Hasta yalnız başına kalmaktan, yalnız sokağa çıkmaktan, kalabalık yerlere gitmekten korkup çekinir. Bu korku bireyin bir yerde kurtulamayacakmış gibi tıkanıp kalması, çıkamaması ya da yardımsız kalmasına yöneliktir.
Birey çaresiz kalmaktan ve utanılacak bir duruma düşmekten çekinir. Hasta panik olmaktan korkabilir.
ICD-10’ da Agorafobi panik bozukluğu olan ve olmayan olarak ikiye ayrılır: panik bozukluklu agorafobide . ( Sokağa çıktığında yardım alamayacağından, çaresiz kalacağından, utanılacak ve küçük düşüreceğinden bahsetmektedir.) hasta girdiği ortamdan değil ortamda panik nöbeti geçirmekten korkar.
panik bozukluklu olmayanda ise hasta korkmaktan korkar.
Tanı kriterleri şöyledir:
-Kaçmanın ya da yardım almanın mümkün olmadığı tek başına evin dışında olma (evde yalnız başına kalamama, yalnız sokağa çıkamama, avm’ye tek başına gitmeme korkularında yakınmaktadır.)
-Toplu taşıma araçları ile seyahat etme
-Sıkışık alanlarda ayakta olma ya da kalabalık alanlarda olma
-Yukarıdaki gibi durumlardan en az 2 tanesinde bireyin yetersiz kalacağı, utanç verici ya da panik benzeri belirtiler göstereceği ile ilgili aşırı ve belirgin korku ve kaygı duyması gerekmektedir.
-Bu durumlardan sürekli korku ve endişe duymaktadırlar. Sokağa çıktığında yardım alamayacağından, çaresiz kalacağından, utanılacak ve küçük düşülecek bir duruma girmekten çekindiğinden bahsederler.
-Bu durumlardan kaçınılır ya da bireye eşlik eden birinin varlığına ihtiyaç duyulur ve yoğun korku ya da anksiyete ile bu durumlara katlanılır. Ayrıca sokakta ve evde yalnız kaldığında soluk darlığı, boğazında sıkılma duygusu, terleme, ağız kuruluğu, çarpıntı, ürperme, baş dönmesi, ellerde karıncalanma bedensel ve fizyolojik semptomlar tanımlanır.
yunancada açık toplanma alanı ya da pazar yeri anlamına gelen agora'dan gelir. çok şaşıracaksınız ama charles darwin'de de agorafobi olduğu düşünülüyor. galapagos adalarına yaptığı ünlü seyahatten sonra gelişmiş. ingiltere'ye döndükten sonra eşiyle birlikte kent'te bir kır evine taşınıp, ölene kadar oradan ayrılmamış. evden çıkma düşüncesi onu sık sık panik atağa sevkediyormuş. ancak günümüzde bazı uzmanlar bunun kenelerden geçen lyme hastalığının bir semptomu olduğuna inanıyor. ayrıca eve kapanmasaymış, türlerin kökeni'ni yazar mıymış, yazmaz mıymış bilim dünyasında başka bir tartışma konusu. *