elektra kompleksi, Sigmund Freud'un bir görüşü olan oedipus kompleksi 'nin kız çocukları için geçerli olanıdır.
3-6 yaş arası (fallik dönem) çocuklarının babaya aşırı düşkün olmaları ve anneyi rakip olarak görmeleri olarak tanımlanmaktadır. bu karmaşa, yaş ilerleyince anneyle özdeşleşme yoluyla çözümlenir.
erkek çocukda penis, babada penis, annede penis, penis yoksa bile penisi olan bu iki erkeğe hakim, onları kendine aşık etmiş anne. erkek çocuk, anne ve baba; üçü de güçlü, hayata ve birbirlerine bağlı.
ama kız çocuk öyle mi? penis desen yok, kimse ona aşık değil, kimse ona muhtaç değil, kimse yüzüne bakmıyor. ne yapıcak o zaman kızımız?
erkek çocuğa aşık olucak ama anne "hop, erkek çocuk benim, o bana aşık, sen kendine başkasını bul kızım" diyecek. anneye aşık olacak, ama bu sefer de erkek çocuk "hop, anne benim, ben ona aşığım, sen kendine başkasını bul kardeşim" diyecek. geriye ne kalıyor, baba.
kız çocukların çocukluk döneminde babaya sığınmasının, babaya aşk derecesinde bağlanmasının, babayı hedef almasının, sonraki dönemlerde ise babası gibileri seçmesinin altında yatan komplekse elektra kompleksi denir.
Psikanalitik kurucusu kabul edilen (bkz: sigmund freud) tarafından ortaya atılan teorem.
Bu teoriye göre çocuklar, ebeveynlerini rol model alırlar. Annesini rol model alan kız çocuğu, babasından annesine gösterdiği sevgiyi aynı şekilde almak isteyecektir. Normal karşılanan bu durum “kızların ilk aşkı babalarıdır” gibi cümlelerle empoze edilmeye çalışılsa da doğru değildir. Çünkü bir süre sonra kız çocuğu annesini sevmemeye, babasının sadece ona ait olduğunu düşünmeye başlayacak; annesi ile babasının herhangi birlikteliğini dahi kıskanacaktır.
Buna bakılırsa eğer kız çocukları babalarını o denli sevmiştir ki, ileriki yaşantılarında farkına varamayacak cinsel tercihlerinin tohumunu yetiştireceklerdir denenebilir.
Ayrıca sorunlu çocukluk geçirdiğini iddia eden bir çok birey ile görüştüm. Kadınların, bir ilişkide babaları gibi bir erkek birey ile olma çabası, çocuklukta doldurulamayan o sevgiyi başkalarında aramaları ; sonu gelmeyen yorucu , bunaltıcı bir uğraş.
Psikoloji derslerini yeni almaya başladığım sırada elektra kompleksi terimiyle karşılaşmıştım bir giriş dersinde. Bu terimi açıkladıktan sonra dersi anlatan çok sevgili ve kıymetli hocam biraz durduktan sonra "sonuçta, erkekler babalarıyla, kızlar ise anneleriyle bir güç savaşına girerler. bu güç savaşının sonunda vicdan gelişimi ortaya çıkar." demişti. Sonra yine biraz bekleyip "Freud, anne otoritesi baba otoritesi kadar güçlü olmadığından kızların vicdan gelişimi erkeklerden daha geride kalır yorumunda bulunmuştur" diye eklemişti. Ben de o zaman bu görüşü çok saçma buldum, hala da öyle bulurum. Bunu söylediğimde o da "zaten Freud'dan bahsediyoruz, bence çok ciddiye almana gerek yok" demişti. Seneler sonra modern psikoloji tarihi kitabını karıştırırken gördüm, gerçekten de demiş yahu. Koskoca Freud'sun, bu düz mantık neden??
