''çelişkili gibi görünse de, yalnız kalabilme yeteneği sevme yeteneğinin tek koşuludur.'' cümlesinin mutlaka hayat felsefesi yapılması gereken 20. yy alman filozofu değerli bir abimizdir.
“Bir kadın bize çiçekleri sevdiğini söylese ama onları sulamasa, çiçekleri sevdiğine inanmayız. Sevgi, sevdiğimiz şeyin yaşaması, gelişmesi için duyduğumuz etkin ilgidir." Eric fromm
olgunlaşmamış sevgi der ki: seni seviyorum çünkü sana ihtiyacım var.
olgunlaşmış sevgi der ki: sana ihtiyacım var çünkü seni seviyorum.
erich fromm – sevme sanatı
***
beklentilerde edilgenlik varsa ve umut, el-etek çekmenin, teslimiyetçiliğin bir bahanesi oluyor, yalnızca bir ideoloji haline gelinceye dek “beklemek” şeklinde kendini gösteriyorsa, umut etmekten söz edilemez.
Kafka, Dava adlı romanında, bu türden teslimiyetçi ve edilgin umudu çok güzel betimlemiştir. Bir adam cennete (Yasaya) açılan kapının önüne gelir ve kapıcıdan içeri girme izni ister. Kapıcı, şu an için izin veremeyeceğini söyler. Yasa’ya giden yola açılan kapı aslında ardına dek açıktır, ama adam giriş izni alıncaya dek beklemenin daha iyi olacağına karar verir. Ve oturur, beklemeye başlar; günlerce ve yıllarca bekler. Tekrar tekrar içeri girme izni ister, ama bütün bu uzun yıllar boyunca durup dinlenmeksizin kapıcıyı inceler; kürk yakasındaki bitleri bile yakından tanıyacak hale gelir. Giderek yaşlanır; ölmek üzeredir. İlk kez şu soruyu sorar: “Nasıl oluyor da bütün bu yıllar boyunca benden başka kimse girmek istemedi bu kapıdan?” Kapıcı, “Senden başka hiç kimse giremezdi ki bu kapıdan” diye yanıtlar onu. “Çünkü yalnız ve yalnız senin içindi. Şimdi artık kapayacağım.”