4 eylül 1919'da sivas'ta yapılan kongre. türk kurtuluş savaşı ve türkiye cumhuriyeti'nin en önemli toplantılarından biridir.
sonuç bildirisi: 1. milli sınırları içinde vatan bölünmez bir bütündür; parçalanamaz. 2. her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı millet top yekün kendisini savunacak ve direnecektir. 3. istanbul hükümeti, harici bir baskı karşısında memleketimizin herhangi bir parçasını terk mecburiyetinde kalırsa, vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü temin edecek her türlü tedbir ve karar alınmıştır. 4. kuvay-ı milliye'yi tek kuvvet tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak temel esastır. 5. manda ve himaye kabul olunamaz.
4 Eylül 1919 tarihinde, Ata'mızın "Tam bağımsızlık" ülküsü ile mandanın, emperyalizmin her türlüsünü reddettiğini ifade ettiği kurultay olmakla beraber, bugün itibariyle 101. yıl dönümü olan kongredir.
Sivas Kongresi Kararları;
1. Milli sınırları içinde vatan bölünmez bir bütündür; parçalanamaz. 2. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı millet top yekün kendisini savunacak ve direnecektir. 3. İstanbul Hükümeti, harici bir baskı karşısında memleketimizin herhangi bir parçasını terk mecburiyetinde kalırsa, vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü temin edecek her türlü tedbir ve karar alınmıştır. 4. Kuvay-ı Milliye'yi tek kuvvet tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak temel esastır. 5. Manda ve himaye kabul olunamaz. 6. Milli iradeyi temsil etmek üzere, Meclis-i Mebusan'ın derhal toplanması mecburidir. 7. Aynı gaye ile, milli vicdandan doğan cemiyetler, "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında genel bir teşkilat olarak birleştirilmiştir. 8. Genel teşkilatı idare ve alınan kararları yürütmek için kongre tarafından Temsil Heyeti seçilmiştir.
milli mücadele'nin ikinci fazına (silahlı mücadele) geçiş aşamasıdır.
bu fazdan önce milli mücadele'nin silahlı olması plan dahilinde olsa da çok fazla gösterilmemiştir. milli mücadele davası diplomatik bir hava içinde sunulmuştur. hatta bazıları "yahu canım mustafa kemal'in derdi iktidar sahibi olmak" şeklinde yaklaşmışlardır atatürk'e o zamanlar.
atatürk'ün planı gerçekten "diplomatik yollarla halledemezsek o zaman savaş düşünürüz" müydü bilemeyeceğim ama 1920 yılının mart ayına kadarki milli mücadele eylemleri daha bir siyasi eylem havasında geçmiştir. belki de o ara düzenli ordunun kurulmasıyla uğraşılıyordu.
ittihat ve terakki'yi yeniden canlandırmamak için -şeklen- and içilen kongre, buna rağmen koyu ittihatçı mazhar müfit kansu yemin etmeyecektir.
çok keyifli bir detay.
"Kongre'de vatan ve milletin mutluluk ve kurtuluşundan başka hiçbir kişisel çıkar gütmeyeceğime, vatanın bugün uğradığı bela ve felaketlere sebep olan ittihat ve Terakki Cemiyeti'nin canlandırılmasına çalışmayacağıma ve mevcut partilerden hiçbirinin politik emellerine hizmet etmeyeceğime vallahi billahi..."
"dışarıdaki propagandaların uğursuz etkisini gidermek amacıyla, Kongre'nin, ittihat ve Terakki'yi, ya da bu örgütün canlandırılması amacıyla çaba harcamadığını kamuoyuna kanıtlamak için yukarıda belirtilen yemin biçimi çerçevesinde sayın vekillerin and içmeleri Komisyonumuzca uygun görülmüştür."