zaman içerisindeki iki farklı nokta arasında yapılan seyahat.
görelilik kuramına göre, eğer geometrisi uygun evrenler bulunabilirse, geçmişe de geleceğe de zaman yolculuğu mümkündür. örneğin kapalı bir zaman eğrisi içeren bir evren, bir cismin kendi geçmişine geri dönmesine izin verir. buna ilişkin en önemli fikirlerden birini kurt gödel, kendi ekseni etrafında dönen ve cismi başladığı noktaya geri (ya da ileri) taşıyabilecek bir evren modeli ile ileri sürmüştü. ancak bunu yaparken tanımladığı, eksi değerli kozmolojik sabite sahip evrenin, içerisinde bulunduğumuz evrene gözlemsel olarak uymadığı kanıtlandı.
birçok fizikçiye göre zamanda geriye yolculuk imkansız, çünkü nedensellik ilkesine aykırı sonuçlar doğurabilir. bunlardan en meşhur itiraz, dede paradoksuna dayanır. bir kimse geçmişe giderek kendi dedesini öldürür ve kendisinin doğumunu engellerse ne olur? bu noktada işin içerisine zamanda dallanma ve paralel evren terimleri giriyor, ama konuyu uzatmayayım.
zaman yolculuğunu mümkün kılmak konusunda öne çıkan özellikle 3 kavram var: 1- ışıktan hızlı hareket 2- solucan delikleri 3- alcubierre sürücüsü ya da daha tanıdık terimle söylemek gerekirse warp motoru.
birinci şık bilinen fizik içerisinde imkansız gibi görünmekle beraber, ışığın ortam içerisinde yavaşlatılması esasına dayanılarak bir yerlere varılabilir mi, bilemiyorum.
ikinci şık... fizikçiler laboratuvar ortamında manyetik ve minyatür bir solucan deliği oluşturmayı başarmış durumda. ancak kozmolojik olarak herhangi bir tane gözleyemedik ve şimdilik o anlamda sadece teorik noktadalar.
warp motoru biraz sörf yapmaya benziyor. evrenin dokusu ışıktan hızlı oranla genişlerken siz de warp motoru ile bu doku üzerinde ilerliyorsunuz. bu durumda aynı hız oranıyla, yani ışıktan hızlı yol almış oluyorsunuz.
kabaca ve yüzeysel olarak baktığımızda konunun özeti böyle. ancak derinlerde çok fazla araştırma ve çalışma yatıyor. hatta teorik birtakım zaman makinelerinin mümkün olduğu da biliniyor.
23 nisan 2017’de ölen bir babaannenin 2 yıl sonrasının nisanında çayyolu metrosunda bir çocuğu gülümsetmesi. Hikayenin en başına dönersek marketten alıp cebime sıkıştırdığım para üstünü evde cüzdanıma koyarken üzerinde ‘23 nisan 2017 ölen babaannemden kaldı’ gibi bir not gördüm. Ay ne şeker harcamayım ben bunu dedim. (Nedense * ) birkaç gün sonra metroda karşıma bir kız çocuğu oturdu yanında annesiyle. Öylesine naif ve güzel bakıyordu ki dayanamadım gülümsedim ama pek pas vermedi. O ara metroda iki öğrenci gitar çalıp şarkı söylemeye başladılar. Bizim kız bir mutlu oldu bir neşelendi. Öğrenciler ‘bize destek olmak ister misiniz’ vs diye para toplarken annesinden istedi ve istediği sonuca ulaşamadı. Sonra göz göze geldik ben de hiç sevmem hareket halindeki metroda müzik ama içimden ‘seni mi kırıcam kız’ diyerek çıkardım cüzdanı, baktım hep tüm, bozuğum da yok, demek ki merhumun 23 nisan’da ölmesinin bir sebebi varmış diye düşünerek verdim öğrencilere. Esas kızımız da gözlerime bakarak güldü sonra, başta alamadığım gülümsemeyi sonda aldım. *
dizi ve filmlerde bu sıralar daha çok işlenen tema. sanırım hayatın içerisinde kendimize ayırdığımız vaktin gittikçe azalması ve kendimizle ilgilenemeyişimizle alakalı. dünyanın siyasal, kültürel durumu da bunda etkili olabilir. bireyin hakları artıyormuş gibi gözükse de alanı azalıyor. böylece zamanda yolculuk gibi hatalarımızı düzeltmemizi sağlayacak ya da ömrümüzü uzatacak çözümlerle örülen yapımlar bizi rahatlatıyor.
"bir varmış, bir yokmuş, evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, develer tellâl, pireler berber iken, ben babamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken, babam düştü beşikten, alnını yardı eşikten, annem kaptı maşayı, babam kaptı küreği, bana gösterdiler köşeyi..."
yoksa siz bunu sadece türk edebiyatında masal mı sanıyordunuz? büyüklerimiz zamanda yolculuktan paralel everene kadar aslında her şeyi anlattılar bizlere ama biz uyuduk!
kelime anlamıyla bir zamandan farklı bir zamana yapılan geçişlere denir, bir nevi aynı noktaya farklı zaman düzlemleri üzerinden geçiş sağlayan tüneldir. felsefi ve hayali olarak mümkün gibi görünse de pratik olarak henüz kabul edilebilir düzeyde değildir. bununla ilgili çok çalışmalar yapılmış, hatta yapılacak makinenin zaman makinesi olarak adlandırılmış olması bile filmlerdeki kullanımından öteye gidememiştir.
teknoloji çağında olduğumuzu düşünürsek eğer, bu tarz bir olayın varlığı varsa ispatlanabilirliği en azından biraz da olsa artmış olması gerekir. bununla ilgili araştırmalar her ne kadar gizli yapılıyor olma ihtimali dahilindeyse de, internette paylaşımlar sayesinde biraz da olsa duyulurdu. e o zaman duyulmuş veya konuşulanlardan örnekler verelim biraz*
şahsen ben teknolojinin bir ilerleyip, sonra geriletilip sonra ilerletildiğini düşünüyorum. ancak insanların bunu nasıl unuttuğunu anlarken biraz zorlanıyorum. sanırım teknolojiye tam yetişemeyip sonrasında ortadan kalkınca pek farkedilmiyor olması olası. neyse.
bu tarz bir durum varsa yolculuk yapanları nasıl teşhis edebiliriz. eski zaman resimlerine veya arşivlere bakıldığında o zamana uymayan saç kesimli, kıyafetli bir nevi doctor who gibi zamanla alakasız birilerine bakınmak işin temelinde yatar. tabi fotoğrafta oynama yapılmamış olması esastır. işte size internetten olası veya olmayası örnekleri gösteren bir video:
video için açıklama yapayım çünkü bazıları doğru değil veya anlaşılamayabilir konuya uzak arkadaşlar tarafından:
- örneğin duvardaki astronot heykelinin amacı, restorasyon yapılırken eksik olan şeyin ne olduğu bilinmediğinden ancak boş bırakılmamak için yeniliklerden özellikle farklı olması için eklenen bir semboldür.
-elinde telefon tutan kadın charlie chaplin filminden alınan bir görüntüdür.
- tablet tutan kadın ise bir fabrika açılış tarzı filmden alınan görüntüdür ve aynı zamanda kapısından çıkarken cep telefonu ile konuşur gibi olan görüntüsü vardır.
- mısır tabletlerinde de tablet görünümlü cihazların, saat takan tanrıların resimleri de hiyerogliflerde gözlemlenebilir.
Bilinen ve bulunulan zamandan geçmiş veya veya geçmemiş zamana gitmek. Şimdi, kardeşim dur bakalım orda geçmişe gidemen, demeyin. Sanki geleceğe her gün gidiyormuşuz gibi. Gerçi, ne kadar gelecek olduğuna bağlı.
Zaman yolculuğu üzerine birçok teori, çalışma, deney varsa da benim gibi birçokları için bu mesele ilahi bir olay, hızır aleyisselamın tutup bilmemkaç yılına bizi götürüp getirmesi gibi bir senaryo.
Herkesin mutlaka başına gelmiştir. "ah o gemide ben de olsaydım, biraz daha özverili mi olsak kraftwerk bey/hanım, dediğinde patrona, banka hesabımda da aynı özveriyi görmek isterim patron bey/hanım, diyerek açık denizlere yol alsaydım" senaryosunu söz konusu olaydan sonra 1-2 hafta her gece 00.00-00.30 arası kamu spotu gibi zihnimizde oynatır dururuz. İşte bu gecelerin birinde "keşke iki hafta önceye gidebilsem" dedim. Fazlasıyla cehalet ve çamaşırların makinede kalmış olmasının verdiği can sıkınıtısı sebebiyle, ya iki hafta öncesine gittiğimde şu an Bugündeki herkes bugünde kalır da armut gibi ortada kalırsam, düşüncesi zihnimi hükmü altına aldı. Ben geçmişe gidip hayin patrona, bak beybi sana iki çift lafım var, nutku çekecekken o kapıya arkası dönük sandalye asla geri dönmeyebilirdi.
Korktum ve bir daha böyle bir şey dilersem "keşke hep beraber iki hafta önceye dönebilsek" şeklinde maruzatımı açık seçik bildirmem gerektiğine dair not aldım. İki hafta önceye döndüğümde herkes tamamen iki hafta öncedeyse ve iki hafta önceki hayin ben gerçekten özverili çalışmışsa ne yapacağımı bilmiyorum. İki hafta sonraya gitmesi için kendisini ikna etmeye çalışabilirim.