Facepunch studios tarafından geliştirilen, 2013 yılında steam üzerinden satışa sunulan toplam da 5 milyon kopya satan ve satmaya devam eden survival-crafting türünde bir oyun.
Aslında bu tür oyunlara eleştiri getirmek biraz sakat bir olay. neden sakat? şu yüzden sakat, sürekli olarak yenileniyorlar ve bu yenilenmeler hem bugların giderilmesi hem de yıl içerisinde ne popüler ise ona doğru bir kayma yaratıyor.
Ben bu oyunu ilk çıktığı yıllarda bir süre daha sonları son 1.5-2 sene içerisinde de toplam 1100 saat küsur oynadım.
* şunu belirtmeliyim bu oyunun yapımcıları neredeyse her hafta 100 mb dahi olsa updateler yapıyorlar. yani diğer oyunlar gibi 'biz yeteri kadar para kazandık, kahrolsun oyuncular, aptal enayiler' demiyorlar.
Oyunda bir çok grafik seçeneği bulunuyor: fast, simple, fantastic gibi. Tabii ayrıca oyun içerisinden ayarlayacağınız çim, ağaç ve yapı doku seviyeleri, görüş mesafesi, gölge detaylandırmaları gibi fps arttırmaya yönelik ayar seçenekleriniz de var. Ancak bu oyun öyle hd 6850 yok gtx 550 ile falan rahatça oynanacak bir oyun değil onu en baştan söyleyeyim. kasanızda ssd yoksa yükleme ekranında rahat 5 dakika beklersiniz. en azından hd 7000 serisi veya gtx 9xx serisi bir ekran kartı ile oynamak keyif açısından daha çok zevk verir.
Oyunda official, community ve modded kısımları genelde oyunculara hitap eden alanlar. diğerleri local network falan zaten. Birde arkadaşlarınızın hangi sunucularda oynadığını gördüğünüz 'friends' sekmesi bulunuyor.
official, oyunun kendi açtığı sunucular. Burada reddit sunucusundan, ingiltere sunucusuna dek bir çok sunucu bulunuyor. community, daha çok para verip server açan insanların sunucuları bu alanda bulunuyor. modded, aynı şekilde özel sunucular ancak diğerlerinden farkı adı üzerinde modlu olması. bu modlar genelde '10x', '100x', 'battle royal', 'aim haritaları', 'çatışma arenaları' gibi ayrılıyor.
şimdi bahsetmek gerek oyunun bir de bünyesinde battle royal bulunuyor. mantığını hepiniz biliyorsunuz zaten.
Birde harita farkları var. procedural, barren, hapis island.
procedural, dağlık ve taktik savaşlarının daha çok döndüğü harita çeşidi. barren, dümdüz bir harita tek bir tane engebe bile yok neredeyse, 3-5 tane dağ var o kadar. hapis island, procedural map ile aynı ancak adı üzerinde ada olan versiyonu.
Oyunda farklı tipler karşımıza çıkıyor özellikle türk sunucularında,
köleler, bunlar yaşları genelde 10-12 arasında olup barren haritasını kendilerine mesken belirleyen 15-16 yaşındaki veletlerin odun, sülfür, taş, demir gibi ihtiyaçlarını karşılayan tiplerden oluşuyor. makrocular, bunlar ak-47, lr-300 ve diğer silahları kullanmayı beceremeyip logitech marka farelerine yazılım atan kişilerden oluşuyor. genelde pro olmak ile övünürler. ameleler, açıkçası ben bu gruba mensubum, ameleyim yani. Bu topluluk, ekmeğini taştan çıkartmayı seven kişilerden oluşuyor. Taş, odun falan kasmak en büyük zevkleridir. djler, bunlar türk sunucularında fazla bulunmaz. Genelde official sunucular da oynarlar. Ekseriyet ile rus olurlar ve konuşma tuşuna basılı tutup son ses müzik açarlar. doğa severler, türk sunucularında ve diğer sunucularda az da olsa rastlanan ekip. Ağaç kesme sesi duyduklarında bir anda ortaya çıkıp 'ayıp değil mi' veya 'orospu çocuğumusun?' gibi laflar ediyorlar. ırkçılar, genelde her oyunda varlar veya benim başıma çok geldi. Genelde alman, fransız ve ingilizlerden oluşuyor bu tayfa. Kendilerinden olmayanları taşlıyorlar adeta. sinir hastaları, öldürdüğünüz anda chat kısmından ananıza ve avradınıza söven tipler ki her oyunda varlar.
yukarıdakiler dışında daha bir çok oyuncu türünü barındıran bir oyun kısacası. Tabii şimdi bu oyunda belli başlı yanlışlar yapıldı. neler onlar?
* yeni gelen blue print* sistemi eskisinden çok daha kötü. Scrap toplamak solo oyuncular için ölüm. * Eskiden mevcut olan exp sistemini kaldırıp yerine yeni bp sisteminin gelmesi ak-47 ve türevi silahların 1 saat içerisinde elde edilmesini kaldırsa dahi bu süreyi sadece 2 saat uzatabildi. official serverlar da ki büyük klanlara yaradı yani. * optimizasyon konusunda sıkıntı olmamasına rağmen grafiklerin en düşük olanı dahi iyi bir ekran kartı istemesi. * skinlerin paralı satılması * tool cupboard* içine ev çürümesin diye sürekli hammadde takviyesi yapmak. Raid attığınız da yani bir oyuncunun evini yağlamadığınız da ondan hammadde alabiliyorsunuz ancak ben belki onlar ile sur basacağım? Yine büyük klanlara yaradı bu durum. * Yaklaşık 1 sene öncesinde gelen evin yakınlarına inşaat yapma olayı. bombok etti her şeyi. inşaat tarzı tamamen değişip, raid kolaylaştı. Ben zaten amele grubuna mensubum, hem amelelikten hem de raidden alacağımı alıyorum ancak ev tasarımlarını değiştirmek, kendimize özel hazırladığımız bir tasarımı hiç etti. bundan dolayı 'bom-bok' oldu. * çıkalı yıllar olmasına rağmen hala 'hile' olması. Official sunucular da daha çok karşımıza çıkıyor. Türk sunucularında da oldukça bol.
Tabii eksileri olduğu kadar + yönlerinde var. mesela,
* özellikle aksiyon - fps oyunlarında çok önemli bir unsur olan 'pozisyon almak' ve 'taktik' alanında büyük gelişimler elde etmenize katkı sağlıyor. * silah mekanikleri güzel, gerçekçi ve zor. bu zorluktan dolayı makro kuruyorlar zaten. + bir yön mü acaba? bilemedim. * hem battle royal hem de survival türlerini aynı sunması * oyuncu sayısının sabit bir konuma gelmesi. sürekli aktif oyuncusunun bulunması. * oyun içerisinde çok hoş manzaralar barındırması. cidden durup izliyorsunuz. Bu rust'ın ait olduğu çoğu tür oyunda yok. * silah basmak için parçasını bulmak zorunda oluşunuz ve bunun sizi pvp alanlarına yönlendirmesi. küre, havaalanı, askeri tüneller gibi yapıları keşfetme zorunda oluşunuz ve buralarda radyasyon bulunduğu için öncelikle bir hazmat suit bulmanız veya craft etmeniz gerekmesi.
Tabii oyun içerisinde bilinmesi gereken terimler bulunuyor,
wipe: sunucuların sıfırlanması. yapıların, silahların yok olması ve yeniden başlamanız. Official serverlar da 2 hafta veya ayda bir, community ve modded serverlar da giriş ekranında verilen bilgi de wipe süresi yazar. Official da da yazar. raid: diğer oyuncu/oyuncuların evlerini tahrip etmek ve yağmalamak freshspawn: sunucuya yeni girmiş kişiler. Silah, zırh vs. olmayan tayfa. naked: çıplaklar. genelde freshspawnlar oluşturur bu ekibi.
Oyun ilerlemesi hakkında bp sistemi solo oyuncuların önünü kesiyor. Ancak oyunda harita da açıkça belirtilen ve gözünüzle de göreceğiniz üzere yapıların çevresinde ki yollar da kutular ve variller olur. Scrapler oradan düşer.
Silahları basmak için az önce saydığım yapılar da bulunan koyu yeşil renkli 'military box'lardan önce silahı düşüreceksiniz, research table adı verilen araştırma masasından silahı belirli bir scrap karşılığında araştırıp, gerekli olan seviye workbenchler de yine scrap karşılığı oluşturacaksınız. 3 çeşit workbench var.
tier 1: oyunun başında hemen basabildiğiniz ve c segment itemler için gerekli olan, tier 2: oyunun ortalarına doğru ki bu süre size bağlı, basabileceğiniz ve b segmenti itemler için gerekli olan, tier 3: oyunun orta-son kısımlarında ki süre yine sizin ameleliğinize veya oyunculuğunuza bağlı basabileceğiniz a sınıfı itemler için gerekli olan workbench.
c sınıfı itemler: tahta sur, balta, kazma, çakma patlayıcı(satchel charge), revolver, nailgun, waterpipe shotgun b sınıfı itemler: yarı otomatik tüfek, pyhton(44 magnum veya dirty harry magnumu), açılır-kapanır merdiven, şırınga, thompson a sınıfı itemler: ak-47, armor kapı, c4, roketatar, bolt(4 mermili sniper tüfeği), 5.56 patlayıcı mermi vb.
silah kullanmayı öğrenmek biraz zaman istiyor. özellikle benim gibi solo bir oyuncuysanız zar zor bastığınız ak-47 kaybetmemek için bol bol aim pratiği yapmanızı tavsiye ederim. ev tasarımları için modular baseler tavsiye ederim. Nedir modular? etap etap yaptığınız evler. yani bir anda 50k taş isteyen evi gökten zembille inmiş gibi yapmıyorsunuz da en başta ufak bir ev yaparak, dediğim gibi etap etap geliştiriyorsunuz.
Scrap hususunda geceleri girip kasmanızı öneririm. herkes 3 er 5 er gezdiği için mazallah kasarsınız 100-150 tane gidiverir. Diğer bir olay, oyunda recycler denen bir alet var. geri dönüştürücü bunun ile kutulardan çıkarttığınız işe yaramayan eşyaları dönüştürüp scrap alabilirsiniz. Mesela oyunun ilk etaplarında, cctv kamerası ve laptop işinize yaramaz. dönüştürün oradan tech trash alacaksınız onu da bir daha dönüştürün. kafadan 40-60 arası scrap alırsınız.
Oyunda çok fazla abudik gubidik adam var. kimsenin lafına inanıp kapınızı, pencerenizi falan açmayın. Taş, demir falan keserken sürekli sağa sola hareket edin ki bir anda kafanızdan tek mermi ile ölmeyesiniz. Sizi vurmak isteyen kişi hareket ettiğiniz için ıskalayabilir.
Oyunda large medkitler bulunuyor. onları dönüştürürseniz şırınga elde edersiniz. iki saat şırınga aramakla uğraşmayın.
mozilla ekibinin başını çektiği derlenen bir programlama dilidir.
rust, güvenlik anlamında kendisine benzer olarak derlenen go ve c dillerinin arasında yer alır. go dilinde kod derlenir ancak derlenen binary içerisine aynı zamanda bir garbage collector gömülür. yani go'da yazarken belleği pek düşünmezsiniz. bu kimi zaman memory leak ya da latency spikes gibi bellek sorunlarına yol açar. öte yandan c ve c++ dillerinde bellekle ilgili kontrol tamamen sizin elinizdedir. bir verinin ne zaman oluşturulacağı, ne büyüklükte olacağı, (işletim sistemi veya eski tür konsol oyunları gibi doğrudan işlemci üzerinde çalışan programlarda) bellekte nereye yazılacağı, ne zaman bellekten düşüleceği gibi her tür kontrol sizdedir. tabi büyük güç, büyük sorumluluk getirir. dolayısıyla c ve c++ gibi dillerde yazılımcının verinin yaşamdöngüsünü* iyi takip etmesi gerekir, bu yine memory leak sorununa sebep olabilir.
rust'ta durum biraz daha farklı. bu ikisinin arasında bir yol buluyor. rust'ta veriler, dilin sözdizimi* içerisinde bir yaşamdöngüsüne sahip. bir fonksiyonun başında stack memory'de bir veri mi oluşturdunuz? bu veri o fonksiyonun sonunda düşer (daha doğrusu düşebilir diyelim, bir veri bir scope'tan diğerine taşınabilir). dolayısıyla rust'ın bellek yönetimine öngörülebilir bellek yönetimi* denilebilir.
--------
her şey güzel görünse de bu girdinin yazıldığı tarihte rust aşağıdaki birtakım sorunları barındırıyor.
## üçüncü parti ekosistem pek iyi değil ##
burada kaliteden bahsetmiyorum. aralarında clap, rocket, tokio gibi çok çok iyi projeler de var. ancak rust görece yeni bir dil olduğu ve öğrenme konusunda büyük bir eşiği olduğu için ekosistem sıkıntılı. kimi projelere bakıyorsun, en son 2 sene önce push almış.
bir diğer sorun ise yine bu eşikten dolayı belirli alanlarda belirli üçüncü parti çözümlerin yeterli topluluk oluşturamaması. demek istediğim şu:
bugün rust'ta rocket var web için mesela, ama ondan önce iron vardı. örneğin iron, rocket'tan sonra topluluğunu kaybetti sayılır. ondan önce de actix vardı. yani yarın ne olacağı bilinmez. bakarsın yarın falanca başka bir çözüm çıkar web için, rocket update almamaya başlar. aynısı piston'a oldu, şimdi amethyst diye bir şey dönüyor (bkz: oyun motorları).
keza bunu zaten rust'a özgü birtakım "are we ... yet?' web sitelerinden görebiliyoruz.
herhangi bir alan için "henüz şuna hazır mıyız?" gibi platformlar var. henüz pek çok alana tam anlamıyla (production olarak) hazır değil rust. hala yolu var. hele ki öğrenme eşiğini ele alınca, bunun daha da uzun süreceği aşikar.
## dinamik kod çalıştırma ##
çeşitli çözümler var ancak bunlar yukarıdaki anlattığıma kurban gitmiş durumdalar. rust, statik bağımlılıklar konusunda iyi, ancak iş dinamiğe geldiği zaman hiç de konforlu değil.
bir program yazmak isteseniz ve plugin sistemi oluşturmak isteseniz ve bu plugin sisteminin programatik olması gerekse baya çaba göstermeniz gerekecektir.
## öğrenme eşiği ##
aslında yukarıda az buçuk bahsettim. rust'ın bellek yönetim paradigması, bugüne kadarki pek çok dilden çok çok farklı. bellek yönetimi, dilin içerisine yedirilmiş. bu sebeple manuel değil de deterministik* bir bellek yönetimi mevcut. ancak bu, öğrenme aşamanızda sizi çıldırtabiliyor.
rust'ın sahiplik ve ödünç alma gibi çeşitli kuralları var ve programı yazarken "hep bu çerçeve içerisinde" düşünmeye zorluyor sizi. yanlış anlamayın, anladıktan sonra paradigma aslında çok tutarlı gelmeye başlıyor. ancak öğrenene kadar canınız çıkıyor. bu sebeple stackoverflow anketlerinde senelerdir en çok sevilen dil olmasına rağmen istediği kitleyi elde edemiyor. insanlar bu dile gidip geliyorlar. geliyorlar, çünkü bellek yönetimi konusunda vaadettikleri ve c ve c++ gibi karmaşık yapıya sahip olmaması çekici farktörleri. gidiyorlar, çünkü yine bu bellek yönetimini öğrenmek fazlasıyla bir zihinsel çaba gerektiriyor.
bu sebepten dolayı düşük seviye sistem programlama dillerine dalmak isteyen insanlar zaten içinde gc* olan go'ya yöneliyor, çünkü belleği düşünmek zorunda olmuyorsun.
## test ##
rust size test için çok basit bir temel sunuyor. temel testler ikiye ayrılıyor:
i. birim testleri*: rust'ta aynı modül içerisinde yer alan alt modüller şeklinde yazılıyor.
ii. entegrasyon testleri*: projenin temelinde ayrı bir "tests" dizini altında yer alıyor.
bunun bazı sıkıntıları var.
aynı modül içerisine alt modül olarak birim testi yazmak kodu "çok uzun" ve navigasyonu zor hale getiriyor. testten test ettiğin birime dönmek için ctrl+f tanrılarından ya da "bookmark" gibi bir eklentiden faydalanmak (ki manuel olarak kodu işaretlemeyi gerektiriyor) gerekiyor.
entegrasyon testlerinde istenmeyen bazı davranışlar mevcut olabiliyor.
ayrıca test ile ilgili bazı büyük sıkıntılar da var. örneğin standart testlerde mocking yok. üçüncü parti bir çözüm bulsanız da dilin çok sıkı olan doğası gereği gereksiz bir verbosity'ye sebep olabiliyorsunuz. ayrıca xunit tarzı* veya fixture temelli bir test ortamı yok. ama bunları karşılayan üçüncü parti çözümler mevcut tabi.
kısacası rust'ta test yazmak bir kabusa dönüşebiliyor.
tamamıyla online odaklı bir survival oyunu. bunu diğer bir ton oyundan farklı yapan ne? neden bu kadar eğlenceli? diye düşünürken yapımcısının bloguna denk gelmiş, en minik konularda bile ne kadar uzun bir düşünce süreci geçirdiklerini görünce şok olmuştum. kesinlikle oyun geliştirmek üzerine yepyeni bir felsefe edindim. bu yüzden benim için yeri farklı bir oyundur.
Performansa etkisi olmayan soyutlamalar (bkz: zero-cost abstraction) kullanılarak C/C++ gibi dillerin performansını yakalayan biraz da daha yüksek seviye bir sistem programlama dili. Hafıza yönetimini bir garbage collector kullanmasa da değişkenlere erişim konsepti ile otomatik olarak sağlaması sayesinde hafıza güvenliği bu işlemin manuel yapıldığı dilllere göre yüksektir.
Programlama hatalarının (bkz: bug) çoğunluğunu derleme esnasında yakalayarak koddaki hata miktarını azaltmayı hedefler. Bu yüzden ilk başlanıldığında alışılması zaman alan konseptler kullanır, kod derlenenen kadar epey çaba harcamak gerekir, fakat derlenen kod genelde hakikaten hatasız çalışır.