkudan değil sevgiden ötürü yaptıkları bir karakterdi. michael corleone ise babası gibi olmaya çalışırken aslında babasının yaptığı hiçbir şeyi yapmıyor, tam tersini yapıyor. eşini tokatlayan, öldürmeyeceğim dediği abisini öldüren, etrafı kendisi sevmekten ziyade korkularından bir şey diyemeyen insanlarla dolu bir karakterdi. yani ben şunu anlayamıyorum; bir insanın hem vito'yu hem michael'ı aynı anda sevmesi pek mümkün gelmiyor. sevenler de zaten üzerine düşünerek sevmiyor sanırım. o an godfather kimse onu seviyorlar. vincent'ı da sever kesin bunlar.
serinin ikinci filminde yapılan şey o döneme kadar bu denli büyük bir filmde kullanılmamış bir yöntem. iki farklı film vardır aslında filmin içerisinde. vito'nun ve michael'ın hikayesi. o döneme kadar bu flashbackler falan kullanılsa da bu yapıda bir film böyle büyük bir projede çekilmemiş.
filmdeki portakal meselesi benim de dikkatimi çekmişti. üçüncü filmin sonunda ise bariz bir şekilde michael tek başına ölürken elinde bir adet portakal tutuyor. sahnede portakalı gördüysek o karakterle ilgili bir şey mutlaka oluyor. şu videoda görebiliriz: www.youtube.com/...
filmlerin yaklaşık süreleri; ilk film 3 saat, ikinci film 3 buçuk saat ve üçüncü film de yine 3 saat. süreleri bu kadar uzunken üstüne bir de yavaş tempolu filmlerdir. bazı insanlar için izlemesi zor olabilir gerçekten fakat ilker canikligil'in bir söylemi vardı. "godfather gibi bir film hızlı olamaz zaten." demişti. kesinlikle katılıyorum. bu filmler ağır insanları anlatır, karanlık filmlerdir. iç dünyası karanlık olduğu gibi ışık yönünden de karanlık filmlerdir. bütün bunlara rağmen diyebilirsiniz, ben bütün bunların sayesinde demek istiyorum; harika bir üçleme ortaya çıkıyor.
son olarak vito corleone'un meşhur "ona reddedemeyeceği bir teklif yapacağım." repliği sinema tarihinin en efsane repliklerinden biridir sanırım. o cümledeki "reddedemeyeceği" yani "can't" kelimesinin teklifin güzelliğinden ziyade başka çaresi olmadığı için kullanıldığını da sonradan fark edip ufak çaplı bir aydınlanma yaşamıştım.
-- spoiler -- -
Çok küçükken babam izletmisti. O günden beri aralıklarla defalarca izlediğim filmdir. 3 sene içinde part 2 yi 7 kez izlemişim. Kesinlikle öneririm. -
1973 senesinde 11 dalda oscar'a aday olup üçünü kazanmıştır.
en iyi film
en iyi senaryo
en iyi erkek oyuncu (marlon brando)
bütün bunlara rağmen hiçbir zaman izleyemeyeceğim filmdir. 3-4 kere izlemeyi denedim. hepsinde de yarım saat sonunda uyumuş oldum ki film izlerken uyumak hiç huyum değildir. sevemedim, izleyemedim. eminim güzeldir. çevremde beğenmeyen bir tane insan yok ve imdb top 250'de de 2. sırada. ama benlik değilmiş anladım. bir de kitabını deneyeceğim.
-
"mafya esasında böyle boktan bir şeydir" mesajı vermeye çalışırken bazı insanların mafya olmaya özenmesine sebebiyet vermiş olan film serisi. -
çok bariz, dünyadaki en kaliteli film serilerinde ilk üçe koyarım. kurtlar vadisi fanları çıldırın :) -
filmin meşhur müziğinin sahibi nino rota oscar almıştır fakat daha sonra bu oscar'ı iade etmek zorunda kalmıştır. sebebi ise bu melodiyi daha önce başka bir filmde kullanmış olması.
o melodi de burada: www.youtube.com/... -
Love Theme from The Godfather -
bir insanı ne değiştirir ?
bu hayatta her birimizin kendine ait bir yolu var ama bu yol bizi nereye götürecek, yolun sonundaki hedef ne bilmiyoruz. hayatı güzel ve karmaşık yapan şey de bu aslında. hepimizin arzuları, beklentileri, planları var ancak bir yandan hepimiz kendi şartlarımızın tutsağıyız. belki de içinde birden çok sen var, hepsinin bu hayatta gideceği yollar farklı, ancak verdiğin kararlar bu yolları birer birer kapatıyor..
bu kararlar ve tecrübeler seni sen yapan şeyler mi yoksa içindeki seni ortaya çıkaran şeyler mi?
francis ford coppola'nın the godfather'ı tartışmasız en iyi filmler arasındadır. bu 3 saatten uzun süren seri basit bir suç filmi değil. 3 saat boyunca hepimizin kalbine işlenen hikaye aile, sadakat, iş, yaşam ve ölümdür. bu hikaye kapalı kapılar ardında iş yapan corleone ailesinin kapılarını açıyor. ancak en küçük oğlan michael corleone bu aile işinin dışında kapının arkasında kalmak istiyor. bir insan 'bu benim ailem kay, ben böyle değilim' 'derken nasıl 'asla bir başkası için aileni karşına alma' diyen birine dönüşür. aslında bu dünyada insanların seçimleri yoktur, sadece seçim yaptıklarını düşündüren ilüzyon vardır. hayat bizi içine çekerken bu seçimleri de zorla yaptırır.
vito corleone dört çocuklu ailenin babası bir de üvey evlat var. vito'dan sonra aileyi yönetme sırası; sony, fredo ve michael.. ancak vito'nun michael için farklı planları var. michael kendisi için en iyi kararı vermiş ve deniz kuvvetlerinde görev almış aile işine dahil olmamıştır. birbirine bu denli yakın olan corleone ailesine göre o daha farklı biri. michael'e bakınca gözümüze ilk çarpan özellikler; dışarıdan biri, savaş kahramanı, zeki, dürüst, sevgilisi kay'e sadık..
vito, michael'den senator olmasını bekliyordu. bu sayede ailesinin gücü ve zenginliği meşru olacaktı. vito, ailesini bu kirli dünyadan çıkarmak istedi. corleone ailesinin uzun zamandan beri yürüttüğü zeytin yağı işi var ancak 1940'ların organize suç dünyası corleone ailesini uyuşturucu işine çekmeye çalıştı. vito'nun vizyonu ve hayattan beklentileri uyuşturucu işi ile çakışıyordu bu yüzden reddetti. çünkü uyuşturucu aileleri mahvediyor, toplumu zehirliyor ve kanunlara karşıydı. hiçbir para vito'yu uyuşturucu işine dahil edemezdi ancak uyuşturucu parası diğer aileleri cezbetmişti. sony toplantıda uyuşturucu işine girme konusunda fikrini açınca vito bir anda hedef oldu. eğer vito ortadan kalkarsa ailelerin uyuşturucu işine girmesi için yol tamamen açılıyordu. hiçbir şey kişisel değildir babanın vurulması bile tamamen iş ile alakalı.
michael her zaman ailenin dışında biri gibi hissetse de babasının vurulduğunu öğrendiğinde hemen ailesinin yanına koştu. michael kendini diğer aile üyelerinden farklı veya üstün görse de babası her zaman michael ile farklı bir ilişki kurmuştur. vito kendi vizyonunu michael'e aktarmış kendisini baba olma yolunda etkilemiştir. michael'in üniversiteden beri birinci önceliği her zaman sevgilisi kay olmuştu fakat babasının vurulması michael'in odak noktasını ve vizyonunu değiştirdi. artık kay ile bir geleceği olamazdı. artık michael; içeriden biri, savaş kahramanı, zeki, dürüst ve sadece ailesine sadık.
eski asker olmasından dolayı savaşın dilini ve stratejiyi kardeşlerine göre daha farklı okuyor. vito'nun vurulmasından sonra hastaneye varıp korumaların orada olmadığını görünce düşman ailelerin yarım kalan işi tamamlamak için geri geleceğini fark ediyor. bu tehdit ve korku ailesiyle olan duygusal bağını kuvvetlendiriyor. o andan itibaren michael anladı ki aile içinde rol almazsa aile büyük risk altında ve sevdiklerini kaybedebilir. michael ölüm ve kalım arasında kalınca askerlik eğitimi kendisini gösteriyor. potansiyel katilleri korkutup uzaklaştıran michael polislerin gelmesiyle yolsuzluğun her yere yayıldığını görüyor. eğer polisler kanunu corleone ailesine karşı kullanırsa kanunları iyi yapan şey ne?
michael bir kere daha değişti o artık; içeriden biri, aktif asker, zeki, motivasyonu belirsiz yine de ailesine sadık biri. aileye dışarıdan gelen biri olduğu için sahada oynanan oyunun farklı olduğunu görebiliyor. kardeşleri sony ve tom'un kararları hiçbir zaman kişisel olmadı ama iş aile işi olunca alınan her karar kişiseldir.
michael kimsenin yapamayacağı bir fedakarlık teklif ediyor; yozlaşmış polis müdürünü ve babasının suikastini düzenleyen adamı vurmak istiyor. görev bittikten sonra ortadan kaybolabilir ve aile o olmadan devam edebilirdi. kendisi kaybolduktan sonra sony aileyi yönetebilir ancak sony fevri biri. kararlarını uzun vadeli düşünmeden ani tepkilere ve öfkesine dayalı alıyor. fredo alemci biri, kadınları ve güzel zaman geçirmeyi seviyor eğitimli katil veya insanları organize edecek bir yapısı yok. öte yandan michael eski asker, aldığı kararlar daha ölçülü. fedakarlık konusunda ondan daha uygun biri yok.
tam bu anda michael'ın hayatı tamamen değişecekti. silahı çıkarıp ateşlemeden önce son bir kere düşünüyor. verdiği karar sonucu artık kendisi için çizdiği alternatif yollar kayboldu. seçtiği yol mafya savaşını başlatmıştı artık sicilya'da kimseye görünmeden yaşaması gerekiyordu.
sicilya'da başka biriyle evlendi ve ailesinin köklerini aramaya koyuldu. kendini savurgan oğul olarak gören michael artık ailesi ile bütünleşmiş gerçek kimliğini bulmuştu. önceden aldığı kararlar ile kendisi için alternatif yollar arayan michael yaptığı fedakarlık ile tamamen ailesine odaklandı.
new york'a dönersek babası iyileşene kadar sony ailenin başında ama çok stresli, herkes çekiniyor çünkü sony duyguları tarafından kolay manipüle edilen biri. sony kızkardeşini korumak için yola çıktığında düşman aileler tarafından öldürülüyor . artık ailenin lider eksikliği var.
michael sicilya'da yaşadığı ikinci hayatının tadını çıkarsa da geçmişinden kaçamıyor. abisinin ölümünü duyduktan kısa süre sonra eşi apolloina öldürülüyor . bu suikast michael için kalan alternatif yolları da kapatıyor. artık kaderi belli ve çok net; corleone ailesinin ona ihtiyacı var onun da kimlerin sadık olduğunu görmesi gerekiyor. michael bir kere daha değişti; artık lider, savaştaki general, zeki, motivasyonu belirsiz hala ailesine sadık.
vito geri dönüyor ve herkes birer evlat kaybetti artık barışma zamanı diyor, hiçbir para onu narkotik işine sokamazdı ama oğlunu kaybetmenin acısına dayanamıyor ve uyuşturucu işine girmek zorunda kalıyor. vito değişmek için fazla dirençli bu inatçılık az daha hayatına mal oluyordu. hiçbir şey kişisel değildir ama yine de vito'nun değerleri işin önüne geçmemeliydi.
michael geri döndüğünde artık kim olduğunu biliyor. amerika'ya geri gelince önce eski sevgilisi kay ile buluyor. michael eski michael olmadığını kay çok net şekilde görebiliyor . michael yine de kay'i seviyor çünkü kay'in zihninde michael'ın hiç seçmediği yollar var. michael yaptıklarını kay'den gizliyor çünkü bu sayede kay kendisine sadık kalabilir.
vito acımasız gerçeği anlıyor ve michael'e bir kaç hayat kurtaran tavsiyeler veriyor bu da aile içindeki haini nasıl bulacağı ile alakalı. kısa zaman sonra vito ailenin yönetimini tamamen michael'e bırakıyor ve elindeki portakalı bırakarak hayata veda ediyor.
michael artık şehirdeki en kolay hedef diğer 5 aile, corleone'yi yok ederek şehirdeki gücünü konsolide etme niyetinde. vito'nun vizyonu ve değerleri aileyi korumuştu ancak kendisi ile birlikte öldü, michael bu değerleri feda ederek aileyi korumak zorundaydı. yeğeninin vaftiz töreninde bütün düşman ailelerin üst düzey yöneticileri öldürme emri veriyor . diğer aileler işlerini korumak adına vito'yu ve sony'yi öldürmede tereddüt etmedi, onlar bu kararı verirken hiçbir merhamet göstermedi. michael'de gösteremezdi babasının değerleri ve vizyonu onun için zayıflık demekti. corleone ailesi için tehdit unsuru herkesi ve her şeyi öldürmüştü. buna kız kardeşinin kocası carlo'da dahil. aile içinde zayıf kimse olamazdı. michael artık çok farklı biri; lider, savaşan general, acımasız, kimseye dürüst değil sadece kendi ailesine sadık.
kay suçlamalar karışında şoka giriyor ve michael'e soruyor; 'carlo'yu sen mi öldürttün?' michael gözlerinin içine bakıyor tıpkı michael'ın düğünde kay'e baktığı gibi ve tek bir kelime söylüyor 'hayır'. michael eşi kay'e gözlerinin içine bakarak yalan söylemiş bunu da onu sevdiğine inandırarak yapmıştı. kay rahatlamış ve odadan çıkmıştı ancak kapı arkasından kapanırken son anda michael'i görür; eski michael çoktan ölmüştür, artık o ailenin lideri don corleone'dir.
seyircinin aklında tek bir soru vardır; bu hayatı kendi mi seçti yoksa hayat ona red edemeyeceği bir teklif mi yapmıştı... -
kitapta yer alan bazı karakterler, gruplar, kavramlar ve olaylarla ilgili girdilerim:
zeytinyağı savaşı/#291194,
consigliere/#291303,
michael corleone/#291336,
michael corleone/#291563,
vito andolini/#291561,
Vito Corleone/#291562,
bocchicchio ailesi/#291636,
barzini ailesi/#291640,
mafia/#291641,
felix bocchicchio/#291647,
luca brasi/#291670,
sonny corleone/#291671,
sonny corleone/#291682,
frederico corleone/#291702. -
1973 yılında Marlon Brando the godfather filmindeki muhteşem oyunculuğu ile Oscar alır. Fakat Brando ödülü almaya gitmez, törene bir Kızılderili kadın gönderir. Amacı Amerikalılar'ın Kızılderililer'e yaptığı zulmü dünyaya duyurmaktır. Törene katılan Kızılderili kadın Sacheen Littlefeather, Brando adına ödülü reddeder.
Tam olarak şu şekilde;
Merhaba ben bir Apaçi'yim, aynı zamanda Amerika Yerlilerinin Olumlu Temsili Ulusal Komitesi'nin başkanıyım. Bu akşam Marlon Brando'yu temsilen buradayım. Sizinle şu an zaman kısıtı dolayısıyla paylaşamayacağım bu konuşmayı iletmemi benden istedi. Bu konuşmayı çıkışta basınla paylaşmaktan memnuniyet duyacağım. Maalesef Brando ödülü kabul etmeyeceğini söyledi. Ve bunun sebebi ise film endüstrisinin Amerika yerlilerine davranış biçimi olarak gösteriliyor. Umarım akşamınızı berbat etmiyorumdur, gelecekte kalplerimiz ile aklımız sevgi ve cömertlikle bir araya gelir. Marlon Brando adına teşekkürlerimi sunarım.”
Oscar törenlerini düzenleyen Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi 50 yıl sonra Littlefeather’a resmi olarak özür dilediğini içeren bir mektup gönderdi. -
çokça sayıda yönetmene teklif götürülüp onlar tarafından çekilmeyince son çare coppola ile anlaşılmıştır. coppola daha önce kurup batırdığı şirketin borçlarını ödemek için bu işe girişmiştir. kariyeri iyi gitmeyen bir yazarın çok satan bir romanının sinemada bambaşka bir hale evrilişidir.