Eser yayımlandığı dönemdeki halkın doğu ve batı medeniyetine ve arasındaki farklara bakışını anlatıyor. peyami safa, bunu anlatırken farklı karakterlerden yararlanmış. çok da iniş ve çıkışları olmayan olay örgüsünün aralarına serpiştirdiği fikirler okuyucuyu da düşüncelere gark ediyor. başkarakter olan neriman'ın Doğu insanı ve batı insanını karşılaştırmada kullandığı teşbih, o dönem gençlerinin bakış açısını başarılı bir şekilde sunmuş. Ona göre "kedi yer, içer, yatar, uyur, doğurur; hayatı hep minder üstünde ve rüya içinde geçer; gözleri bazı uyanıkken bile rüya görüyormuş gibidir; lapacı, tembel ve hayalperest mahluk, çalışmayı hiç sevmez. Köpek diri, çevik, Atılgandır. işe yarar, uyurken bile uyanıktır."
Anlaşılacağı üzere bu tespitlerle neriman'ın kedi üzerinden anlatmak istediği "şarklı" insan, köpek üzerinden anlatmak istediği ise "garplı" insandır.
Şahsımca bu eser, peyami safa'nın en başarılı romanlarındandır (ama asla bir "yalnızız" değil).
ilk baskısı 1931'de yapılan eserin ikinci baskısı ancak 37 yıl sonra yapılabilmiş. O dönemde çok da anlaşılamamış sanırım. Romanın 1968'den sonra ise toplam 68 baskısı yapılmış.
peyami safa nın psikolojik tabloları karşısında donup kalmama, ürpermeme, hayranlık duymama sebep olan roman. Hikaye biraz türk dizileri sebebiyle aşinalık hissi uyandırıyor, son kısım özellikle mesaj yoğunluğundan yazarın direkt manifestosuna dönüşüyor adeta. Yazarın doğu batı tahlili yer yer yüzeysel de gelmiyor değil. Yazar batıyı değil aslında çarpık batılılaşma eğilimini eleştiriyor , yoksa batı duruyor olduğu yerde aslında. Diğer peyami safa kitaplarını okumak için sebeptir.