17. yüzyılda fransa'da yaşamış oyun yazarı cyrano de bergerac'ın varlığından esinlenen, kendisi de bir şair ve oyun yazarı olan edmond rostand, 1879 yılında, cyrano de bergerac'ın yaşamını temel alarak, onun adını taşıyan bir sahne eseri yazmıştır. bu eser türkçe'ye ilk kez 1942 yılında sabri esat siyavuşgil tarafından çevrilmiştir.
bir dalın tepesinden suya bakan bülbül
kendini ırmağa düşmüş sanıyor. meşe'nin
doruğunda, yine de boğulmaktan korkuyor.'
edmond rostand'ın yazdığı bu önemli piyesin ilk dört sahnesi 1640 yılında, beşinci sahnesi ise 1655 yılında geçmektedir. bu eser, 1936 yılında operaya uyarlanır. yazıldığı günden beri birçok dile çevrilmiş, farklı ülkelerde defalarca tiyatro oyunu olarak sahnelenmiş ve defalarca televizyon ve sinema filmi olarak uyarlanmış cyrano de bergerac'ın sinemadaki iki önemli versiyonundan söz edebiliriz.
bahsedilebilecek bu filmlerden ilki 1950 yılında çekilmiş abd yapımı siyah beyaz bir filmdir. filmin yönetmeni michael gordon'dır. filmde başrollerde, josé ferrer, mala powers ve william prince yer alır. josé ferrer filmdeki "cyrano de bergerac" rolü ile 1950 yılında "oscar ödülü"nü, 1951 yılında ise "en iyi erkek oyuncu akademi ödülü"nü ve ardından da "golden globe ödülü"nü almıştır.
1990 yılında aynı adla çekilen filmin diğer uyarlamasının yönetmeni jean-paul rappeneau olmuştur. film fransız yapımıdır ve renklidir. filmin başrol oyuncuları, gérard depardieu, anne brochet ve vincent pérez'dir. gérard depardieu filmdeki performansıyla akademi ödülleri'nde ve cannes film festivali'nde "en iyi erkek oyuncu ödülü"nü almıştır. film akademi ödülleri'nde ayrıca, "en iyi kostüm tasarımı", "en iyi sanat yönetmenliği", "en iyi makyaj" ve "en iyi yabancı dilde film" dallarında da ödül almıştır.
cyrano de bergerac, hem edebiyatta, hem tiyatroda, hem de sinemada önemli bir dünya klasiğidir.